Timothy Garton Ash
Is staraí, údar agus tráchtaire Briotanach é Timothy Garton Ash (a rugadh 12 Iúil 1955). Is Ollamh le Léann na hEorpa in Ollscoil Oxford é . Bhain an chuid is mó dá shaothar le stair chomhaimseartha na hEorpa, agus díríodh go speisialta ar Lár agus Oirthear na hEorpa .
Scríobh sé faoi réimis iar-Chumanacha an réigiúin sin, faoin taithí a bhí acu leis na póilíní rúnda, faoi Réabhlóidí 1989 agus faoi chlaochlú iar-Bhlocstáit an Oirthir go ballstáit den Aontas Eorpach. Scrúdaigh sé freisin ról na hEorpa sa domhan agus an dúshlán a bhaineann le saoirse pholaitiúil agus éagsúlacht a chomhcheangal, go háirithe maidir le saorchaint .
Oideachas
[cuir in eagar | athraigh foinse]Rugadh Garton Ash do John Garton Ash (1919–2014) agus Lorna Judith Freke. Fuair a athair a chuid oideachais i Halla na Tríonóide, Cambridge agus bhí baint aige le cúrsaí airgeadais, chomh maith le bheith ina oifigeach Airtléire Ríoga in Arm na Breataine le linn an Dara Cogadh Domhanda.[1] Fuair Garton Ash a chuid oideachais i Scoil St Edmund's, Hindhead, Surrey, sula ndeachaigh sé ar aghaidh go Scoil Sherborne, scoil phoiblí i nDorset in Iardheisceart Shasana, agus ina dhiaidh sin Coláiste Exeter, Oxford, áit a ndearna sé staidéar ar an Nua-Stair .
Chun staidéar iarchéime a dhéanamh chuaigh sé go Coláiste San Antaine, Oxford, agus ansin, i mBeirlín a bhí fós roinnte, an Ollscoil Shaor in Iarthar Bheirlín agus Ollscoil Humboldt i mBeirlín Thoir . Le linn a chuid staidéir i mBeirlín Thoir, bhí sé faoi fhaireachas ón Stasi, a bhí mar bhunús dá leabhar 1997 The File.[2] Bhí cuma amhrastach ag Garton Ash do na Stasi, a d'fhéach air mar "bourgeois-liobrálach" agus spiaire féideartha na Breataine.[3]
Cé go séanann sé a bheith nó go raibh sé ina oibrí faisnéise Briotánach, chuir Garton Ash síos air féin mar "saighdiúir taobh thiar de línte an namhaid" agus chuir sé síos ar Phoblacht Dhaonlathach na Gearmáine mar "very nasty regime indeed" (Gaeilge: "réimeas an-ghránna go deimhin").[3]
Saol agus slí bheatha
[cuir in eagar | athraigh foinse]Sna 1980idí bhí Garton Ash ina Eagarthóir Eachtrach ar The Spectator agus ina cholúnaí le The Independent . Rinneadh Comhalta de i gColáiste San Antaine, Oxford, sa bhliain 1989, ina chomhalta sinsearach in Institiúid Hoover [4] Ollscoil Stanford sa bhliain 2000, agus ina Ollamh le Léann Eorpach in Ollscoil Oxford [5] sa bhliain 2004. Tá colún (a bhíodh seachtainiúil) scríofa aige in The Guardian ó 2004 i leith agus is rannpháirtí é le fada an lá leis an New York Review of Books. Aistríodh a cholún freisin sa nuachtán laethúil Turcach Radikal agus sa nuachtán laethúil El País, chomh maith le nuachtáin eile.
Sa bhliain 2005, liostaíodh Garton Ash san iris Time mar cheann de na 100 duine is mó tionchair. Deir an t-alt go bhfuil "shelves are where most works of history spend their lives. But the kind of history Garton Ash writes is more likely to lie on the desks of the world's decision makers." (Gaeilge: "Is iad na seilfeanna an áit a gcaitheann formhór na n-oibreacha staire a saol. Ach tá an cineál staire a scríobhann Garton Ash ar dheasc cinnteoirí an domhain."
Naisc sheachtracha
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ "John Garton Ash - obituary".
- ↑ Garton Ash (31 May 2007). "The Stasi on Our Minds". The New York Review of Books 54 (9). Dáta rochtana: 17 November 2014.
- ↑ 3.0 3.1 "Memoirs of an inadvertent spy". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 21 June 2022.
- ↑ “Fellows: Timothy Garton Ash”. Hoover Institution. Dáta rochtana: 12 November 2011.
- ↑ “Governing Body Fellows: Professor Timothy Garton Ash”. St. Anthony's College. Dáta rochtana: 12 November 2011.
- Ailt le téacs sa Ghaeilge
- Daoine beo
- Daoine a rugadh i 1955
- Scríbhneoirí beartais eachtraigh na Breataine
- Iriseoirí fireanna na Breataine
- Comhaltaí Choláiste San Antaine, Oxford
- Iarscoláirí Choláiste Exeter, Oxford
- Stair na hEorpa
- Stair an Chogaidh Fhuair
- Comhaltaí an Chumainn Stairiúil Ríoga
- Comhaltaí Chumann Ríoga na Litríochta
- Compánaigh Ord Naomh Mícheál agus Naomh Seoirse
- Daoine a fuair oideachas i Scoil Sherborne
- Baill Acadamh Eorpach na nEolaíochtaí agus na nEalaíon
- Colúnaithe Briotanacha
- Comhairle Carnegie um Eitic i nGnóthaí Idirnáisiúnta