Poblacht na hÉireann (1919)

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Bosca Geografaíocht PholaitiúilPoblacht na hÉireann
Bratach Armas
Bratach Armas

Suíomh

PríomhchathairBaile Átha Cliath Cuir in eagar ar Wikidata
Daonra
Iomlán4,400,000 (1921) Cuir in eagar ar Wikidata
• Dlús52.31 hab./km²
Teanga oifigiúilan Ghaeilge Cuir in eagar ar Wikidata
Tíreolaíocht
Achar dromchla84,116 km² Cuir in eagar ar Wikidata
Sonraí stairiúla
Leanann sé/síRíocht Aontaithe na Breataine Móire agus na hÉireann Cuir in eagar ar Wikidata
Cruthú21 Eanáir 1919
Díscaoileadh6 Nollaig 1922
Á leanúint agSaorstát Éireann Cuir in eagar ar Wikidata
Eagraíocht pholaitiúil
Córas rialtaispoblacht pharlaiminteach Cuir in eagar ar Wikidata
Comhlacht reachtachDáil Éireann Cuir in eagar ar Wikidata
Eacnamaíocht
Airgeadrapunt steirling Cuir in eagar ar Wikidata

Is í Poblacht na hÉireann (1919) an stát réabhlóideach a bhí bunaithe ag baill na Chéad Dála. Bunaíodh í i gcoinne stát na Breataine chun neamhspleáchas na hÉireann a bhaint amach agus neamhaird a thabhairt ar riail na Breataine in Éirinn.

An Chéad Dáil ag bailiú le chéile i dTeach an Ardmhéara, Baile Átha Cliath ar 21 Eanáir, 1919.

Bunú[cuir in eagar | athraigh foinse]

Thóg na baill a sainordú ó Éirí Amach na Cásca agus ó Olltoghchán na Breataine 1918, inar bhuaigh Sinn Féin 73 suíochán, an chuid is mó de na suíocháin in Éirinn.

Ba é arm na poblachta seo a throid Cogadh na Saoirse (Éire) idir 1919 agus 1921. Chuir Sinn Féin an Phoblacht ar bun, chuir siad cuireadh go dtí an Páirtí Náisiúnach agus an Páirtí Aontachta ach dhiúltaigh siad chun a bheith ann.

I bhFeidhm[cuir in eagar | athraigh foinse]

Fuair an Phoblacht aitheantas ón Aontas Sóivéadach ach ba í sin an tír amháin a thug aitheantas di.

Bhí rath ag an bpoblacht maidir le cúirteanna dúchasacha a chruthú agus ord a choimeád. Chomh maith le sin, bhí an-thacú ag daoine náisiúnacha leis an rialtas nua.

Sa deireadh, neamhbhunaigh an phoblacht tar éis an Conradh Angla-Éireannach agus bhunaigh Saorstát Éireann ina háit.

Uladh[cuir in eagar | athraigh foinse]

Forógra Neamhspleáchais na hÉireann

Áfach, níor shín an riail go Oirthuaisceart na hUladh, áit ina bhfuil méid mór Aontachtóirí.

Dúirt an phoblacht go raibh údarás aici ar oileán iomlán na hÉireann, ach ní raibh riail na poblachta ann in áiteanna de Ulaidh, mar shíneadh ar sin, ní raibh na Sé Contae in Oir-thuaisceart na hÉireann ann i Saorstát Éireann. Rinne Tuaisceart Éireann astu.

Forógra Neamhspleáchais na hÉireann[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]