Ngũgĩ wa Thiong'o

Ngũgĩ wa Thiong'o
Saol
Eolas breithe	Kamirithu (en) , 5 Eanáir 1938 (85 bliain d’aois)
Náisiúntacht	An Chéinia
Teanga dhúchais	An Chiocúis
Muintir
Páistí	liosta iomláin Mũkoma wa Ngũgĩ Wanjiku wa Ngũgĩ (en)
Oideachas
Alma mater	Ollscoil Leeds Ollscoil Makerere Alliance High School (en)
Teangacha	an Béarla An Chiocúis
Gairm
Gairm	drámadóir, úrscéalaí, scríbhneoir aistí, múinteoir ollscoile, fealsamh agus scríbhneoir
Fostóirí	Ollscoil Nua-Eabhrac Ollscoil Northwestern Ollscoil Nairobi  (1967 -  1977) Ollscoil Yale  (1989 -  1992) Ollscoil Nua-Eabhrac  (1992 -  2002) Ollscoil California, Irvine  (2002 -
Saothar iomráiteach	I Will Marry When I Want (en)
Duaiseanna	International Nonino Prize  (2001) Lotus Prize for Literature  (1973) Catalonia International Prize  (2020) Doctor honoris causa at University of Bayreuth
Ainmníodh é/í le haghaidh	[[International Booker Prize (en) ]] (2021) : [[The Perfect Nine: The Epic Gikuyu and Mumbi (en) ]]
Ballraíocht	Acadamh Ealaíona agus Eolaíochtaí Mheiriceá
ngugiwathiongo.com

Is scríbhneoir, drámadóir, file, léachtóir agus gníomhaí teangacha as an gCéinia é Ngũgĩ wa Thiong'o a bhíodh ag obair i mBéarla ach anois bíonn sé ag scríobh sa Chiocúis. Áirítear i measc a chuid oibre saothar úrscéalta, drámaí, gearrscéalta, agus aistí, ó chritic liteartha agus shóisialta go litríocht na bpáistí. Bhí sé ina bhunaitheoir agus eagarthóir ar an iris Chiocúis Mũtĩiri. I measc na leabhar atá scríofa aige tá Decolonising the Mind, leabhar a phléann leis an mbealach ar éirigh sé as scríobh i mBéarla agus polaitíocht teangacha san Afraic trí chéile.

Sa bhliain 1977, thug Ngũgĩ ar fhoirm nua téatair sa Chéinia a d'fhéach roimh an phróiseas amharclainne a shaoradh ón chóras oideachais meánaicmeach ginearálta, tríd spontáineacht agus rannpháirtíocht an lucht féachana sna léirithe a spreagadh.. D'fhéach tionscadal s'aige leis an phróiseas amharclainne a shoiléiriú, agus an "próiseas coimhthiú" a tháirgeann gailearaí de réaltaí gníomhacha agus mais neamhdhifreáilte de lucht leanúna faoi chomaoin mhór, a sheachaint. De réir Ngũgĩ spreag an córas seo éighníomhach san "ghnáth dhaoine". Cé go raibh ag éirí go maith leis an dráma 'Ngaahika Ndeenda' mar fhiontar tráchtála, chuir rialtas na Céinia stop leis sé seachtaine tar éis a oscailte.