An difríocht idir athruithe ar: "Cumann Peile na hÉireann"

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Líne 18: Líne 18:


=== Scóráil ===
=== Scóráil ===
Is é aidhm an chluiche cúil a scóráil.<ref name=":0" /> Chun cúl a scóráil caithfidh an liathróid a bheith os cionn na líne.<ref name=":0" /> Chun an cluiche a bhuachan caithfidh an fhoireann níos mó cúil a scóráil ná an [[Foireann sacair náisiúnta na hIodáile|fhoireann]] eile.<ref name=":0" /> De bharr seo faigheann siad trí phointe. Má thagann deireadh leis an gcluiche agus scóráil an dá fhoireann an líon céanna cúil, faigheann an dá fhoireann pointe amháin. Mura bhfuil aon cúil scóráilte sa chluiche ní fhaigheann siad aon phointí.
Is é aidhm an chluiche cúil a scóráil.<ref name=":0" /> Chun cúl a scóráil caithfidh an liathróid a bheith os cionn na líne.<ref name=":0" /> Chun an cluiche a bhuachan caithfidh an fhoireann níos mó cúil a scóráil ná an [[Foireann sacair náisiúnta na hIodáile|fhoireann]] eile.<ref name=":0" /> De bharr seo faigheann siad trí phointe.<ref name=":1">{{Lua idirlín|url=https://yoursoccerhome.com/a-goal-in-soccer-what-it-is-the-rules-and-its-worth/|teideal=A Goal in Soccer: What It Is, the Rules, and It’s Worth|údar=Ben|language=en-us|work=Your Soccer Home|dátarochtana=2021-03-18}}</ref> Má thagann deireadh leis an gcluiche agus scóráil an dá fhoireann an líon céanna cúil, faigheann an dá fhoireann pointe amháin.<ref name=":1" /> Mura bhfuil aon cúil scóráilte sa chluiche ní fhaigheann siad aon phointí.<ref name=":1" />


=== Rialacha peile ===
=== Rialacha peile ===


* Cic pionóis - Tugtar pionós nuair a tharlaíonn imirt fhealltach nó [[liathróid láimhe]] taobh istigh den bhosca.
* Cic pionóis - Tugtar pionós nuair a tharlaíonn imirt fhealltach nó [[liathróid láimhe]] taobh istigh den bhosca.
*Cic cúinne - Tarlaíonn sé seo nuair a thosaíonn an fhoireann atá ag cosaintan liathróid thar an líne chúil.Faigheann an fhoireann eile seans scór ó chiceáil na liathróide ó choirnéal na [[Páirc náisiúnta|páirce]].

*Cic amach - Thosaíonn an [[cúl báire]] an liathróid ó líontán an chúl báire.
* Cic cúinne - Tarlaíonn sé seo nuair a thosaíonn an fhoireann atá ag cosaintan liathróid thar an líne chúil.Faigheann an fhoireann eile seans scór ó chiceáil na liathróide ó choirnéal na [[Páirc náisiúnta|páirce]].

* Cic amach - Thosaíonn an [[cúl báire]] an liathróid ó líontán an chúl báire.


* Caitheamh isteach - Nuair a thosaíonn foireann an liathróid thar teorainn, faigheann an fhoireann eile an liathróid a chaitheamh isteach.
* Caitheamh isteach - Nuair a thosaíonn foireann an liathróid thar teorainn, faigheann an fhoireann eile an liathróid a chaitheamh isteach.

Leagan ó 17:20, 18 Márta 2021

Teimpléad:Bosca Sonraí Eagraíochta

Iar-ceanncheathrú Chumann Peile na hÉireann i mBaile Átha Cliath.

Is é Cumann Peile na hÉireann (Football Association of Ireland as Béarla nó FAI) an eagraíocht a rialaíonn peile i bPoblacht na hÉireann. Tharla scoilt idir an IFA, lena gceannáras i mBéal Feirste agus na clubanna sacair i Saorstát Éireann i 1921. Is é John Delaney príomhoifigeach feidhmiúcháin an Chumann Peile na hÉireann ó 2004.[1]

Cluiche peile

peil ar cheann de na spóirt is sine ar domhan.[2] Tá aon imreoir déag ar an bhfoireann peile.[2]cúl báire amháin ann.[2] De ghnáth bíonn ceathrar cosantóirí, ceathrar imreoir lár páirce, agus beirt tosaithe.[3] Tá seacht n-ionadach ar an binse na n-ionadaithe i ngach cluiche.[2] Is féidir le gach foireann trí ionadach a ainmniú i ngach cluiche.[2] Tá réiteoir amháin beirt agus maor líne i ngach cluiche.[2] Maireann cluichí peile nócha nóiméad agus tarlaíonn an sos leath ama tar éis daichead a cúig nóiméad agus faigheann na himreoirí sos cúig nóiméad déag. De ghnáth bíonn an pháirc peile céad fiche slat ar fad agus tá sé seachtó cúig slat ar leithead.[2]

Scóráil

Is é aidhm an chluiche cúil a scóráil.[2] Chun cúl a scóráil caithfidh an liathróid a bheith os cionn na líne.[2] Chun an cluiche a bhuachan caithfidh an fhoireann níos mó cúil a scóráil ná an fhoireann eile.[2] De bharr seo faigheann siad trí phointe.[4] Má thagann deireadh leis an gcluiche agus scóráil an dá fhoireann an líon céanna cúil, faigheann an dá fhoireann pointe amháin.[4] Mura bhfuil aon cúil scóráilte sa chluiche ní fhaigheann siad aon phointí.[4]

Rialacha peile

  • Cic pionóis - Tugtar pionós nuair a tharlaíonn imirt fhealltach nó liathróid láimhe taobh istigh den bhosca.
  • Cic cúinne - Tarlaíonn sé seo nuair a thosaíonn an fhoireann atá ag cosaintan liathróid thar an líne chúil.Faigheann an fhoireann eile seans scór ó chiceáil na liathróide ó choirnéal na páirce.
  • Cic amach - Thosaíonn an cúl báire an liathróid ó líontán an chúl báire.
  • Caitheamh isteach - Nuair a thosaíonn foireann an liathróid thar teorainn, faigheann an fhoireann eile an liathróid a chaitheamh isteach.

Stair an Chumainn

Bunú an Chumainn

Imríodh peil go príomha i dtuaisceart na hÉireann agus bainistíodh peil i mBéal Feirste fadó.[5] Bhunaigh clubanna i mBéal Feirste Cumann Peile na hÉireann sa bhliain 1880.[5] Bunaíodh an Cumann Peile Bhaile Átha Cliatha sa bhliain 1883.[5] Chonacthas forbairt na peile nuair a bunaíodh Cumann Peile Laighean sa bhliain 1892.[5]

Ní raibh clubanna atá lonnaithe i bPoblacht na hÉireann sásta leis an mbainistíocht mar cheap siad go raibh an bhainistíocht i bhfabhar imreoirí ó thuaisceart na hÉireann.[5] Ag an am seo bhí náisiúnachas Éireannach tábhachtach agus tharla Éirí Amach na Cásca.[5] Mar thoradh thosaigh clubanna i ndeisceart na hÉireann ag éileamh níos mó ó chumann peile na hÉireann. Bhí díomá le feiceáil nuair a d’fhág trí chlub léig na hÉireann.[5] D'fhág club peile Bóithéimeach, club peile St James Gate agus club peile Shíol Bhroin [6] an tsraithchomórtas na hÉireann.[5] Ach d’imir siad i gcomórtais coirn.[5] D'imir foireann Shíol Bhroin i gcoinne fhoireann Bhéal Feirste i gcoirn Cumann Peile na hÉireann sa bhliain 1921.[5] Cluiche cothrom a bhí ann agus shocraigh IFA go ndéanfaí an cluiche a athimirt i mBéal Feirste arís.[5] Dhiúltaigh an fhoireann Shíol Bhroin imirt i mBéal Feirste toisc go raibh siad ag iarraidh an cluiche a imirt i mBaile Átha Cliath.[5] Shocraigh siad gan an cluiche a imirt arís agus chili siad an cluiche.[5] Tharla cruinniú ar siúl i mBaile Átha Cliath ar an gcéad lá de Mheitheamh 1921 toisc nach raibh Cumann Peile Laighean agus Cumann Peile Mumhan sásta eis an mbainistíocht i mBéal Feirste lena gcinneadh faoin an cluiche a imirt arís i mBéal Feirst.[5] Ag an gcruinniú seo scar clubanna i mBéal Feirste agus clubanna sa phoblacht toisc nach raibh siad in ann ceart a bhaint dá chéile agus bunaíodh Cumann Peile na hÉireann. Tá na sé chontae is fiche de phoblacht na hÉireann faoi údarás Cumann Peile na hÉireann. [5]

Staid pheile

Páirc Cnocán Uí Dhálaigh

D’imir an fhoireann Saorstát Éireann a gcéad chluiche baile i Páirc Cnocán Uí Dhálaigh [7] ar an séú lá déag de mhí an Mheitheamh sa bhlian 1924.[8] Bhuaigh siad an cluiche. D’imir an fhoireann Poblacht na hÉireann sa pháirc seo ochtó dhá uair.[8] Thosaigh an fhoireann Pobhacht na hÉireann ag imirt sa staid Bóthar Lansdún toisc go raibh Páirc Cnocán Uí Dhálaigh ró-bheag.[8] Imríodh an cluiche peile idirnáisiúnta deireanach sa Pháirc Cnocán Uí Dhálaigh an dara lá déag de mhí Mheán Fómhair sa bhlian 1990.[8]

Staid Bóthar Lansdún

Bhunaigh Henry Wallace Doveton Dunlop an staid Bóthar Lansdún i 1872.[9] Bhí an staid lonnaite i nDroichead na Dothra, i mBaile Átha Cliath.[9] Bhí áit sa staid do 49,000 duine.[10] Tharla an chéad pheil idirnáisiúnta ar an seachtú lá déag de mhí an Mhárta sa bhliain 1900.[9] D'imir an fhoireann Poblacht na hÉireann i gcoinne Sasana.[9] Sa bhliain 1981, d’fhreastail 48,500 lucht leanúna ar chluiche idirnáisiúnta ag an staid.[10]Ba é an tinreamh peile ba mhó. [10] Leagadh an staid sa bhlian 2007 agus tógadh Staid Aviva ina áit. [10]

Páirc an Chrócaigh

D'imir an fhoireann Poblacht na hÉireann sa staid seo nuair a bhí an Staid Aviva á thógáil.[11]Tharla an chéad chluiche peile sa staid seo ar an gceathrú lá is fiche de mhí an Mhárta sa bhlian 2007.[11] D'imir Éire i gcoinne An Bhreatain Bheag i gCraobhchomórtais na hEorpa. [11]

Staid Aviva

Tógadh Staid Aviva sa bhliain 2010.[12] Is staid idirnáisiúnta spóirt é.[12]Tá áit sa staid do 51,700 duine.[12] Imríonn foireann peile na hÉireann agus foireann rugbaí na hÉireann cluichí baile sa staid seo.[12] Bíonn ceolchoirmeacha ar siúl sa staid seo freisin.[12] Imríodh an chéad cluiche peile ar an Máirt, an ceathrú de Lúnasa sa bhliain 2010.[13] D'imir an fhoireann Manchain Aontaithe i gcoinne foireann sraithe.[13] Bhí an chéad chluiche peile idirnáisiúnta ar siúl Dé Céadaoin an t-aonú lá déag de Lúnasa sa bhliain 2010.[13] D'imir an fhoireann Poblacht na hÉireann i gcoinne An Airgintín. [13]

Foireann Sacair Poblacht na hÉireann

Comórtais

Comórtais Idirnáisiúnta

  • Craobhchomórtais na hEorpa - Is comórtas idirnáisiúnta peile é. Imríonn baill d’Aontas na gCumann Peile Eorpach nó UEFA sa chomórtas seo.[14] Bhí Craobhchomórtais na hEorpa ar siúl den chéad uair sa bhliain 1960.[14] Tosaíonn cáiliú don chomórtas seo dhá bhliain sula mbeidh an cluiche ceannais ar siúl. [14]
  • Corn Sacair an Domhain - Is é an comórtais is mó a bhfuil tóir air sa domhan iomlán.[15] Bhí Corn Sacair an Domhain ar siúl den chéad air sa bhliain 1930.[15]Bhunaigh an Comhaontas Idirnáisiúnta Sacair an comortais seo.[15] Tarlaíonn sé gach ceithre bliana. Imríonn tríocha a dó foireann sa chomórtas seo. [15] Díbríodh Éire sna babhtaí ceathrú ceannais ach bhain Éire go furasta.[16]

Lógó agus siombailí

Tagairtí

  1. "Delaney signs on". Extratime.ie. Dáta rochtana: 2010-07-13. (en)
  2. 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 "Football Rules: How To Play Football/Soccer | Rules of Sport". www.rulesofsport.com. Dáta rochtana: 2021-03-16.
  3. Megan Garcia. "Positions in Soccer and Their Roles" (en). HowTheyPlay - Sports. Dáta rochtana: 2021-03-16.
  4. 4.0 4.1 4.2 Ben. "A Goal in Soccer: What It Is, the Rules, and It’s Worth" (en-us). Your Soccer Home. Dáta rochtana: 2021-03-18.
  5. 5.00 5.01 5.02 5.03 5.04 5.05 5.06 5.07 5.08 5.09 5.10 5.11 5.12 5.13 5.14 "FAI History: The Early Years | Football Association of Ireland". www.fai.ie. Dáta rochtana: 2021-03-16.
  6. "Lána Shíol Bhroin/Shelbourne Lane" (en). Logainm.ie. Dáta rochtana: 2021-03-17.
  7. "Cnocán Uí Dhálaigh/Dalymount" (en). Logainm.ie. Dáta rochtana: 2021-03-18.
  8. 8.0 8.1 8.2 8.3 "Dalymount Park : Dalyer : Republic of Ireland's First Football Ground : Home of Irish Soccer : Ireland's Record at Dalymount". www.soccer-ireland.com. Dáta rochtana: 2021-03-18.
  9. 9.0 9.1 9.2 9.3 "Lansdowne Road: From old to new". Dublin.ie. Dáta rochtana: 2021-03-18.
  10. 10.0 10.1 10.2 10.3 "Rugby Football History". www.rugbyfootballhistory.com. Dáta rochtana: 2021-03-18.
  11. 11.0 11.1 11.2 "First Floodlit & Rugby Game, 125th Year anniversary - Croke Park". crokepark.ie. Dáta rochtana: 2021-03-18.
  12. 12.0 12.1 12.2 12.3 12.4 "The Aviva Stadium Dublin" (en). O'Callaghan Collection. Dáta rochtana: 2021-03-18.
  13. 13.0 13.1 13.2 13.3 "Aviva Stadium : Lansdowne Road : Dublin 4 : Republic of Ireland Soccer Team New Football Ground for Home Matches". www.soccer-ireland.com. Dáta rochtana: 2021-03-18.
  14. 14.0 14.1 14.2 "European Championship | History, Winners, & Facts" (en). Encyclopedia Britannica. Dáta rochtana: 2021-03-18.
  15. 15.0 15.1 15.2 15.3 "World Cup | History & Winners" (en). Encyclopedia Britannica. Dáta rochtana: 2021-03-18.
  16. "Ireland At The World Cup - DoDublin Bus Tours" (en). dodublin.ie. Dáta rochtana: 2021-03-18.

Ailt gaolmhara

Naisc sheachtracha