Stát na Palaistíne

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Jump to navigation Jump to search
Infotaula de geografia políticaStát na Palaistíne
Bratach na Palaistíne Armas Údarás Náisiúnta na Palaistíne
Bratach na Palaistíne Edit the value on Wikidata Armas Údarás Náisiúnta na Palaistíne Edit the value on Wikidata
Aintiún Fida'i (en) Aistrigh Edit the value on Wikidata
Suíomh
State of Palestine (orthographic projection).svg
 32°00′N 35°15′E / 32°N 35.25°E / 32; 35.25
Príomhchathair Iarúsailéim agus Ramallah (en) Aistrigh Edit the value on Wikidata
Daonra
Iomlán 5,227,193 (2021) Edit the value on Wikidata
Teanga, nó leagan teanga An Araibis Edit the value on Wikidata
Tíreolaíocht
Cuid de An Meánoirthear agus An Áise Edit the value on Wikidata
Achar dromchla 6,020 km² Edit the value on Wikidata
Ar theorainn le
Sonraí stairiúla
Leanann sé/sí Údarás Náisiúnta na Palaistíne Edit the value on Wikidata
Bunaitheoir(í) Palestine Liberation Organization (en) Aistrigh Edit the value on Wikidata
Cruthú Samhain 15, 1988: 
Eagraíocht pholaitiúil
Comhlacht feidhmiúcháin Údarás Náisiúnta na Palaistíne Edit the value on Wikidata
Comhlacht reachtach Palestinian Legislative Council (en) Aistrigh Edit the value on Wikidata
• President of the State of Palestine (en) Aistrigh Edit the value on Wikidata Mahmoud Abbas (en) Aistrigh Edit the value on Wikidata
• Prime Minister of the State of Palestine (en) Aistrigh Edit the value on Wikidata Mohammad Shtayyeh (en) Aistrigh (Márta 10, 2019) Edit the value on Wikidata
Eacnamaíocht
Airgeadra Jordanian dinar (en) Aistrigh Edit the value on Wikidata
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama
Fearann Idirlín barrleibhéil .ps (en) Aistrigh Edit the value on Wikidata
Glaochód +970 Edit the value on Wikidata

Is stát de jure sa Mheán-Oirthear é an Phalaistín (Araibis: دولة فلسطين Dawlat Filasṭīn) [1]. Dhearbhaigh Eagraíocht Shaoirse na Palaistíne a neamhspleáchas ar an 15 Samhain 1988 i gCathair na hAilgéire.[2][3]

Mapa an Mheánoirthir
Iarúsailéim
An Phailistín fé Bhreatain 1920
Mapa críochdheighilte

Stair[cuir in eagar | athraigh foinse]

Cúlra[cuir in eagar | athraigh foinse]

'Cosantóireacht' ab ea an Phalaistín, faoi smacht na Breataine ón 1920 ar aghaidh. Ach ar 2 Samhain 1917 fógraíodh an "Balfour Declaration": Tugadh ''Sainordú na Breataine sa Phalaistín'[4] ar an tír san am sin.

Bhí claonadh ann i bhfabhar na nGiúdach. D'fhógair Rúnaí Gnóthaí Eachtracha na Breataine, Arthur Balfour, go mbunófaí stát Giúdach sa Phalaistín fiú.

Sna blianta 1945-1947, tháinig méadú ar an inimirce na nGiúdach go dtí an Phalaistín, agus bhí go leor conspóide faoin inimirce sin. Bhí feachtas sceimhlitheoireachta, nó treallchogaíocht, ar siúl sna 1940idí. Bhí na Giúdaigh ag iarraidh críochdheighilt a chur i bhfeidhm agus stát Giúdach a bhunú.

I dtús 1947, d'fhógair Ernest Bevin (Aire Gnóthaí Eachtracha na Breataine) go mbeadh an Ríocht Aontaithe tarraing amach na trúpaí Briotanacha sa Phalaistín.[5] I mí Feabhra 1947, sheol Bevin an fhadhb (críochdheighilt na Palaistíne) chun na Náisiúin Aontaithe.

Náisiún Aontaithe[cuir in eagar | athraigh foinse]

Ar an 29 Samhain 1947, ghlac na Náisiún Aontaithe le Rún 181(II) maidir le críochdheighilt na Palaistíne. Ach níor ghlac na hArabaigh sa Phalaistín agus sa Mheán-Oirthear le réiteach na Náisiún Aontaithe. Bhris cogadh cathartha amach go gairid ina dhiaidh.

Ar an 14 Bealtaine 1948, tháinig deireadh le húdarás na Breataine an Phalaistín a rialú agus tháinig Stát Iosrael ar an saol. Thosaigh an Cogadh Arab-Iosraelach (1948) an lá dár gcionn.[6][7]

Tíreolaíocht[cuir in eagar | athraigh foinse]

Is tír sa Leibheaint í an Phailistín.

Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. ↑ Charbonneau, Louis (29 November 2012). "Palestinians win implicit U.N. recognition of sovereign state". Reuters. Thomson Reuters. Archived from the original on 5 June 2014. Retrieved 17 Eanáir 2015.
  2. ↑ "Palestinian Authority applies for full UN membership". United Nations Radio. 23 September 2011.  Retrieved 8 June 2014. 
  3. ↑ United Nations (2012). "[https://www.un.org/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/67/L.28 Reaffirms the right of the Palestinian people to self-determination and to independence in their State of Palestine on the Palestinian territory occupied since 1967]". www.un.org. Dáta rochtana: 2020-08-07.
  4. ↑ "Mandate for Palestine" (in en) (2021-10-24). Wikipedia. 
  5. ↑ Ardtesitméireacht - Gnáthléibheal - Stair (2006). "Cúlú na hEorpa ó impireachtaí agus an toradh, 1945-1990". Dáta rochtana: 2020.
  6. ↑ "1947–1949 Palestine war" (in en) (2021-11-13). Wikipedia. 
  7. ↑ "1948 Arab–Israeli War" (in en) (2020-11-28). Wikipedia. 
Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Stát_na_Palaistíne&oldid=1022223"