Jump to content

Maoin (cearta dlíthiúla)

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
(Athsheolta ó Maoin)

Is córas cearta é maoin a thugann smacht dlíthiúil do dhaoine ar rudaí luachmhara,[1] agus tagraíonn sé freisin do na rudaí luachmhara iad féin. Ag brath ar nádúr na maoine, féadfaidh sé go mbeidh sé de cheart ag úinéir maoine úinéir maoine í a úsáid, a athrú, a roinnt, a athshainiú,, a ligean ar cíos, ar morgáiste, a chuir ngeall, a dhíol, a mhalartú, a aistriú, a thabhairt chun bealaigh nó a dhíothú, a thabhairt uaidh nó daoine eile a eisiamh ó na nithe sin a dhéanamh, chomh maith le b'fhéidir é a thréigean ; ach beag beann ar chineál na maoine, tá an ceart ag a úinéir í a úsáid i gceart faoi na cearta maoine a deonaíodh .

San eacnamaíocht agus eacnamaíocht pholaitiúil, ar an mórgóir tá trí chineál maoine ann: maoin phríobháideach, maoin phoiblí, agus maoin chomhchoiteann (ar a dtugtar maoin chomhair freisin). [2] Féadfar maoin, a bhaineann le níos mó ná páirtí amháin i gcomhpháirt, a shealbhú nó a rialú, ar an gcaoi sin ar bhealaí atá an-chosúil nó an-difriúil, go simplí nó go casta, cibé acu go cothrom nó go míchothrom. Mar sin féin, táthar ag súil go mbeidh toil gach páirtí (in ionad a rogha) maidir leis an maoin, sainmhínithe go soiléir agus neamhchoinníollach,  chun idirdhealú a dhéanamh idir úinéireacht agus éasúint agus cíos.


  1. Powell (2009). "Powell on Real Property". ISBN 9781579111588. 
  2. Gregory (2003). "Comparing Economic Systems in the Twenty-First Century": 27. Boston: Houghton Mifflin. ISBN 0-618-26181-8. “There are three broad forms of property ownership-private, public, and collective (cooperative).”