View source for Tástáil lasrach


[[Íomhá:Flame_test.jpg|deas|mion| An tástáil lasair a rinneadh ar hailíd [[Copar|chopair]]. Tá dath saintréitheach gormuaine an lasair mar gheall ar an gcopar.]]
[[Íomhá:A_Student_Conducting_the_Chemical_Experiment_using_Crucible.jpg|mion| Tástáil lasrach a thaispeánann láithreacht [[Litiam]] .]]
[[Íomhá:Bunsen_burner_flame_types.jpg|mion| Lasair [[Dóire Bunsen|dhifriúil dhóire Bunsen]], ag brath ar shreabhadh aeir tríd an gcomhla:

# comhla aeir dúnta
# comhla aeir beagnach dúnta go hiomlán
# comhla aer leath-oscailte
# comhla aer oscailte go huasonrach
{{ordered list|air valve closed|air valve nearly fully closed|air valve semi-opened|air valve maximally opened}}]]
[[Íomhá:Flametest--.swn.jpg|deas|mion|200x200px| Lasair gháis]]
Is nós imeachta anailíseach é an tástáil '''lasrach''' [[Ceimic|a úsáidtear sa cheimic]] chun láithreacht dúl áirithe a bhrath, [[Ian|iain]] [[Miotal|mhiotail]] go príomha, bunaithe ar [[Speictrim adamhacha|speictream astaíochta]] [[Dúil cheimiceach|gach dúil]]. Braitheann dath na lasracha i gcoitinne ar theocht.

==Tástálacha lasair do mhiotail==
Is féidir tabhairt ar an chuid is mó de na dúile solas a astú, agus nuair a dhéanann siad tá an solas ar dhath atá ina shaintréith den dúil áirithe sin. 
Is minic a úsáidtear an solas a astaíonn dúil mar bhealach chun na dúile sin a aithint. Ceann de na bealaí is simplí chun solais a astú as adaimh mhiotail is ea salann an mhiotail a théamh i lasair. Caithfear salainn ó go leor miotal a théamh go teocht an-ard, ach iad siúd atá thíos liostaithe, is féidir solas a astú uathu nuair a théitear iad le dóire Bunsen. Tá clóirídí miotail oiriúnach go háirithe le haghaidh an chuspóra seo toisc go mbíonn siad níos so-ghalaithe de ghnáth ná salainn miotail eile.
Tá salainn (na clóirídí más féidir) de na miotail seo a leanas oiriúnach: litiam, sóidiam, potaisiam. cailciam.
nicil, copar. strointiam, bairiam. 

==Modh oibre==

1. Glan sreang phlatanaim nó niocróim trídan tsreang a thumadh i aigéad hidreaclórach tiubhaithe (atá i bhfeadán tástála beag nó ar chlog-ghloine) agus ansin é a théamh dearg nó bán te in imeall lasrach Bunsen neamh-lonrúil. Ná húsáid an buidéal aigéid chun na críche seo mar go mbeadh an t-aigéad éillithe. Athdhéan an nós imeachta arís go dtí nach dtugann an sreang aon dath dearg don lasair.

2. Tum an tsreang in aigéad hidreaclórach tiubhaithe agus ansin i sampla beag
de shalann na miotail a bhéas curtha faoi imscrúdú. Téigh an tsreang sa lasair bunsen agus tabhair ar aird dath na lasrach.

3. Scrúdaigh an oiread salainn atá ar fáil. Fág an salann sóidiam go dtí go deireanach mar tá dath a lasair an-mharthanach agus féadann sé fanacht i bhfad tar éis an salann a bhaint den lasair.

4. Ullmhaigh cairt de na torthaí, ag liostáil an miotail, agus dath na lasrach a a tugadh faoi deara.

== Dúile coitianta ==
Is iad seo a leanas roinnt dúl coitianta agus na dathanna comhfhreagracha:
{| class="wikitable"
!Siombail
!Ainm
!Dath
!Íomhá
|-
|Al
|[[Alúmanam ]]
|[[Airgid (dath) |Bángheal]], i dteochtaí an-ard ar nós stua leictreach, bánghorm 
|
|-
|As
|[[Arsanaic ]]
|Gorm
|[[File:FlammenfärbungAs.jpg|30px]]
|-
|B
|[[Bórón]]
|Gléghlas 
|[[File:FlammenfärbungB.png|30px]]
|-
|Ba
|[[Bairiam ]]
|Gealghlas/úllghlas 
|[[File:BaCl Flame colour.jpg|40px| Lasair mar thoradh ar dhóchán Clóiríd Bairiam i ndóire Bunsen]]
|-
|Be
|[[Beirilliam ]]
|Bán
|
|-
|Bi
|[[Biosmat  ]]
|Gormghlas 
|
|-
|Ca
|[[Cailciam]]
|Donnrua, fionnghlas mar a fheictear é trí ghloine gorm.
|[[File:FlammenfärbungCa.png|30px]]
|-
|Cd
|[[Caidmiam ]]
|Donnrua 
|
|-
|Ce
|[[Ceiriam ]]
|Buí
|
|-
|Co
|[[Cóbalt]]
|Gealbhán
|[[File:CobaltFlameTestOxyHydrogen.png|100px]]
|-
|Cr
|[[Cróimiam ]]
|Gealbhán
|[[File:ChromiumFlameTestOxyHydrogen.png|100px|]]
|-
|Cs
|[[Caeisiam ]]
|[[Gormvialait ]]
|[[File:CaesiumFlameTestOxyHydrogen.png|100px|]]
|-
|Cu(I)
|[[Copar]](I)
|Gormuaine 
|
|-
|Cu(II)
|Copar(II) (neamh-hailíd)
|Uaine
|[[File:Flametest--Cu.swn.jpg|30px|Flame test on copper sulfate]]
|-
|Cu(II)
|Copar(II) (hailíd)
|[[Gormuaine ]]
|
|-
|Ge
|[[Gearmáiniam ]]
|Gealghorm
|
|-
|Fe(II)
|[[Iarann]](II)
|[[Ór (dath)|Ór]], nuair a bhíonn sé an-te cosúil le stua leictreach, gealghorm [[gorm]], nó uaine ag casadh go buídhonn 
|
|-
|Fe(III)
|[[Iarann]](III)
|Buídhonn 
|[[File:Iron III Flame Thermite Reaction.jpg|50px| Lasair iarainn (III), a ghintear trí imoibrithe  teirmíte ]]
|-
|Hf
|[[Haifniam ]]
|Bán|
|-
|Hg
|[[Mearcair (dúil)|Mearcair]]
|Dearg
|
|-
|In
|[[Indiam  ]]
|Indeagó /Gorm
|
|-
|K
|[[Potaisiam ]]
|[[liathchorcra]]; dofheicthe trí ghloine gorm cóbailt (corcra)
|[[File:FlammenfärbungK.png|30px]]
|-
|Li
|[[Litiam ]]
|[[Corcairdhearg]]; dofheicthe trí ghloine ghlas

|[[File:FlammenfärbungLi.png|30px]]
|-
|Mg
|[[Maignéisiam]]
|(ceann ar bith mar gheall ar chiseal Ocsaíd Mhaignéisiam), ach don  mhiotal Mg a dhiandhó, dath lonrach bán le feiceáil.  [[white]]
|[[Bán]]
|-
|Mn(II)
|[[Mangainéis]](II)
|[[Glasbhuí]]
|[[File:ManganeseFlameTestOxyHydrogen.png|100px]]
|-
|Mo
|[[Molaibdéineam]]
|[[Glasbhuí]]
|
|-
|Na
|[[Sóidiam]]
|Intense yellow; invisible through cobalt blue glass
|[[File:Flametest--Na.swn.jpg|30px]]
|-
|Nb
|[[Niaibiam]]
|Uaine nó gorm
|
|-
|Ni
|[[Nicil]]
|Airgeadgheal (uaireanta tuairiscítear go bhfuil sí gan dath)
|[[File:NickelFlameTestOxyHydrogen.png|100px]]
|-
|P
|[[Fosfar]]
|[[Turcaide|bánghormghlas]]
|
|-
|Pb
|[[Luaidhe (dúil)|Luaidhe]]
|Gorm/bán
|[[File:FlammenfärbungPb.png|30px]]
|-
|Ra
|[[Raidiam ]]
|Corcairdhearg
|-
|Rb
|[[Rubaidiam]]
|GDarg-vialait
|[[File:Die Flammenfärbung des Rubidium.jpg|30px]]
|-
|Sb
|[[Antamón]]
|[[Bánuaine]] 
|[[File:FlammenfärbungSb.png|30px]]
|-
|Sc
|[[Scaindiam]]
|[[Flannbhuí ]]
|
|-
|Se
|[[Seiléiniam]]
|[[Gormuaine]]
|
|-
|Sn
|[[Stán]]
|Bánghorm
|
|-
|Sr
|[[Strointiam ]]
|Corcairdhearg go scarlóid, buí trí ghloine uaine agus vialait trí ghloine chóbailt goirme    
|[[File:FlammenfärbungSr.png|30px]]
|-
|Ta
|[[Tantalam]]
|Blue
|
|-
|Te
|[[Teallúiriam]]
|Bánuaine
|
|-
|Ti
|[[Titanium]]
|Bángheal
|
|-
|Tl
|[[Tailliam ]]
|Fíoruaine
|
|-
|V
|[[Vanaidiam]]
|Glasbhuí
|
|-
|W
|[[Tungstan]]
|Uaine
|
|-
|Y
|[[Itriam]]
|Cairmín, Corcairdhearg, nó Scarlóid 
|
|-
|Zn
|[[Sinc ]]
|Gan dath (tuairiscítear uaireanta mar ghormuaine)
|[[File:Zinc burning.JPG|100px]]
|-
|Zr
|[[Siorcóiniam]]
|Éadromdhearg
|
|}
Ní tháirgeann ór, airgead, platanam, pallaidiam, agus roinnt dúl eile dath saintréitheach nalasrach, cé go bhféadfadh cuid acu spréacha a tháirgeadh (mar a dhéanann tíotáiniam miotalach agus iarann); Tuairiscítear go bhfágann salainn beirilliam agus ór ar fhuarú, miotal íon ina ndiaidh.

== Féach freisin ==
* [[Tine dhaite]]
* [[Speictream astúcháin]]
* [[Fótóiméadar lasrach fótaileictreach]]
* [[Anailís chineáil neamhorgánach]]
* [[Speictreascópacht astúcháin adamhaigh le plasma cúpláilte go hionduchtach]]
==Naisc sheachtracha==
*[https://www.youtube.com/watch?v=MGUPKA_pOEE&list=RDCMUCRaqrYgbZAdqCl-_tpG150Q]-Group 1 flame tests.
*[http://www.amazingrust.com/Experiments/how_to/Flame_Test.html Flame Test - Coloring Fire] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141121223633/http://www.amazingrust.com/Experiments/how_to/Flame_Test.html |date=2014-11-21 }} -Pictiúir de roinnt tástálacha lasracha, lena n-áirítear treoracha.
*[http://webmineral.com/help/FlameTest.shtml WebMineral.com] - Dathú  lasrach de réir dúile.
*[https://d3kp6tphcrvm0s.cloudfront.net/el20-21_21-14/2/2]
*Flame tests for metal ions. https://www.bbc.co.uk/bitesize/guides/z9nr6yc/revision/1
{{DEFAULTSORT:Tastail lasrach}}
[[Catagóir: Tástálacha ceimiceacha]]
[[Catagóir: Turgnaimh sa rang ceimice]]
[[Catagóir: Dóiteáin]]