An difríocht idir athruithe ar: "Cumann Peile na hÉireann"
No edit summary |
No edit summary |
||
Líne 18: | Líne 18: | ||
=== Scóráil === |
=== Scóráil === |
||
Is é aidhm an chluiche cúil a scóráil.<ref name=":0" /> |
Is é aidhm an chluiche cúil a scóráil.<ref name=":0" /> Chun cúl a scóráil caithfidh an liathróid a bheith os cionn na líne.<ref name=":0" /> Chun an cluiche a bhuachan caithfidh an fhoireann níos mó cúil a scóráil ná an [[Foireann sacair náisiúnta na hIodáile|fhoireann]] eile.<ref name=":0" /> De bharr seo faigheann siad trí phointe.<ref name=":1">{{Lua idirlín|url=https://yoursoccerhome.com/a-goal-in-soccer-what-it-is-the-rules-and-its-worth/|teideal=A Goal in Soccer: What It Is, the Rules, and It’s Worth|údar=Ben|language=en-us|work=Your Soccer Home|dátarochtana=2021-03-18}}</ref> Má thagann deireadh leis an gcluiche agus scóráil an dá fhoireann an líon céanna cúil, faigheann an dá fhoireann pointe amháin.<ref name=":1" /> Mura bhfuil aon cúil scóráilte sa chluiche ní fhaigheann siad aon phointí.<ref name=":1" /> |
||
=== Rialacha peile === |
=== Rialacha peile === |
||
* Cic pionóis - Tugtar pionós nuair a tharlaíonn imirt fhealltach nó [[liathróid láimhe]] taobh istigh den bhosca. |
* Cic pionóis - Tugtar pionós nuair a tharlaíonn imirt fhealltach nó [[liathróid láimhe]] taobh istigh den bhosca. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
* Caitheamh isteach - Nuair a thosaíonn foireann an liathróid thar teorainn, faigheann an fhoireann eile an liathróid a chaitheamh isteach. |
* Caitheamh isteach - Nuair a thosaíonn foireann an liathróid thar teorainn, faigheann an fhoireann eile an liathróid a chaitheamh isteach. |
Leagan ó 17:20, 18 Márta 2021
Teimpléad:Bosca Sonraí Eagraíochta
Is é Cumann Peile na hÉireann (Football Association of Ireland as Béarla nó FAI) an eagraíocht a rialaíonn peile i bPoblacht na hÉireann. Tharla scoilt idir an IFA, lena gceannáras i mBéal Feirste agus na clubanna sacair i Saorstát Éireann i 1921. Is é John Delaney príomhoifigeach feidhmiúcháin an Chumann Peile na hÉireann ó 2004.[1]
Cluiche peile
Tá peil ar cheann de na spóirt is sine ar domhan.[2] Tá aon imreoir déag ar an bhfoireann peile.[2] Tá cúl báire amháin ann.[2] De ghnáth bíonn ceathrar cosantóirí, ceathrar imreoir lár páirce, agus beirt tosaithe.[3] Tá seacht n-ionadach ar an binse na n-ionadaithe i ngach cluiche.[2] Is féidir le gach foireann trí ionadach a ainmniú i ngach cluiche.[2] Tá réiteoir amháin beirt agus maor líne i ngach cluiche.[2] Maireann cluichí peile nócha nóiméad agus tarlaíonn an sos leath ama tar éis daichead a cúig nóiméad agus faigheann na himreoirí sos cúig nóiméad déag. De ghnáth bíonn an pháirc peile céad fiche slat ar fad agus tá sé seachtó cúig slat ar leithead.[2]
Scóráil
Is é aidhm an chluiche cúil a scóráil.[2] Chun cúl a scóráil caithfidh an liathróid a bheith os cionn na líne.[2] Chun an cluiche a bhuachan caithfidh an fhoireann níos mó cúil a scóráil ná an fhoireann eile.[2] De bharr seo faigheann siad trí phointe.[4] Má thagann deireadh leis an gcluiche agus scóráil an dá fhoireann an líon céanna cúil, faigheann an dá fhoireann pointe amháin.[4] Mura bhfuil aon cúil scóráilte sa chluiche ní fhaigheann siad aon phointí.[4]
Rialacha peile
- Cic pionóis - Tugtar pionós nuair a tharlaíonn imirt fhealltach nó liathróid láimhe taobh istigh den bhosca.
- Cic cúinne - Tarlaíonn sé seo nuair a thosaíonn an fhoireann atá ag cosaintan liathróid thar an líne chúil.Faigheann an fhoireann eile seans scór ó chiceáil na liathróide ó choirnéal na páirce.
- Cic amach - Thosaíonn an cúl báire an liathróid ó líontán an chúl báire.
- Caitheamh isteach - Nuair a thosaíonn foireann an liathróid thar teorainn, faigheann an fhoireann eile an liathróid a chaitheamh isteach.
Stair an Chumainn
Bunú an Chumainn
Imríodh peil go príomha i dtuaisceart na hÉireann agus bainistíodh peil i mBéal Feirste fadó.[5] Bhunaigh clubanna i mBéal Feirste Cumann Peile na hÉireann sa bhliain 1880.[5] Bunaíodh an Cumann Peile Bhaile Átha Cliatha sa bhliain 1883.[5] Chonacthas forbairt na peile nuair a bunaíodh Cumann Peile Laighean sa bhliain 1892.[5]
Ní raibh clubanna atá lonnaithe i bPoblacht na hÉireann sásta leis an mbainistíocht mar cheap siad go raibh an bhainistíocht i bhfabhar imreoirí ó thuaisceart na hÉireann.[5] Ag an am seo bhí náisiúnachas Éireannach tábhachtach agus tharla Éirí Amach na Cásca.[5] Mar thoradh thosaigh clubanna i ndeisceart na hÉireann ag éileamh níos mó ó chumann peile na hÉireann. Bhí díomá le feiceáil nuair a d’fhág trí chlub léig na hÉireann.[5] D'fhág club peile Bóithéimeach, club peile St James Gate agus club peile Shíol Bhroin [6] an tsraithchomórtas na hÉireann.[5] Ach d’imir siad i gcomórtais coirn.[5] D'imir foireann Shíol Bhroin i gcoinne fhoireann Bhéal Feirste i gcoirn Cumann Peile na hÉireann sa bhliain 1921.[5] Cluiche cothrom a bhí ann agus shocraigh IFA go ndéanfaí an cluiche a athimirt i mBéal Feirste arís.[5] Dhiúltaigh an fhoireann Shíol Bhroin imirt i mBéal Feirste toisc go raibh siad ag iarraidh an cluiche a imirt i mBaile Átha Cliath.[5] Shocraigh siad gan an cluiche a imirt arís agus chili siad an cluiche.[5] Tharla cruinniú ar siúl i mBaile Átha Cliath ar an gcéad lá de Mheitheamh 1921 toisc nach raibh Cumann Peile Laighean agus Cumann Peile Mumhan sásta eis an mbainistíocht i mBéal Feirste lena gcinneadh faoin an cluiche a imirt arís i mBéal Feirst.[5] Ag an gcruinniú seo scar clubanna i mBéal Feirste agus clubanna sa phoblacht toisc nach raibh siad in ann ceart a bhaint dá chéile agus bunaíodh Cumann Peile na hÉireann. Tá na sé chontae is fiche de phoblacht na hÉireann faoi údarás Cumann Peile na hÉireann. [5]
Staid pheile
Páirc Cnocán Uí Dhálaigh
D’imir an fhoireann Saorstát Éireann a gcéad chluiche baile i Páirc Cnocán Uí Dhálaigh [7] ar an séú lá déag de mhí an Mheitheamh sa bhlian 1924.[8] Bhuaigh siad an cluiche. D’imir an fhoireann Poblacht na hÉireann sa pháirc seo ochtó dhá uair.[8] Thosaigh an fhoireann Pobhacht na hÉireann ag imirt sa staid Bóthar Lansdún toisc go raibh Páirc Cnocán Uí Dhálaigh ró-bheag.[8] Imríodh an cluiche peile idirnáisiúnta deireanach sa Pháirc Cnocán Uí Dhálaigh an dara lá déag de mhí Mheán Fómhair sa bhlian 1990.[8]
Staid Bóthar Lansdún
Bhunaigh Henry Wallace Doveton Dunlop an staid Bóthar Lansdún i 1872.[9] Bhí an staid lonnaite i nDroichead na Dothra, i mBaile Átha Cliath.[9] Bhí áit sa staid do 49,000 duine.[10] Tharla an chéad pheil idirnáisiúnta ar an seachtú lá déag de mhí an Mhárta sa bhliain 1900.[9] D'imir an fhoireann Poblacht na hÉireann i gcoinne Sasana.[9] Sa bhliain 1981, d’fhreastail 48,500 lucht leanúna ar chluiche idirnáisiúnta ag an staid.[10]Ba é an tinreamh peile ba mhó. [10] Leagadh an staid sa bhlian 2007 agus tógadh Staid Aviva ina áit. [10]
Páirc an Chrócaigh
D'imir an fhoireann Poblacht na hÉireann sa staid seo nuair a bhí an Staid Aviva á thógáil.[11]Tharla an chéad chluiche peile sa staid seo ar an gceathrú lá is fiche de mhí an Mhárta sa bhlian 2007.[11] D'imir Éire i gcoinne An Bhreatain Bheag i gCraobhchomórtais na hEorpa. [11]
Staid Aviva
Tógadh Staid Aviva sa bhliain 2010.[12] Is staid idirnáisiúnta spóirt é.[12]Tá áit sa staid do 51,700 duine.[12] Imríonn foireann peile na hÉireann agus foireann rugbaí na hÉireann cluichí baile sa staid seo.[12] Bíonn ceolchoirmeacha ar siúl sa staid seo freisin.[12] Imríodh an chéad cluiche peile ar an Máirt, an ceathrú de Lúnasa sa bhliain 2010.[13] D'imir an fhoireann Manchain Aontaithe i gcoinne foireann sraithe.[13] Bhí an chéad chluiche peile idirnáisiúnta ar siúl Dé Céadaoin an t-aonú lá déag de Lúnasa sa bhliain 2010.[13] D'imir an fhoireann Poblacht na hÉireann i gcoinne An Airgintín. [13]
Foireann Sacair Poblacht na hÉireann
Comórtais
Comórtais Idirnáisiúnta
- Craobhchomórtais na hEorpa - Is comórtas idirnáisiúnta peile é. Imríonn baill d’Aontas na gCumann Peile Eorpach nó UEFA sa chomórtas seo.[14] Bhí Craobhchomórtais na hEorpa ar siúl den chéad uair sa bhliain 1960.[14] Tosaíonn cáiliú don chomórtas seo dhá bhliain sula mbeidh an cluiche ceannais ar siúl. [14]
- Corn Sacair an Domhain - Is é an comórtais is mó a bhfuil tóir air sa domhan iomlán.[15] Bhí Corn Sacair an Domhain ar siúl den chéad air sa bhliain 1930.[15]Bhunaigh an Comhaontas Idirnáisiúnta Sacair an comortais seo.[15] Tarlaíonn sé gach ceithre bliana. Imríonn tríocha a dó foireann sa chomórtas seo. [15] Díbríodh Éire sna babhtaí ceathrú ceannais ach bhain Éire go furasta.[16]
Lógó agus siombailí
Tagairtí
- ↑ "Delaney signs on". Extratime.ie. Dáta rochtana: 2010-07-13. (en)
- ↑ 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 "Football Rules: How To Play Football/Soccer | Rules of Sport". www.rulesofsport.com. Dáta rochtana: 2021-03-16.
- ↑ Megan Garcia. "Positions in Soccer and Their Roles" (en). HowTheyPlay - Sports. Dáta rochtana: 2021-03-16.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Ben. "A Goal in Soccer: What It Is, the Rules, and It’s Worth" (en-us). Your Soccer Home. Dáta rochtana: 2021-03-18.
- ↑ 5.00 5.01 5.02 5.03 5.04 5.05 5.06 5.07 5.08 5.09 5.10 5.11 5.12 5.13 5.14 "FAI History: The Early Years | Football Association of Ireland". www.fai.ie. Dáta rochtana: 2021-03-16.
- ↑ "Lána Shíol Bhroin/Shelbourne Lane" (en). Logainm.ie. Dáta rochtana: 2021-03-17.
- ↑ "Cnocán Uí Dhálaigh/Dalymount" (en). Logainm.ie. Dáta rochtana: 2021-03-18.
- ↑ 8.0 8.1 8.2 8.3 "Dalymount Park : Dalyer : Republic of Ireland's First Football Ground : Home of Irish Soccer : Ireland's Record at Dalymount". www.soccer-ireland.com. Dáta rochtana: 2021-03-18.
- ↑ 9.0 9.1 9.2 9.3 "Lansdowne Road: From old to new". Dublin.ie. Dáta rochtana: 2021-03-18.
- ↑ 10.0 10.1 10.2 10.3 "Rugby Football History". www.rugbyfootballhistory.com. Dáta rochtana: 2021-03-18.
- ↑ 11.0 11.1 11.2 "First Floodlit & Rugby Game, 125th Year anniversary - Croke Park". crokepark.ie. Dáta rochtana: 2021-03-18.
- ↑ 12.0 12.1 12.2 12.3 12.4 "The Aviva Stadium Dublin" (en). O'Callaghan Collection. Dáta rochtana: 2021-03-18.
- ↑ 13.0 13.1 13.2 13.3 "Aviva Stadium : Lansdowne Road : Dublin 4 : Republic of Ireland Soccer Team New Football Ground for Home Matches". www.soccer-ireland.com. Dáta rochtana: 2021-03-18.
- ↑ 14.0 14.1 14.2 "European Championship | History, Winners, & Facts" (en). Encyclopedia Britannica. Dáta rochtana: 2021-03-18.
- ↑ 15.0 15.1 15.2 15.3 "World Cup | History & Winners" (en). Encyclopedia Britannica. Dáta rochtana: 2021-03-18.
- ↑ "Ireland At The World Cup - DoDublin Bus Tours" (en). dodublin.ie. Dáta rochtana: 2021-03-18.
Ailt gaolmhara
Naisc sheachtracha
Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |