Capall Mearaí
| Ainm sa teanga dhúchais | (lkt) Tȟašúŋke Witkó |
|---|---|
| Beathaisnéis | |
| Breith | c. 1840í Dakota Theas, SAM |
| Bás | 5 Meán Fómhair 1877 27/37 bliana d'aois Fort Robinson, Nebraska (en) |
| Siocair bháis | Sádh |
| Áit adhlactha | luach anaithnid |
| Ceannaire cogaidh | |
| | |
| Faisnéis phearsanta | |
| Grúpa eitneach | Suaigh |
| Áit chónaithe | Dakota Theas |
| Teanga dhúchais | Suachais |
| Gníomhaíocht | |
| Réimse oibre | Suaigh |
| Gairm | polaiteoir, taoiseach treibhe |
| Teangacha | Suachais |
| Gairm mhíleata | |
| Coinbhleacht | Red Cloud's War (en) |
| Ghlac sé/sí páirt i | |
| 25 Meitheamh 1876 | Cath an Fhéir Ghréiscigh |
| Teaghlach | |
| Céile | Black Shawl (en) |
| Athair | Crazy Horse (en) |
| Siblín | Little Hawk (en) |
Bhí Capall Mearaí (Lacótais: Tȟašúŋke Witkó nó i nGaeilge Tá a chapall creaceáilte.) ina cheann feadhna Lacótach ar an fhobhuíon Oglalach sa 19ú haois. Chuaigh sé i mbun comhraic in aghaidh rialtas feidearálach na Stát Aontaithe chun troid in aghaidh lonnaitheoirí bána Meiriceánacha a bhí ag cúngú ar chríoch na Meiriceánach Dúchasach agus chun slí beatha thraidisiúnta mhuintir na treibhe a chaomhnú. Thuill a rannpháirtíocht i roinnt cathanna cáiliúla de Chogadh Mór na Suach (1876) i dtuaisceart na Machairí Móra, Cath Fetterman ina measc, sa bhliain 1866, ina raibh sé ina dhíthreoraí, agus Cath an Fhéir Ghréiscigh i 1876, ina raibh sé i gceannas ar bhuíon chogaidh chun bua, inar thuill sé meas mór óna naimhde agus óna mhuintir féin.
I mí Mheán Fómhair 1877, ceithre mhí tar éis géilleadh do thrúpaí SAM, faoin nGinearál George Crook, gortaíodh Capall Mearaí go marfach ag garda míleata a raibh bairnéid ina lámh acu agus é líomhanta go raibh sé in aghaidh príosúnachta ag Camp Robinson i Nebraska an lae inniu. Thug Seirbhís Phoist na Stát Aontaithe onóir dó i 1982 le stampa poist 13 ¢ .
Luathshaol
[cuir in eagar | athraigh foinse]