Leone N. Farrell
| Beathaisnéis | |
|---|---|
| Breith | 1904 North Stormont, Ontario (en)   |
| Bás | 1986 81/82 bliana d'aois |
| Faisnéis phearsanta | |
| Scoil a d'fhreastail sé/sí | Ollscoil Toronto Parkdale Collegiate Institute (en) |
| Gníomhaíocht | |
| Gairm | bithcheimiceoir |
Bithcheimiceoir agus micribhitheolaí Ceanadach ab ea Clarice Leone Norwood Farrell (1904–1986) a d'aimsigh tréithchineálacha miocróbacha lena mbaineann tábhacht thionsclaíoch agus d'fhorbair teicnící nuálacha chun vacsaíní agus antaibheathaigh a tháirgeadh. Chuir a cuid aireagán ar chumas olltáirgeadh na vacsaíne polaimiailítis.
Luathshaol agus oideachas
[cuir in eagar | athraigh foinse]Rugadh Farrell i Monkland, Ontario, i 1904 agus bhog sí go Toronto nuair a bhí sí ina leanbh. D’fhreastail sí ar Parkdale Collegiate Institute, agus bhuaigh sí duaiseanna acadúla sa Bhéarla agus sa stair agus scoláireacht eolaíochta. Chríochnaigh sí a MA ar cheimic an choipeadh i 1929 ag Ollscoil Toronto . Bhain sí PhD amach sa bhithcheimic ó Ollscoil Toronto sa bhliain 1933, rud a bhí annamh do mhná ag an am. [1]
Taighde
[cuir in eagar | athraigh foinse]Rinne Farrell staidéar ar ghiostaí a fuarthas i mil ag an gComhairle Náisiúnta um Thaighde Cheanada agus d'oibrigh sí ag an London School of Hygiene and Tropical Medicine tar éis a PhD. Earcaíodh í chuig Connaught Research Laboratories i Toronto i 1934. Sna saotharlanna taighde seo, d’oibrigh sí ar fhoireann a bhí dírithe ar vacsaíní tocsóideacha a fhorbairt do Staphylococcus aureus. Ar a haird a chasadh ar an vacsaín an treacha, d'fhorbair sí modh chun cultúir baictéaracha a luascadh chun fás na mbaictéar a spreagadh agus an táirgeacht a mhéadú. [2]
Thosaigh sí ag déanamh staidéir ar tocsain na dinnireachta i 1941 le húsáid mar vacsaín mar gheall ardú i líon na n-ionfhabhtuithe aimsir an chogaidh. [3] Sa bhliain 1943, thug na saotharlanna taighde faoi chlár taighde chun táirgeadh peinicillin a mhéadú don iarracht chogaidh agus d’aithin Farrell tréithchineál na peinicilline a cheadaigh táirgeacht mhéadaithe antaibheathach. [4] I ndiaidh an chogaidh, lean sí ar aghaidh lena hiarrachtaí feabhas a chur ar tháirgeadh peinicillin. [5]
Sa bhliain 1953, thug sí féin agus a foireann faoin gcúram dúshlánach a bhaineann le víreas beo a tháirgeadh don vacsaín pholaimiailíteas i mórchainníochtaí. [6] Tar éis míonna de thurgnamh, d'oiriúnaigh sí a modh luasctha (ar a dtugtar Modh Toronto anois) chun táirgeachta an víris bheo a mhéadú go mór. [2] Seoladh an víreas polaimiailítis beo ansin chuig na Stáit Aontaithe d'fhonn é a mharú lena úsáid i dtrialacha allamuigh Jonas Salk, [6] toisc gurbh í foireann Toronto an t-aon dream a d’fhéadfadh an víreas a tháirgeadh i gcainníochtaí móra go leor.[1] [2] Nuair a thaistil Salk go Toronto chun bualadh leis an bhfoireann, ní raibh cead ag Farrell freastal ar an bhfáiltiú toisc go raibh sé ar siúl i seomra a bhí in áirithe d’fhir amháin.
Áiríodh fréamhshamhail de threalamh "buidéal luascáin" Farrell níos déanaí i dtaispeántas faoin polaimiailíteas ag Institiúid Smithsonian. [7]
Lean Farrell uirthi ag stiúradh a foirne, ag feabhsú an vacsaín agus ar a húsáid, chomh maith le táirgeacht na peinicilline a mhéadú. Rinne sí taighde agus scríobh sí páipéir eolaíocha faoi ghalair agus vacsaíní, agus chuaigh sí ar scor i 1969. Déanann a comhghleacaithe cur síos uirthi mar "a very serious person" possessed of "knowledge and mental fertility"; "She was a classic researcher and disciplined in her work to the extent that she knew you laid out a plan and followed it carefully for things to get done." [2]
Saol pearsanta
[cuir in eagar | athraigh foinse]Chuimhnigh a comhghleacaithe [2] ar Farrell mar ‘very much a lady', agus mar "a thoroughly charming and pleasant person" ag a teaghlach. [8] Níor phós sí riamh, agus mhair sí léi féin. Ag druidim le deireadh a saoil d'fhulaing sí néaltrú; fuair sí bás san ospidéal i láthair an teaghlaigh i 1986. [8] Tá sí curtha i Park Lawn Cemetery; bhí a huaighe gan mharcáil ar dtús, ach i ndiaidh próifíl meáin de 2005, bhí cloch chinn in airde ag a gaolta. [9]
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ 1.0 1.1 "Leone Norwood Farrell, PhD".
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 Tá ort na shonrú' 'teideal = agus' 'url = nuair a úsáideann {{ lua idirlín}}."". Toronto Star.Daly, Rita (April 17, 2005). "Toronto's Unknown Polio Soldier". Toronto Star. p. D1.
- ↑ Defries (1968). "The First Forty Years 1914-1955; Connaught Medical Research Laboratories": 116. University of Toronto Press.
- ↑ Defries (1968). "The First Forty Years 1914-1955; Connaught Medical Research Laboratories": 193. University of Toronto Press.
- ↑ Farrell (1953). "Induced variation and strain selection of Penicillium chrysogenum in relation to titer of natural penicillins". Canadian Journal of Medical Sciences 31 (6): 512–522. doi:. ISSN 0316-4403. PMID 13116058.
- ↑ 6.0 6.1 Farrell (1955). "Preparation of poliomyelitis virus for production of vaccine for the 1954 field trial". Canadian Journal of Public Health 46 (7): 265–272. ISSN 0008-4263. PMID 13240557.
- ↑ Harry Black (2008). "Canadian Scientists and Inventors: Biographies of People who Shaped Our World": 64–. Pembroke Publishers Limited. ISBN 978-1-55138-222-7. Dáta rochtana: 2020-11-30.
- ↑ 8.0 8.1 Tá ort na shonrú' 'teideal = agus' 'url = nuair a úsáideann {{ lua idirlín}}."". Toronto Star. Cartlannaíodh an bunleathanach ar October 25, 2018.
- ↑ 100 More Canadian Heroines, by Mena Forster; p. 145; published September 7, 2011, by Dundurn Press