An difríocht idir athruithe ar: "Guglielmo Marconi"

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Content deleted Content added
No edit summary
Líne 3: Líne 3:


== Fionnachtana ==
== Fionnachtana ==
Tharchuir Marconi comharthaí ar feadh líne dírí cúpla céad ciliméadar ar fhad san aer i 1895, ag an am céanna a rinne Alexander Stepanovitch Popov an rud eéanna sa Rúis.
Tharchuir Marconi comharthaí ar feadh líne dírí cúpla céad ciliméadar ar fhad san aer i 1895, ag an am céanna a rinne Alexander Stepanovitch Popov an rud chéanna sa Rúis.


Ar an [[13 Bealtaine]] [[1897]], sheol Marconi an chéad "teileagraf gan sreang".<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/blogs/wales/entries/fe40d3e6-5696-353e-adac-e48659862052|teideal=Marconi's Welsh wireless revolution|dáta=2012-05-11|language=en-GB|work=BBC|dátarochtana=2020-05-13}}</ref>
Ar an [[13 Bealtaine]] [[1897]], sheol Marconi an chéad "teileagraf gan sreang".<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/blogs/wales/entries/fe40d3e6-5696-353e-adac-e48659862052|teideal=Marconi's Welsh wireless revolution|dáta=2012-05-11|language=en-GB|work=BBC|dátarochtana=2020-05-13}}</ref>
Líne 13: Líne 13:
Ar an [[17 Deireadh Fómhair]] [[1907]], chuir Marconi an chéad seirbhís radai[[Teileagrafaíocht|teileagrafaíochta]] trádála trasatlantach ar siúl idir stáisiúin theileagrafaíochta sa [[An Clochán|Chlochán]], i g[[Contae na Gaillimhe]] (ag Pointe Sár-Radhairc Dheirgimligh, atá 6 km laisteas den Chlochán) agus Bá Glace, in [[Albain Nua]].<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.failteireland.ie/FailteIreland/media/WebsiteStructure/Documents/2_Develop_Your_Business/Key%20Projects/Connemara-Experience-Development-Plan-Irish-(AOS)-WEB.pdf|teideal=Connemara-Experience-Development-Plan|údar=failteireland.ie|dáta=|dátarochtana=2020}}</ref>
Ar an [[17 Deireadh Fómhair]] [[1907]], chuir Marconi an chéad seirbhís radai[[Teileagrafaíocht|teileagrafaíochta]] trádála trasatlantach ar siúl idir stáisiúin theileagrafaíochta sa [[An Clochán|Chlochán]], i g[[Contae na Gaillimhe]] (ag Pointe Sár-Radhairc Dheirgimligh, atá 6 km laisteas den Chlochán) agus Bá Glace, in [[Albain Nua]].<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.failteireland.ie/FailteIreland/media/WebsiteStructure/Documents/2_Develop_Your_Business/Key%20Projects/Connemara-Experience-Development-Plan-Irish-(AOS)-WEB.pdf|teideal=Connemara-Experience-Development-Plan|údar=failteireland.ie|dáta=|dátarochtana=2020}}</ref>
[[Íomhá:Remains of the Marconi transatlantic wireless station.JPG|mion|Pointe Sár-Radhairc Dheirgimligh, atá 6 km laisteas den [[An Clochán Liath|Chlochán]]]]
[[Íomhá:Remains of the Marconi transatlantic wireless station.JPG|mion|Pointe Sár-Radhairc Dheirgimligh, atá 6 km laisteas den [[An Clochán Liath|Chlochán]]]]
Ba i rith [[An Chéad Chogadh Domhanda|an chogaidh mhóir]] (1914-18) a cuireadh bús ceart le fás agus forbairt an raidió mar ghléas [[Cumarsáid|chumarsáide]]. Nuair a thosaigh an cogadh, ba le córas teileagraim a bhí á úsáid ag na [[Fórsaí armtha|fórsaí]] éagsúla chun formhór a gcuid teagmhála a dhéanamh.<ref>{{Lua idirlín|url=https://cora.ucc.ie/bitstream/handle/10468/8560/Tr%C3%A1chtas%20Cr%C3%ADochnaithe%20DdM.pdf?sequence=2&isAllowed=y|teideal=RTÉ Raidió na Gaeltachta agus cultúr phobal na Gaeltachta|údar=cora.ucc.ie|dáta=|dátarochtana=2020}}</ref> Ach faoi dheireadh na troda, bhí córais chumarsáide raidió go mór sa treis, a bhuíochas sin do leithéid Marcon
Ba i rith [[An Chéad Chogadh Domhanda|an chogaidh mhóir]] (1914-18) a cuireadh bús ceart le fás agus forbairt an raidió mar ghléas [[Cumarsáid|chumarsáide]]. Nuair a thosaigh an cogadh, ba le córas teileagraim a bhí á úsáid ag na [[Fórsaí armtha|fórsaí]] éagsúla chun formhór a gcuid teagmhála a dhéanamh.<ref>{{Lua idirlín|url=https://cora.ucc.ie/bitstream/handle/10468/8560/Tr%C3%A1chtas%20Cr%C3%ADochnaithe%20DdM.pdf?sequence=2&isAllowed=y|teideal=RTÉ Raidió na Gaeltachta agus cultúr phobal na Gaeltachta|údar=cora.ucc.ie|dáta=|dátarochtana=2020}}</ref> Ach faoi dheireadh na troda, bhí córais chumarsáide raidió go mór sa treis, a bhuíochas sin do leithéid Marconi.


Sa bhliain 1919 chraol Wireless Telegraph Company Mharconi guth duine d’fhostóirí an chomhlachta trasna an Atlantaigh
Sa bhliain 1919 chraol Wireless Telegraph Company Mharconi guth duine d’fhostóirí an chomhlachta trasna an Atlantaigh
Líne 22: Líne 22:
Annie Jameson (muintir Jameson, an drioglann) ba ea máthair Marconi.
Annie Jameson (muintir Jameson, an drioglann) ba ea máthair Marconi.


Phós sé Beatrice O’Brien sa bhliain 1905.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.findmypast.ie/blog/discoveries/guglielmo-marconi-the-irish-connection|teideal=Guglielmo Marconi: The radio pioneer with an Irish connection {{!}} Blog {{!}} findmypast.ie|work=www.findmypast.ie|dátarochtana=2020-05-13}}</ref> Bhí tríúr clainne acu. Fuair Marconi colscaradh i 1924 agus phós sé bean óg, Maria Cristina Bezzi-Scali ar 12 Meitheamh 1927.
Phós sé Beatrice O’Brien sa bhliain 1905.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.findmypast.ie/blog/discoveries/guglielmo-marconi-the-irish-connection|teideal=Guglielmo Marconi: The radio pioneer with an Irish connection {{!}} Blog {{!}} findmypast.ie|work=www.findmypast.ie|dátarochtana=2020-05-13}}</ref> Bhí triúr clainne acu. Fuair Marconi colscaradh i 1924 agus phós sé bean óg, Maria Cristina Bezzi-Scali ar 12 Meitheamh 1927.


Bhuail [[taom croí]] Marconi sa bhliain 1937, in aois 63 bliain dó.
Bhuail [[taom croí]] Marconi sa bhliain 1937, in aois 63 bliain dó.

Leagan ó 12:32, 8 Samhain 2020

Guglielmo Marconi

Ceapadóir, fiontraí agus fear gnó as Bologna na hIodáile, agus de shliocht Éireannach, ab ea Guglielmo Marconi (25 Aibreán 187420 Iúil 1937). Ba é a dhear an chéad raidió fiúntach. Tugtar "athair an raidió' air.[1] Bhuaigh Marconi Duais Nobel na Fisice le Braun sa bhliain 1909. Chaith sé cuid mhór dá shaol sa Ríocht Aontaithe agus ansin i Stáit Aontaithe Mheiriceá.

Fionnachtana

Tharchuir Marconi comharthaí ar feadh líne dírí cúpla céad ciliméadar ar fhad san aer i 1895, ag an am céanna a rinne Alexander Stepanovitch Popov an rud chéanna sa Rúis.

Ar an 13 Bealtaine 1897, sheol Marconi an chéad "teileagraf gan sreang".[2]

Ar an 6 Iúil, 1898, rinne Marconi an chéad chraoladh raidió ar domhain nuair a chraol sé ó Bhaile an Chaistil go Reachlainn, oileán atá deich gciliméadar ón chósta agus díreach ó thuaidh de Bhaile an Chaistil féin.

Tharchuir Marconi ó Chorn na Breataine trasna an Atlantaigh go Talamh an Éisc den chéad uair sa bhliain 1902, ag frithchaitheamh an tonn raidió ón ianaisféar 50-500 km os cionn na farraige leathshlí trasna.

Ar an 17 Deireadh Fómhair 1907, chuir Marconi an chéad seirbhís radaiteileagrafaíochta trádála trasatlantach ar siúl idir stáisiúin theileagrafaíochta sa Chlochán, i gContae na Gaillimhe (ag Pointe Sár-Radhairc Dheirgimligh, atá 6 km laisteas den Chlochán) agus Bá Glace, in Albain Nua.[3]

Pointe Sár-Radhairc Dheirgimligh, atá 6 km laisteas den Chlochán

Ba i rith an chogaidh mhóir (1914-18) a cuireadh bús ceart le fás agus forbairt an raidió mar ghléas chumarsáide. Nuair a thosaigh an cogadh, ba le córas teileagraim a bhí á úsáid ag na fórsaí éagsúla chun formhór a gcuid teagmhála a dhéanamh.[4] Ach faoi dheireadh na troda, bhí córais chumarsáide raidió go mór sa treis, a bhuíochas sin do leithéid Marconi.

Sa bhliain 1919 chraol Wireless Telegraph Company Mharconi guth duine d’fhostóirí an chomhlachta trasna an Atlantaigh

I 1920 craoladh amhránaíocht Nellie Melba ó ionad Mharconi i Chelmsford, Essex, rud a chuir tús le craoltóireacht ghinearálta raidió.

Saol pearsanta

Annie Jameson (muintir Jameson, an drioglann) ba ea máthair Marconi.

Phós sé Beatrice O’Brien sa bhliain 1905.[5] Bhí triúr clainne acu. Fuair Marconi colscaradh i 1924 agus phós sé bean óg, Maria Cristina Bezzi-Scali ar 12 Meitheamh 1927.

Bhuail taom croí Marconi sa bhliain 1937, in aois 63 bliain dó.

Faisistí go smior a bhí ann; thacaigh Marconi Mussolini agus an cogadh san Aetóip.

Inniu, tá leacht chuimhneacháin sa chalafort i mBaile an Chaistil i gcuimhne ar Guglielmo Marconi.

Tagairtí

  1. Matt Hussey (2011). "Fréamh an eolais ː ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta". 
  2. "Marconi's Welsh wireless revolution" (en-GB). BBC (2012-05-11). Dáta rochtana: 2020-05-13.
  3. failteireland.ie. "Connemara-Experience-Development-Plan". Dáta rochtana: 2020.
  4. cora.ucc.ie. "RTÉ Raidió na Gaeltachta agus cultúr phobal na Gaeltachta". Dáta rochtana: 2020.
  5. "Guglielmo Marconi: The radio pioneer with an Irish connection | Blog | findmypast.ie". www.findmypast.ie. Dáta rochtana: 2020-05-13.