Manuel Azaña

Manuel Azaña
	; (1932)
Ainm sa teanga dhúchais	(es) Manuel Azaña Díaz
Beathaisnéis
Breith	10 Eanáir 1880; Alcalá de Henares, An Spáinn
Bás	3 Samhain 1940 ; 60 bliana d'aois; Montauban, An Fhrainc
Áit adhlactha	Montauban
Ceann Stáit na Spáinne
	10 Bealtaine 1936 – 3 Márta 1939
Uachtarán Dara Poblacht na Spáinne
	10 Bealtaine 1936 – 3 Márta 1939 ; ← Niceto Alcalá-Zamora – Francisco Franco →
Ball de na Cúirteanna poblachtacha
	Ina hionadaí do: Republican Left (en) ; 3 Márta 1936 – 2 Feabhra 1939 ; Téarma parlaiminte: 3rd legislature of the Second Spanish Republic (en) ; Toghcheantar: Madrid (capital) (en)
Uachtarán Chomhairle na nAirí
	19 Feabhra 1936 – 10 Bealtaine 1936 ; ← Manuel Portela Valladares – Santiago Casares Quiroga →
Ball de na Cúirteanna poblachtacha
	Ina hionadaí do: Republican Action (en) ; 19 Nollaig 1933 – 7 Eanáir 1936 ; Téarma parlaiminte: 2nd legislature of the Second Spanish Republic (en) ; Toghcheantar: Vizcaya (capital) (en)
Uachtarán Chomhairle na nAirí
	14 Deireadh Fómhair 1931 – 6 Meán Fómhair 1933 ; ← Juan Bautista Aznar-Cabañas – Alejandro Lerroux →
Ball de na Cúirteanna poblachtacha
	20 Iúil 1931 – 9 Deireadh Fómhair 1933 ; Téarma parlaiminte: 1st legislature of the Second Spanish Republic (en) ; Toghcheantar: Valencia (capital) (en)
Ball de na Cúirteanna poblachtacha
	Ina hionadaí do: Republican Action (en) ; 10 Iúil 1931 – 5 Lúnasa 1931 ; Téarma parlaiminte: 1st legislature of the Second Spanish Republic (en) ; Toghcheantar: Baleares (en)
Aire Cogaidh
	14 Aibreán 1931 – 12 Meán Fómhair 1933 ; ← Dámaso Berenguer, 1st Count of Xauen (en) – Juan José Rocha García →
Faisnéis phearsanta
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Ollscoil Zaragoza - licentiate degree in law (en) ; Universidad Central - Doctorado en Derecho ; Real Centro Universitario Escorial-Maria Christina (en)
Céim acadúil	céim dochtúireachta
Gníomhaíocht
Suíomh oibre	Maidrid
Gairm	polaiteoir, dlíodóir, scríbhneoir
Ball de pháirtí polaitíochta	Republican Left (en)
Gluaiseacht	Generation of 1914 (en)
Teangacha	An Spáinnis agus an Fhraincis
Teaghlach
Céile	Dolores Rivas Cherif (1929–1940)
Athair	Esteban Azaña
Siblín	Gregorio Azaña Díaz
Duine muinteartha	Cipriano Rivas Cherif (wife's brother (en) ); Enrique de Rivas (deartháir céile)
	Síniú

Ba pholaiteoir Spáinneach é Manuel Azaña Díaz (as Alcalá de Henares, in aice le Maidrid, 10 Eanáir 1880 – 3 Deireadh Fómhair 1940, Montauban, An Fhrainc). Toghadh é mar an dara uachtarán (agus an uachtarán deireanach) ar Dara Poblacht na Spáinne (10 Bealtaine 1936 - Aibreáin 1939).

Bhí sé ina aire cogaidh sa chéad rialtas den Phoblacht (Aibreáin-Meitheamh 1931), agus ina phríomhaire idir Deireadh Fómhair 1931 agus Meán Fómhair 1933 agus fós sa bhliain 1936.^[1]

Saol[cuir in eagar | athraigh foinse]

Rinne Azaña staidéar sa Universidad Complutense, Institiúid Cisneros agus Agustinos in El Escorial. Fuair sé céim sa dlí ó ollscoil Zaragoza sa bhliain 1897. Thug an Universidad Complutense dochtúireacht dó sa bhliain 1900. Sna blianta ina dhiaidh sin, bhí Azana ag obair mar aturnae.

Thaistil Azaña go Páras sa bhliain 1911.

Chuaigh Azaña isteach sa Pháirtí Poblachtach, páirtí de chuid na heite clé, sa bhliain 1914 agus Melquíades Álvarez ina cheannaire. Chabhraigh sé le nuachtán a chuir ar fáil, an El Imparcial agus níos déanaí El Sol.

I rith An Chéad Chogaidh Dhomhanda, bhí Azaña mar iriseoir ar an bhFronta Thiar. Deirtear gur thug faisnéis mhíleata na Fraince airgead dó.

Níos déanaí bhunaigh sé an Pluma (iris) le deartháir a bhean chéile, Cipriano Rivas Cherif) agus bhí sé i mbun España idir 1920 agus 1924.

Bhí Azaña mar rúnaí ar Ateneo de Madrid (1913-1920), agus mar uachtarán air sa bhliain 1930. Bhí sé mar iarrthóir sna toghcháin don cúige Toledo sa bhliain 1918 agus 1923, ach theip air. Sa bhliain 1926 bhunaigh sé Acción Republicana le José Giral.

Bhí Azaña i gcoinne an deachtóra Miguel Primo de Rivera; d'fhoilsigh sé forógra i gcoinne an deachtóra agus Rí Alfonso XIII sa bhliain 1924. Níos déanaí ghlac sé páirt i gcomhaontú San Sebastián sa bhliain 1930.

Ttofa ar bhonn daonlathach[cuir in eagar | athraigh foinse]

Eagraíodh toghcháin ar an 12 Aibreán 1931 agus ceapadh Azaña mar aire cogaidh sa chéad rialtas den Phoblacht (Aibreáin-Meitheamh 1931), agus ina phríomhaire idir Deireadh Fómhair 1931 agus Meán Fómhair 1933 agus fós sa bhliain 1936.

Ar 2 Feabhra 1939, cothrom 3 bliana a mbua toghchánaíochta beagnach, ag an bhFronta Pobail, bhí Azaña ar deireadh ag tabhairt suas na hUachtaránachta ar an Dara Poblacht.^[2] In oifig, 1931-1939, bhí sé deacair dó an teoiric a chur ag obair go praiticiúil.

Bás[cuir in eagar | athraigh foinse]

Theith na Poblachtánaigh en masse sa bhliain 1939 (níos mó ná 500k!), Azaña ina áireamh. Fuair na mílte bás i gcampaí géibhinn sa Fhrainc ^[3] Croíbhriste, d'éag Azaña ar an 3 Deireadh Fómhair 1940 i Montauban.

Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

↑ Séamas de Barra (Feabhra 2017). "'An Spáinn i gcoinne na Spáinne'. Caibidil 6 de leabhar le Pio Moa, Feasta]". web.archive.org. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2019-03-08. Dáta rochtana: 2021-10-03.
↑ Séamas de Barra (Samhain 2016). "An Coirnéal Segismundo Casado López, agus bua Francisco Franco i gCogadh Cathartha na Spáinne (1936–1939). Feasta 69 (11), lch 14-17.". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2018-07-16. Dáta rochtana: 2021.
↑ "Internment camps in France" (as en) (2021-07-04). Wikipedia.

[1] Séamas de Barra (Feabhra 2017). "'An Spáinn i gcoinne na Spáinne'. Caibidil 6 de leabhar le Pio Moa, Feasta]". web.archive.org. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2019-03-08. Dáta rochtana: 2021-10-03.

[2] Séamas de Barra (Samhain 2016). "An Coirnéal Segismundo Casado López, agus bua Francisco Franco i gCogadh Cathartha na Spáinne (1936–1939). Feasta 69 (11), lch 14-17.". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2018-07-16. Dáta rochtana: 2021.

[3] "Internment camps in France" (as en) (2021-07-04). Wikipedia.

[1]

[2]

[3]