Crainn snámha Bhundúchasacha
Áitítear gur tosaíodh ag baint úsáide as crainn snámha Bhundúchasacha san Astráil am éigin sa 17ú haois. Bhí éileamh ar churacha coirte i gcónaí, ach bhí na crainn snámha níos láidre agus níos buanseasmhaí, agus tosaíodh á n-úsáid ar fud na tíre.
Tógáil
[cuir in eagar | athraigh foinse]Áitítear gurbh fhusa crainn snámha a dhéanamh ná curacha coirte. B’éigean an choirt a ullmhú agus a fhuáil chun na curacha úd a dhéanamh, obair a thógfadh mórán ama, ach b’fhéidir crainn snámha a réiteach gan stró. Chuirfeadh sé sin á n-úsáid go forleathan iad.[1] B’éigean crann a leagan, nó breith ar chraobh bhriste, agus an taobh amuigh a réiteach go cothrom. Ansin d'fheadfai an soitheach a shníomh ar dhá bhealach dhifriúla: an chearchall a ghearradh go díreach siar agus aniar nó cruth cuar a chur uirthi. Ansin bhainfí an t-adhmad amach as lár na cabhlach.[2] I gcuid de na crainn snámha ba luaithe, shnoífí “easnacha” sa taobh istigh, nós a bhain le modh tógála na gcurach crainn.[2] Ba mhaith an áis í an tua iarainn chun na hoibre.[3]
Bhraith buanseasmhacht an tsoithigh seo ar an saghas adhmaid a bhí inti. Is iomaí saghas crann a d’úsáidfí de réir na háite, ach bhíodh an-aird ag na Bundúchasaigh ar láidreacht an adhmaid.[2]
Úsáid
[cuir in eagar | athraigh foinse]Bhí dúil ag na Bundúchasaigh i dturtair mhara agus i nduganganna mar bhia cois farraige thuaidh.[1] B’fhearr crann snámha ná curach choirte mar uirlis sealgaireachta: ardán socair a bhí ann, rud a chuideodh le sealgaire a bhí ina sheasamh air agus é ag iarraidh muirgha a chaitheamh.[1] Chuideodh an crann snámha leis an sealgaire teacht aniar aduaidh ar a chreach agus é á choinneáil féin ar mheá chothrom.[4] Ba iad na tréithe céanna a chuir ar chumas na mBundúchasach aistear fada a dhéanamh.[5] Bhaintí feidhm as curacha coirte ar aibhneacha nó cois calaidh, ach bhí na crainn snámha in ann breis is 500 ciliméadar a chur díobh, rud a lig do dhaoine lón a sholáthar nó trádáil a dhéanamh i bhfad ó bhaile.[1]
Toradh
[cuir in eagar | athraigh foinse]Is dócha gur lig úsáid an chrainn snámha do na Bundúchasaigh ainmhithe níos toirtiúla a sheilg agus a ndúiche seilge a leathnú. Dá bhrí sin b’fhéidir leo níos mó daoine a chothú ar feadh tréimhse níos faide.
Nótaí
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Bellwood; Hiscock. "The Human Past: World Prehistory and the Development of Human Societies": lgh 275–300.
- Thomas, N.W. (Jan-Jun 1905). "Australian Canoes and Rafts". The Journal of the Anthropological Institute of Great Britain and Ireland 35: lgh 56–79. Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland. doi:. JSTOR 2843117.
- Mitchell, Scott. "Dugongs and Dugouts, Sharptacks and Shellbacks: Macassan Contact and Aboriginal Marine Hunting on the Cobourg Peninsula, Northwestern Arnhem Land". Indo-Pacific Prehistory Association Bulletin 2: lgh 181–191.
- Thompson, Donald (Jul-Dec 1934). "The Dugong Hunters of Cape York". The Royal Anthropological Institute of Great Britain 64: lgh 237–263. Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland. doi:. JSTOR 2843809.
- Worsley, Peter (Apr 1955). "Early Asian Contacts with Australia". Past and Present (7): lgh 1–11.