View source for Lionel d'Anvers

{{WD Bosca Sonraí Duine}}[[Íomhá:Arms of Lionel of Antwerp, 1st Duke of Clarence.svg|thumb| Rítheaghlach na Plantagenet Armas Lionel d'Anvers|clé]]
Ba é '''Lionel d'Anvers''' (nó Antwerp nó [[Antuairp]] nó '''Lionel''' [[Antuairp|'''Antuairpe''']] as [[An Ghaeilge|Gaeilge]]), Iarla Uladh, 'leasrí' ar Éirinn agus Diúc Chlarence ([[29 Samhain]] [[1338]] – [[7 Deireadh Fómhair]] [[1368]]) an tríú mac (ach an dara duine acu a mhair slán) ag [[Éadbhard III Shasana|Éadbhard III]], Rí [[Sasana|Shasana]] agus [[Philippa de Hainault]].[[Íomhá:LionelDukeOfClarenceAtWestminster.jpg|clé|mion|233x233px|Dealbh ([[19ú haois]]) san [[abtheach Westminster]]]]

== Óige ==
Rugadh Lionel in [[Antuairp]].  Bhí sé geallta nuair a bhí sé fós ina leanbh. Bhí sé luaite le Elizabeth de Burgh, 4ú Chuntaois [[Cúige Uladh|Uladh]].<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Elizabeth de Burgh, 4th Countess of Ulster|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Elizabeth_de_Burgh,_4th_Countess_of_Ulster&oldid=1043863443|journal=Wikipedia|date=2021-09-12|language=en}}</ref> Ba é William Donn de Burgh, 3ú Iarla Uladh athair Elizabeth. Bhí sí ina bhanoidhre ar a eastát. Ach ghlac Lionel féin 'seilbh' ar eastát Elizabeth in [[Éirinn]] sa bhliain 1347 (in aois 9 dó ag an am) agus glaodh "Iarla Uladh" air.

Phós Elizabeth agus Lionel sa bhliain 1352 (bhí Lionel 14 bliain d'aois ag an am).

Tar éis dó a bheith ainmnithe mar ionadaí a athair i Sasana sa bhliain 1346, bhí Lionel comhcheangailte leis an sluaíocht chun na [[An Fhrainc|Fraince]] sa bhliain 1355 (17 bliain d'aois). 

== In Éirinn ==
Bhí rí Shasana,  [[Éadbhard III Shasana|Éadbhard III]], buartha nach mbeadh na [[Normannaigh]] in Éirinn, na sean-Ghaill, dílis dó.<ref name=":0" /> Chonaic sé go raibh siad ag éirí an-Ghaelach. Mar sin, chuir sé a mhac go hÉirinn. Ceapadh Lionel ina 'ghobharnóir', nó 'leasrí',<ref name=":0" /> ar Éirinn sa bhliain 1361 agus tháinig sé i dtír i m[[Baile Átha Cliath]] go gairid ina dhiaidh sin. 

Bhí a athair, ag an am céanna, i mbun iarrachtaí, gan toradh, [[coróin]] na h[[Albain|Alban]] a aimsiú dó. I mí na Samhna 1362, ceapadh é mar 'Diúc Chlarence'.  

D'éag bean chéile Lionel i mBaile Átha Cliath sa bhliain 1363. Ach d'fhág sí iníon ina diaidh, Philippa<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Philippa, 5th Countess of Ulster|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Philippa,_5th_Countess_of_Ulster&oldid=1039489684|journal=Wikipedia|date=2021-08-19|language=en}}</ref> (a d'éiriegh níos déanaí mar chuid den ríchathaoir [[Teach Eabhrach|Theach Eabhrach]]; Béarla: ''House of York''). 

Bhí iarrachtaí Lionel an tír a neartú is a athbhunú measartha rathúil. D'eagraigh sé [[parlaimint]] i [[Cill Chainnigh|gCill Chainnigh]], a rith [[Reachtanna Chill Chainnigh]] sa bhliain 1366. 

Ansin d'fhill Lionel ar ais go [[Sasana]].<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=https://www.yumpu.com/en/document/read/61744245/pr-9103ire-siul-siar-3|teideal=Siiúl Siar 3|údar=Máire Ní Ghallcobhair|dátarochtana=2021}}</ref>  Socraíodh cleamhnas idir Lionel agus Violante Visconti san Iodáil; misean [[taidhleoireacht]]<nowiki/>a ollmhór agus uile-Eorpach a bhí ann, a thóg dhá bhliain chun ullmhú. Síníodh an gealltanas pósta i [[Londain]] i mí Aibreáin 1368.[[Íomhá:Visconti, Galeazzo II.jpg|mion|Galeazzo II Visconti|clé]]
== Pósadh agus bás san Iodáil ==
Ar an [[28 Bealtaine]] [[1368]], i [[Milano]] a phós Lionel agus Violante Visconti. Girseach ghalánta a bhí inti, 13 nó 15 bliain d'aois ag an am (c. 1353/1355 - Samhain 1386)<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Violante Visconti|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Violante_Visconti&oldid=1042086805|journal=Wikipedia|date=2021-09-03|language=en}}</ref> agus iníon tiarna  [[Pavia]] agus Milano, Galeazzo Visconti.  

Slua mór aíonna a  bhí ann. bhí bainis acu a raibh maithe agus móruaisle na hEoroa uirthi, mar shampla, [[Geoffrey Chaucer]], [[Petrarch]], agus [[Jean Froissart]]. Bhí go leor éirí in airde ag baint leis an ócáid agus rachmas sómhar le feiceáil.<ref name=":1">{{Luaigh foilseachán|title=The History and Politics of Exhumation (lch 119, 123 srl)|url=https://book4you.org/book/5288136/eefa27|date=2019|doi=10.1007/978-3-030-24047-9|language=en-gb|author=Michael L. Nash|issue=springer.com}}{{Dead link|date=Samhain 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> 

D'fhan Lionel san Iodáil, ag cóisireacht agus d'éirigh sé ina   bhuachaill báire is cosúil.<ref name=":1" /> Cúpla mí níos déanaí, fuair sé [[bás]] in Alba na h[[An Iodáil|Iodáile]]. Bhí tuairimíocht ann, cé nach bhfuil fianaise ar bith ann, gur nimhíodh é (agus fiú go raibh athair a chéile Galeazzo páirteach sa ghníomh. Ach tá an tuairim sin dochreidte, mar ní raibh spéis ar bith aige i mbás Lionel, a mhalairt ar fad).<ref name=":1" /> 

Bhí [[Putóg mhór|putóg]] Lionel curtha i [[Pavia]], socrú a d'iarr Lionel ina [[uacht]] agus tiomna deiridh. Bhí croí Lionel agus a chuid [[cnámh]] adhlactha sa phrióireacht Clare i [[Suffolk]].<ref name=":1" /><ref>{{Lua idirlín|url=https://historytheinterestingbits.com/tag/lionel-of-antwerp/|teideal=Lionel of Antwerp – History… the interesting bits!|language=en|work=History... the interesting bits!|dátarochtana=2021-10-07}}</ref> 

== Féach freisin ==

* [[Abtheach Westminster]] 
* [[Reachtanna Chill Chainnigh]] 

== Tagairtí ==
{{Reflist}} 

[[Catagóir:Daoine a rugadh i 1338]]
[[Catagóir:Básanna i 1368]]
[[Catagóir:Fir]]
[[Catagóir:Ridirí]]
[[Catagóir:Rítheaghlach Plantagenêt]]
[[Catagóir:Uaisleacht Éireannach]]