View source for Téachtadh

{{WD Bosca Sonraí Galar}}

[[Íomhá:Bleeding finger.jpg|thumb|right|250px|Cneá stollta]]Is éard is '''téachtadh''' ann ná próiseas an-chasta trína téachtann fuil agus ina gcruthaítear téachtáin fola. Is cuid thábhachtach é den [[haemastáis]], ina scoirtear an chaillteanais fola ó shoitheach fola a bhíonn damáiste, nuair a chumhdaítear balla an tsoithigh damáiste le pláitíní agus fibrin inthuslagtha chun stop a chur leis an bhfuiliú agus tús a chur leis an soitheach a dheisiú.
Is féidir baol méadaithe fuiliú ([[rith fola]]) nó téachtadh bacúil ([[trombóis]]) bheith ina thoradh ar neamhoird téachta.

Bíonn an téachtadh [[caomhnaithe|ardchaomhnaithe]] ar fud na bitheolaíochta; i ngach [[mamach]], agus baineann sé le chomhphárt cheallach (pláitín) agus [próitéin|phróitéineach]] (fachtóir téachta fola) araon. Bhí an taighde is mó déanta ar an gcóras i ndaoine agus dá réir sin tá an tuiscint is fearr againn air dá bhrí sin.

Tosaíonn an téachtadh díreach tar éis gortú an tsoithigh fola, má déantar damáiste do líneáil [[intéiliam|intéiliach]] an tsoithigh. Cuireann teagmháil na fola le fhíochán gortaithe, ar nós mar shampla, [[fachtóir fíochánach]], tús le hathruithe ar phláitíní fola agus ar an phlasmaphróitéin [[fibrinigin]], fachtóir téachta fola. Déanann na [[pláitín|pláitíní]] plocóid láithreach ag suíomh na díobhála;
tugtar [[haemastáis phríomhúil]] ar seo. Tarlaíonn [[haemastáis thánaisteach]] ag an am céanna: freagraíonn próitéiní sa [[fuilphlasma|bhfuilphlasma]], ar a dtugtar fachtóirí téachta, i gcascáid chasta chun snáitheanna fibrin a dhéanamh, a neartaíonn an téachtán fola.

== Fiseolaíocht ==
=== Gníomhachtú pláitíní ===

Nochtann damáiste do bhallaí an fhuileadáin próitéiní an tsubendotheliam, go háirithe an fachtóir von Willebrand(FvW), a bhíonn i láthair faoin t-intéiliam. Is próitéin é FvW a thallann intéiliam sláintiúil, agus déantar ciseal idir an t-intéiliam agus an scannán bunaidh faoi. Má ghearrtar an t-intéiliam, nochtar an FvW, a bhíonn ar leithlis de ghnáth, agus teagmhaíonn an FvW le fuilchealla bána, collaigin, Fachtóir VIII agus fachtóirí téachtadh eile. Ceanglaíonn pláitíní imshruthaitheacha leis an collaigin, trí Ia/IIa dromgabhdóirí gur gliceapróitéin collaigin-oiriúnaithe iad agus a bhíonn collaigin-shainiúil. Neartaíonn FvW próitéiní imshruthaitheacha eile an greamán seo a thuilleadh, agus bíonn naisc breise déanta idir an Ib/IX/V gliceapróitéin agus na fibrilí collaigine. Gníomhachtaíonn na greamáin na pláitíní.

=== An chascáid théachtadh ===
==== conair fhachtóirí téachta (eistreach) ====
==== conair ghníomhachtú teagmhála (intreach) ====
==== conair dheireanach choitianta ====
=== Comhfhachtóirí ===
=== Rialtóirí ===
=== Fibrinealú ===
==== Ról sa chóras imdhíonachta ====

== Tástáil téachta ==
== Ról i ngalar ==
=== Neamhoird pláitíní ===
=== Galar agus suntasacht chliniciúil na trombóise ===

== Cógaseolaíocht ==

=== Pró-théachtaigh ===
=== Antaithéachtaigh ===

{{Commonscat|Coagulation}}

[[Catagóir:Córas téachta]]

[[de:Hämostase#Übersicht über Gerinnungsfaktoren und Inhibitoren]]