Stalcaireacht
Is éard atá i gceist le stalcaireacht[1] ná iompar nach dteastaíonn, a tharlaíonn mar thoradh ar ghreamú nó dúghabháil, agus ar cúis é le scaoll a chur san íospartach, anó a chur air nó uirthi nó díobháil a dhéanamh dó nó di.[2] Déanann duine aonair stalcaireacht (fear de ghnáth) ar dhuine eile (bean aonair de ghnáth).[3] Iompraíocht leanúnach atá ann, ina chuid de phatrún. Tá an foréigean dírithe in aghaidh duine de bharr a inscne de ghnáth.
Tréithe
[cuir in eagar | athraigh foinse]D’fhéadfadh na nithe seo a leanas a bheith i gceist le stalcaireacht : rudaí a rá nó a scríobh atá doicheallach, téisiúil nó bagrach; aon chineál iompraíochta atá fóbartach amhail imeaglú, grianghraf a thógáil nó taifeadadh a dhéanamh nuair nach dteastaíonn sé sin ó dhuine, nó é sin a dhéanamh faoi choim; teagmháil fhisiciúil mhíchuí agus/nó gan iarraidh; nó aon aird nó caidéis ghnéasach neamh-inmhianaithe a fhágann an duine eile ar a míchompord nó faoi bhagairt.[4] Tarlaíonn stalcaireacht nuair is cúis le duine eile tú:
- Eagla go n-úsáidfear foréigean i do choinne nó i do choinne ar dhuine gar duit
- Aláram tromchúiseach nó anacair a mbíonn tionchar diúltach aige ar do shaol laethúil agus ar shábháilteacht agus ar fholláine.[5]
Is féidir an stalcaireacht a bheith ar líne chomh maith (=> cibearbhulaíocht agus claonmhealltóireacht ar líne).
In Éirinn
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tá stalcaireacht imithe i gcion ar 12 % de mhná agus cailíní na hÉireann os cionn 15 bliana d’aois, agus is é páirtí nó iarpháirtí a rinne an stalcaireacht i gcás 50 % acu.[6][7]
Más páirtí dlúth nó iar-pháirtnéir nó ball teaghlaigh é, is féidir iarratas a dhéanamh ar ordú cosanta ar nós ordú sábháilteachta nó urchoisc.
Murab é páirtnéir reatha, iarpháirtnéir nó ball teaghlaigh é, is féidir Ordú Srianadh Sibhialta Alt 28 a fháil chun cosc a chur ar an duine leanúint leis an iompar stailc.
Is é an príomhlimistéar den dlí a dhéileálann le hionsaí an tAcht um Chionta Neamh-Mharfacha in Aghaidh an Duine, 1997.[8] Tugadh isteach An Bille um Chionta Neamh-Mharfacha in aghaidh an Duine (Leasú) (Stalcaireacht), 2021 ach níor ritheadh é.
Féach freisin
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Gnéaschiapadh
- Foréigean in aghaidh na mban
- Foréigean in aghaidh na mban in Éirinn
- Foréigean baile
- Claonmhealltóireacht ar líne, cibearbhulaíocht
Naisc sheachtracha
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Orduithe cúirte foréigean baile
- An Bille um Chionta Neamh-Mharfacha in aghaidh an Duine (Leasú) (Stalcaireacht), 2021
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ i mBéarla, stalking
- ↑ oireachtas.ie (Lisa Chambers, Mary Fitzpatrick and Erin McGreehan,) (2021). "An Bille um Chionta Neamh-Mharfacha in aghaidh an Duine (Leasú) (Stalcaireacht),".
- ↑ Citizensinformation.ie. "Bulaíocht ar scoil" (ga). www.citizensinformation.ie. Dáta rochtana: 2024-06-23.
- ↑ imram.ie. "Polasaí IMRAM in Éadan Ciaptha, Gnéaschiaptha agus Maistíneachta". Dáta rochtana: 2025.
- ↑ Citizensinformation.ie. "Foréigean teaghlaigh agus drochíde sa teaghlach" (ga). www.citizensinformation.ie. Dáta rochtana: 2025-03-16.
- ↑ An Institiúid Eorpach um Chomhionannas Inscne (2016). "Foréigean in aghaidh na mban a chomhrac". Dáta rochtana: 2025.
- ↑ Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um Chearta Bunúsacha (2014). Foréigean in aghaidh na mBan: Suirbhé ar fud AE — Príomhthorthaí, Oifig Foilseachán an Aontais Eorpaigh, Lucsamburg.
- ↑ "Céard is ábhar mídhleathach ann?" (ga-IE). Coimisiún na Meán. Dáta rochtana: 2025-03-17.