Jump to content

Eipeagrafaíocht

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Cloch Rosetta i Músaem na Breataine
Inscríbhinn ar sheastán na deilbhe de Michel Ney ó Pháras
Tamailis inscríofa ar Theampall Brihadeshwara, Thanjavur, India.
Inscríbhinn thrítheangach de Xeirxéas I ag Van Fortress sa Tuirc

Is éard is eipeagrafaíocht (Sean-Ghréigisː ἐπιγραφή (epigraphḗ) 'inscríbhinn') ann ná staidéar ar inscríbhinní, nó eipeagrafanna, mar scríbhneoireacht; is í an eolaíocht a bhaineann le graiféimí a aithint, a mbríonna a shoiléiriú, a n-úsáidí a aicmiú de réir dátaí agus comhthéacsanna cultúrtha, agus tátail a bhaint as an scríbhneoireacht agus na scríbhneoirí. Eisiatar ón eipeagrafaíocht an tábhacht stairiúil a bhaineann leis an eipeagraf mar dhoiciméad agus an luach ealaíonta a bhaineann le cumadóireacht liteartha. Tugtar eipeagrafadóireipeagrafaí ar dhuine a úsáideann modhanna na heipeagrafaíochtha. Mar shampla, is doiciméad oifigiúil de chuid Impireacht na nAcaeiméineach é an inscríbhinn Behistun atá greanta ar charraig dhúchais ag suíomh san Iaráin. Tá eipeagrafaithe freagrach as an inscríbhinn thrítheangach a athchruthú, a aistriú agus a dhátú agus as aon chúinsí ábhartha a aimsiú. Is í obair na staraithe, áfach, na himeachtaí a thaifeadtar leis an inscríbhinn a chinneadh agus a léirmhíniú mar dhoiciméad. Go minic, is duine amháin a fhiosraíonn an eipeagrafaíocht agus na cúinsí stairiúla a bhaineann leis an eipeagraf. Is uirlis thábhachtach sa tseandálaíocht í an eipeagrafaíocht nuair a phléitear cultúir liteartha.[1] Rangaíonn Leabharlann Chomhdhála na Stát Aontaithe an eipeagrafaíocht mar cheann de eolaíochtaí cúnta na staire.[2] Cuidíonn an eipeagrafaíocht freisin le brionnú a aithint:[3] bhí fianaise eipeagrafach mar chuid den phlé a bhaineann le Cnámhlann Shéamuis.[4][5]

  1. "OPEN-ACCESS EPIGRAPHY. Electronic Dissemination of 3D-digitized. Archaeological Material" (2014): 12.  Curtha i gcartlann 2022-03-10 ar an Wayback Machine
  2. Drake, Miriam A. (2003). "Encyclopedia of Library and Information Science" 3. CRC Press. 
  3. "Forgeries and Fakes" (November 2014). The Oxford Handbook of Roman Epigraphy. Oxford Handbooks. doi:10.1093/oxfordhb/9780195336467.013.003. 
  4. Silberman, Neil Asher; Goren, Yuval (September–October 2003). "Faking Biblical History: How wishful thinking and technology fooled some scholars – and made fools out of others". Archaeology. Vol. 56, no. 5. Archaeological Institute of America. pp. 20–29. JSTOR 41658744. Aisghafa 2011-04-27.
  5. "Cóip cartlainne". Biblical Archaeology Review. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2011-09-07. Dáta rochtana: 2024-08-23.