Úsáideoir:Ado1996/Clár Dubh
Is meánscoil caitileach é Coláiste Pheadair suite atá i Summerhill, Baile Loch Garman.Bunaíodh an Choláíste sa bhliain 1819 agus na laethanta seo,tá níos mo ná 770 daltaí ag freastal ar. Dar lés An Roinn Oideachais agus Scileanna – D’fhreastaí 73% dalta sa chéad bhliain ar bhunscoil sa tuath agus d’fhreastaí 27% dalta sa chéad bhliain ar bhunscoil i mbaile Loch Garman. Is é Robbie O Callaghan an príomhoide. Is iad John Banville agus Sean Foley an leas phríomhoide.
. Tá mana na scoile simplí i gColáiste Pheadair – Disce Prodesse – ciallaíonn sé “strive to be useful” i mBéarla.
Stair:
Bunaíodh fear darbh ainm Patrick Ryan Coláiste Pheadair sa bhliain 1811. B’easpag é Patrick Ryan ag an am sin.. Ar dtús ba scoil scoil chónaithe é. Ar dtús bhí Coláiste Pheadair dírithe dhaoine tuaithe ó chúlra feirmeoireachta agus mar sin nuair a chríochnaigh said ar scoil D’fhill siad abhaile agus thosaigh siad ag obair ar an bhfeirm. I rith na blianta tháinig feabhas mór ar na hábhair a bhí ar fáíl mar bhí ár eanamíoch ag méadú agus mar sin chuir Cóláíste Pheadir béím ollmhór ar oideachas, mar toradh thosaigh Coláíste Pheadair atá ag fás. Bhí saol an scoláire áfach. Ní raibh na háiseanna go hiontach. Bhí bia agus téamh gann ann. Chuaigh na scoláirí abhaile go hannamh. Chuaigh siad abhaile ar na saoire móra cosúil leis Nollag agus an Cháisc. Bhí feirm mór suite ar champus Coláiste Pheadair. Bhí an feirm seo an áisúil mar fuair siad a lán bia ón bhfeirm cosúil le bainne, glasraí agus feoil don chistín sa choláiste agus dith na scoláirí an bia seo. Bhí [null s][a1] póirt ann go háirithe iomáint agus peil an mhór agus cuirtear na muinteoirí béim ollmhór ar spóirt agus tá stair an mhór ar GAA i gColáiste Pheadair.
I rith an cheathrú chéid deireanach sa 18ú haois nuair a bhí na “Penal Laws” an mhór, thosaigh bogadh nua mar gheall ar oideachais cléireachais. Bhí cliarscoil búnaithe i gCeatharlach, Cill Chainnigh. Ba mhaith le Peter Devereux mar an gcéanna i Loch Garman. Nuair a fuair sé bás sa bhliain 1748, thug sé a lán airgead don scoil agus ba mhaith leo an cliarscoil mór suite i Loch Garman. Tár éis fiche blain tháinig faic mar gheall ar chúis dlí. Bhí an Chéad cliarscoil i Loch Garman suite ar Shráid Rí agus bhí an cliarscoil seo an rathúil. Mar thoradh fuair siad talamh ar Summerhill, Loch Garman- an campus Coláiste Pheadair. [null D’oscail an cliarscoil nua sa bhlian 1919 le hEaspag Keating. Is ionad ar oideachais reiligúin agus thosaigh sé ag méadú agus ag méadú. Tháinig daltaí timpeall na tíre an cliarscoil ag stáidéar ann.]
Sa bhliain 1838 thosaigh obair ar eaglais Pugin agus is b’é é an chéad eaglais Pugin in Éireann. Sa bhliain 1916 bhí an fiach ar díol agus doibrigh an uachtarán ag an am go dian agus mar htoradh, tháinig feabhas mór maidir le cáighdeán múinteoireachta agus saol sóisialta na mic léínn maidir le spóirt cosúil le peil agus iomáint.
Thug an cliarscoil oideachais do sagairt i nDeoise Fearna agus san Eoraip fresin.Tháinig daltaí timpeall na tíre chuig Cliarscoil Coláiste Pheadair. Bhí caidreamh an láidir le hiarthar na hÉireann go háirithe Maigh Éo agus Gaillimh. Tháinig an fear an cáilúil i ndomhan GAA sa bhlian 1967 Martin Casey a chríochnú an ardteist. Bhí sé ina conaí i contae Ciarraí i Causeway. I rith an am i Loch Garman bhuaigh sé dhá Coláíste craobh na hÉireann. Thosaigh sé ag stáidéar i Cliarscoil Coláiste Pheadair agus sa bhlian 1974 chríochnaigh sé agus d’oirnigh sé i nDeoise Fearna. Is fear an cumasach é agus D’imir sé iomáint ar fhoireann Loch Garman agus Dimir sé iomáint le hAllí Na Buffairí.
Nuair a bhí an cliarscoil ina bhuaic, bhí 120 mic léinn. Áfach tháinig meath mór mar bhí athrú mór maidir le dearcadh creidimh agus faraor sa bhliain 1990 bhí an 40 mic léínn ag stáidéar i gCliarscoil Coláiste Pheadair. Arís tháinig meath mór agus sa bhliain 1999 dúradh an Cliarscoil Coláiste Pheadair. Chuaigh na mic léinn go Maigh Nuad chun críochnú an cúrsa.
Sa bhlian 1997, tháinig Pat Quigley an chéad gnáth príomhoide i gColáíste Pheadair. Roimh an dáta sin, bhí gach sagairt a bhaineann le Deoise fearna sa chéir. Rinne Pat Quigley a lán rudaí dearfach nuair a bhí sé ann. Fuair Coláiste Pheadair an síneadh nua aimseartha agus bhí gach rud eile nuachóirigh freisin. Sa bhlian 2011, d’éirigh sé as an phost tar éis 14 bliain agus gan amhras d’fhag sé an scoil lán le háiseanna den scoth agus an scoil an-mhór sa chiorcal oideachais.
Faoi dheireadh, sna 1960s bhí a lán líomhaintí maidir le náire gnéas sa Deoise Fearna go háirithe i gCliarscoil Coláiste Pheadair. Ní raibh an tuarisc Fearna go maith ar chur ar bith. Bhí an tuarisc seo lán le híomhanna diúltacha agus le scéalta an-imníoch. D’fhoilsíodh an tuairisc sa bhlian 2005.
Príomhthorthaí:
(a) Níof thuairiscigh an tEaspag Donal Herliny aon iompar míonrmálta maidir le gnéas mí-úsáid.
(b) Cosúil leis an tEaspag Brendan Comiskey ní dhéanann sé aon rud.
(c) Níor fhiosraigh na gardaí na gnéas mí usáid i gceart roimh 1990.
Líomhaintí:
(a) Na corraitheach gnéasach ar na déaga cailiní in aice le haltóir leis an sagairt.
(b) Bhí formhór na líomhaintí lán le gníomhaíochtaí gnéas. Níl aon líomhaintí mar gheall ar éigniú.
Bhí formhór na líomhaintí sagairtí thíos:
Rev Donal Collins
Rev James Doyle
Rev Martin Clancy
Bhí an tuarisc seo an costasach. Dúradh gurbh fhiú 1.9 mhilliún é. Mar fhocail scoir faoi Thuairsc Fearna. Mar a dúirt mé cheana bhí gach rud sa leabhar an diúltach agus lán le híomhanna imníoch.. Tar éis na blianta , tharla líomhaintí mar an gcéanna i nDeoise eile in Éireann. Mar toradh, tháinig meath mór ar na daoine a théadh ar aifreann. Tháinig meath mór ar na sagairtí freisin. Faoi láthair tá a lán paróistí ag fulaingt mar gheall ar sin.
Spóirt:
Tá traidisúin an láídir agus bródúil maidir le GAA i gColáiste Pheadair. Imríonn GAA páirt lárnach faoi fhéiniúlacht agus spiorad pobal i gColáiste Pheadair. Tá spóirt an tabhactach agus imríonn sé ról lárnach i saol an chuid is mó don mic léínn. Ar dtús sa 1930s,40s agus an chéad páírt sa 1950s ba é peil an príomh spóirt ach ní bhfuair siad aon rath. Tháinig Ned Power chuig Coláiste Pheadiar sa bhilian 1950 agus b’fhear iomáint é agus tháinig dearcadh mór ar iomáint. D’oibrigh Ned Power go dian . Mar thoradh, bhuaigh Coláiste Pheadair Coláiste Craobh na hÉireann na blianta 1962,1967,1968 agus 1973 agus faroar chaill siad cluichí ceannais sna blianta 1960,1964 agus 1983. Go híorónta, bhuaigh siad gach cluichí ceannais tar éís an imir arís. Is sort ré órga i stair spóírt i gColáiste Pheadair. Bhí ainm neacha cáiliúla ar na foireann iontach cosúil le Quigleys, O Connors , Tom Dempsey agus a lán fear eile. D’imir na leaids a luaigh mé ar fhoireann Loch Garman agus gan amhras D’imir siad ról lárnach sa bhlian 1996 nuair a bhuaigh Loch Garman craobh na hÉireann. D’ainneoin na n-iarrrachtaí ar a lán múinteoirí,thuill siad aon rud . Anuraidh bhuaigh an foireann sinsearach Cluiche Ceannais Laighean in aghaidh An Mót ach chaill siad Cluiche Ceannais na hÉireann i bPáirc an Chrócaigh in aghaidh Naomh Bréanainn ó Chill Airne i gcontae Ciarraí. Fuair Coláíste Pheadair rath i lúthchleasaíocht agus liathróíd láimhe freisin.
In onóír de Ned Power agus an ról a d’imrí sé i Coláíste Pheadair bhí cluiche cleachtadh ag imirt idir Loch Garman agus Cill Chainnigh ar an bpáirc iomáint nua ar champus Coláiste Pheadair sa bhliain 1991.Anuais ar sin, bhí an páirc imirthe darbh ainm “Páirc Ned Power”. Bhí an lá seo an leithleach mar bhí a lán sean scoláire ag imirt ar fhoireann Loch Garman.
Sa iomáint, is é Coláiste Ciarán a sean-naimhde ar Choláiste Pheadair. Bhí stair an láidir idir gach Coláiste agus tar éis na blianta bhuaileadh le chéíle go rialta agus bhí iomaíocht deas idir na foirne. Dimir siad a lán cluiche claisaiceach i bpáirc “Coolcots” nó ar gort “Fennesy”.
Áiseanna:
Tá Coláiste Pheadair lán le háiseanna acadúla agus spóirt. Sa bhliain 2009 bhí an síneadh nua aimseartha críochnaithe. Fuair siad ranganna nua chomh maith le seomraí eolaíochta, seomraí grafaic theicniúil, seomra dramaíochta agus ceoil, an seomra ríomhaireachta agus oifig nua. Mar a dúirt mé chéanna tá Coláiste Pheadair lán le háiseanna spóirt agus sa bhlian 1982 chabhraigh an “Past Pupils Union”go mór. D’iompair siad a lán ócáidí ag báiliú airgid agus mar thoradh fuair Coláiste Pheadair an spórtlann nua aimseartha ag an am. Sa bhlian 2001 bhí an spórtlann agus an arás “St Ibars” athchóirithe. Fuair siad maoiniú ón Roinn Iompair Turasóireachta agus Spóirt.
An Curaclam:
Tá an Teastas Sóisearach, an idirbhliain agus an Ardteistiméireacht ar fail i gColáiste Pheadair. Tá an Curaclam Teastas Sóisearach lán le rogha. Tá ábhair cosúil le Béarla, Mata, Gaeilge, Réiligúin,tíreolaíócht, eólaíocht , stáidéar gnó, corpoideachais, SPHE, CSPE agus an stáidéar ríomhaire éigeantach do gach mic léinn Tá ábhar roghnach cosúil le Gearmáinis,Fraincis,ceol,ealaín,grafaic theicniúil agus adhmadóireacht ar fáíl freisin.
Tá idirbhliain roghnach i gColáiste Pheadair. Foghlaimíonn na mic léínn a lán scíleanna nua sa bhliain seo cosúil le scíleanna sóisialta, acadúil agus pearsanta. Is dócha go neíreoidh na mac léínn an nua aibíocht. Téann na scolárí ar thaithí oibre freisin agus is taithí an fiúntach dar leis an scoil. Faigheann siad léargas den scoth maidir le saol oibre.
Cosúil leis an Teastas Sóisearach tá a lán ábhar ar fáil freisin san Ardteistiméireacht. Gan amhras tá Béarla , Mata agus Gaeilge éigeantach agus tá cúig ranganna do na hábhair seo a luaigh mé gach seachtain. Tá corpoideachais agus reiligúin ar súil dhá uair sa tseachtain freisin. Bíonn na mac léínn ag stáidéar ceithre ábhar roghnach freisin agus tá rogha den scoth ar fáil- fraincis, Gearmáinis, gnó, stair,tíreolaíocht, eolaíocht talmhaíocht,bitheolaíocht,ceimic, fisic , matamaitic fheidhmeach, ceol ealaín agus adhmadóireacht.
IT Ceatharlach:
Tá IT Ceatharlach suite ar champus Coláíste Pheadair. Tá sé suite sa sean cliarscoil. Tá a lán cúrsaí ar fáil ar an gcampus seo agus tá sé ag méadú gach bhliain. Bunaíodh é i Loch Garman sa bhliain 1995 agus anois tá 900 mac léinn ag stáidéar ar an gcampus seo. Tá a lán scoláíre lánaimseartha agus páirtaimseartha ag stáidéar ann.
Daoine cáiliúil a bhaineann le Coláiste Pheadair
Colm Toibín agus John Banville – is scríobhneorí den scoth iad. Scríobh siad a lán cuntais iontach
Patrick Pendergast. Is uachtaráin é i gColáiste Na Trionóide.
Jamie Codd- an marcach iontach.