Teilgean Fischer
Léiriú déthoiseach de mhóilín orgánachtríthoiseach is ea Teilgean Fischer, arna cheapadh ag Hermann Emil Fischer sa bhliain 1891. [1] Moladh teilgin Fischer ar dtús chun carbaihiodráití a léiriú agus bhain ceimiceoirí feidhm astu, go háirithe sa cheimic orgánachagus sa bhithcheimic. Cuirtearin aghaidh úsáid a bhaint as teilgin Fischer nuair nach mbíonn carbaihiodráití i gceist, mar go bhfuil na líníochtaí sin débhríoch i gcomparáid le híomhánna eile.[2]
Coinbhinsiúin
[cuir in eagar | athraigh foinse]Léirítear na naisc neamhfhoircneacha go léir mar línte cothrománacha nó ingearacha. Taispeántar an tslabhra charbóin sa tslí is go mbíonn an carbón C1 ag an mbarr.[3] San aldós, is é C1 an carbóin sa ghrúpa aildéid; san chéatós, bíonn an uimhir is ísle is féidir, (de ghnáth C2) ag carbón an aildéid.[4]
Úsáidtear teilgean Fischer chun idirdhealú a dhéanamh idir L-móilíní agus D-móilíní. Ar theilgean Fischer, léirítear carbóin leathdheireanach (réamhdheiridh) na D siúcraí le hidrigin ar an taobh clé agus hiodrocsail ar dheis. Taispeánfar siúcraí L leis an hidrigin ar dheis agus an hiodrocsaile ar chlé.
I dteilgean Fischer, gobann na naisc chothrománacha go léir i dtreo an lucht féachana, cé go ngobann na naisc cheartingearacha agus amach ón lucht féachana. Dá bhrí sin, ní féidir teilgean Fischer a rothlú ag 90 ° nó 270 ° i bplána an leathanaigh nó an scáileáin, mar is féidir le treoshuíomh na nasc i dtaobh lena chéile a athrú, ag tiontú móilín go dtí a heanantaiméir. Mar sin féin, ní athraíonn rothlú 180 ° ar bith léiriú an mhóilín. Go fóill, léiríonn malartú dhá phéire de ghúpaí atá ceangailte leis an adamh carbóin lárnach an móilín céanna mar a bhí léirithe mar a bhí sé léirithe ag teilgean bunaidh Fischer.
Agus tú i mbun teilgean Fischer a tharaingt do charbaihiodráit le níos mó ná trí charbón, caithfear gach carbón 'anuas', a ghobfadh amach uait mar a fheictear ó bharr an mhúnla fiarlánach, a iompú agus a dhíriú i dtreo do réimse radhair. Mar sin féinc ní athraíonn sé seo an teilgean Fischer d'aon charbóin roimhe seo.
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ John McMurry (2008). "{{{title}}}": 975. Brooks/Cole - Thomson Learning, Inc..
- ↑ Earráid leis an lua: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedIUPAC Recommendations 2006
- ↑ Understanding Fischer Projection and Angular Line Representation Conversion Luis F. Moreno Journal of Chemical Education 2012 89 (1), 175-176 doi:10.1021/ed101011c
- ↑ "Teideal in easnamh ar an lua Either specify one, or click here and a bot will try to complete the citation details for you. {{{title}}}" (February 1963). The Journal of Organic Chemistry 28 (2): 281–291. American Chemical Society. doi: .