Jump to content

Maoin (cearta dlíthiúla)

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.

Is córas cearta é maoin a thugann smacht dlíthiúil do dhaoine ar rudaí luachmhara,[1] agus tagraíonn sé freisin do na rudaí luachmhara iad féin. Ag brath ar nádúr na maoine, féadfaidh sé go mbeidh sé de cheart ag úinéir maoine úinéir maoine í a úsáid, a athrú, a roinnt, a athshainiú,, a ligean ar cíos, ar morgáiste, a chuir ngeall, a dhíol, a mhalartú, a aistriú, a thabhairt chun bealaigh nó a dhíothú, a thabhairt uaidh nó daoine eile a eisiamh ó na nithe sin a dhéanamh, chomh maith le b'fhéidir é a thréigean ; ach beag beann ar chineál na maoine, tá an ceart ag a úinéir í a úsáid i gceart faoi na cearta maoine a deonaíodh .

Íomhá:Talbot Street, Dublin (DSC6340).jpg
Sráid Thalbóid, Baile Átha Cliath. Is cineálacha coitianta réadmhaoine iad foirgnimh siopaí, óstáin agus áiteanna cónaithe.

San eacnamaíocht agus eacnamaíocht pholaitiúil, ar an mórgóir tá trí chineál maoine ann: maoin phríobháideach, maoin phoiblí, agus maoin chomhchoiteann (ar a dtugtar maoin chomhair freisin). [2] Féadfar maoin, a bhaineann le níos mó ná páirtí amháin i gcomhpháirt, a shealbhú nó a rialú, ar an gcaoi sin ar bhealaí atá an-chosúil nó an-difriúil, go simplí nó go casta, cibé acu go cothrom nó go míchothrom. Mar sin féin, táthar ag súil go mbeidh toil gach páirtí (in ionad a rogha) maidir leis an maoin, sainmhínithe go soiléir agus neamhchoinníollach,  chun idirdhealú a dhéanamh idir úinéireacht agus éasúint agus cíos.


  1. Powell (2009). "Powell on Real Property". ISBN 9781579111588. 
  2. Gregory (2003). "Comparing Economic Systems in the Twenty-First Century": 27. Boston: Houghton Mifflin. ISBN 0-618-26181-8. “There are three broad forms of property ownership-private, public, and collective (cooperative).”