Cainníochtú (eolaíocht)
Cuma
Sa mhatamaitic agus san eolaíocht eimpíreach, is éard atá i gcainníochtú ná an gníomh comhairimh agus tomhais a mhapálann breathnuithe agus eispéiris an duine i gcainníochtaí. Tá cainníochtú sa chiall seo bunúsach don mhodh eolaíoch.
Eolaíocht nádúrtha
[cuir in eagar | athraigh foinse]Is féidir tomhas éigin den tábhacht ghinearálta gan chonspóid a bhaineann le cainníochtú sna heolaíochtaí nádúrtha a fháil ó na tráchtanna seo a leanas:
- "níl iontu seo ach fíricí, ach is fíricí cainníochtúla iad agus bunús na heolaíochta acu." [1]
- Dealraíonn sé go bhfuil sé fíor go huilíoch gurb é "is é bunús an chainníochtaithe tomhas." [2]
- Níl aon amhras ach gur chuir "cainníochtú bunús le hoibiachtúlacht na heolaíochta." [3]
- Anallód, "dhiúltaigh ceoltóirí agus ealaíontóirí ... cainníochtú, ach rinne ceannaithe, de réir sainmhínithe, a ngnóthaí a chainníochtú, chun maireachtáil, rinne siad iad a fheiceáil ar phár agus ar pháipéar." [4]
- Taispeánann aon chomparáid réasúnach "idir Arastatail agus Galileo go soiléir nach féidir aon dlíthiúlacht uathúil a fháil gan cainníochtú mionsonraithe.." [5]
- Fiú amháin sa lá atá inniu ann, "úsáideann ollscoileanna ionstraimí neamhfhoirfe ar a dtugtar ' scrúduithe ' chun rud a dtugann siad eolas air a chainníochtú go hindíreach." [6]
Tagann brí an chainníochtaithe seo faoin gceannteideal pragmataic.
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ Cattell, James McKeen; and Farrand, Livingston (1896) "Physical and mental measurements of the students of Columbia University", The Psychological Review, Vol. 3, No. 6 (1896), pp. 618–648; p. 648 quoted in James McKeen Cattell (1860–1944) Psychologist, Publisher, and Editor. Curtha i gcartlann 2017-07-06 ar an Wayback Machine
- ↑ Wilks, Samuel Stanley (1961) "Some Aspects of Quantification in Science", Isis, Vol. 52, No. 2 (1961), pp. 135–142; p. 135
- ↑ Hong, Sungook (2004) "History of Science: Building Circuits of Trust", Science, Vol. 305, No. 5690 (10 September 2004), pp. 1569–1570
- ↑ Crosby, Alfred W. (1996) The Measure of Reality: Quantification and Western Society, Cambridge University Press, 1996, p. 201
- ↑ Langs, Robert J. (1987) "Psychoanalysis as an Aristotelian Science—Pathways to Copernicus and a Modern-Day Approach", Contemporary Psychoanalysis, Vol. 23 (1987), pp. 555–576
- ↑ Lynch, Aaron (1999) "Misleading Mix of Religion and Science Curtha i gcartlann 2011-07-26 ar an Wayback Machine," Journal of Memetics: Evolutionary Models of Information Transmission, Vol. 3, No. 1 (1999)