An difríocht idir athruithe ar: "Diarmaid Ó Donnabháin Rosa"
No edit summary |
|||
Líne 11: | Líne 11: | ||
== Oidhreacht == |
== Oidhreacht == |
||
Ba mhór an tábhacht shiombalach a bhain lena thórramh. Tugadh a chorp ar ais go hÉirinn agus cuireadh é i [[Reilig Ghlas Naíon]]. |
Ba mhór an tábhacht shiombalach a bhain lena thórramh. Tugadh a chorp ar ais go hÉirinn agus cuireadh é i [[Reilig Ghlas Naíon]]. |
||
Ba é [[Pádraig Mac Piarais]] a thug an óráid os cionn uaighe, ceann de na hóráidí ba cháiliúla i [[stair na hÉireann]]. |
|||
Bhí [[Éirí Amach na Cásca]] á bheartú ag an am agus d’úsáid Bráithreachas na Poblachta an ócáid chun an [[Náisiúnachas in Éirinn|náisiúnachas]] a ghríosadh sa phobal.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Comóradh 100 bliain ar Shochraid Uí Dhonnabháin Rossa i 1915|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2015/0801/718656-deantar-comoradh-ar-adhlacadh-ui-dhonnabhain-rossa/|date=2015-08-01|language=ga|author=RTÉ|journal=|volume=|issue=}}</ref> |
|||
== Tagairtí == |
== Tagairtí == |
Leagan ó 22:23, 1 Lúnasa 2020
Ba réabhlóidí Éireannach as Iarthar Chorcaí é Diarmaid Ó Donnabháin Rosa (10 Meán Fómhair,[fíoras?] 1831 - 29 Meitheamh, 1915), nó Jeremiah O’Donovan Rossa as Béarla.
Saol
Ba é a bhunaigh Cumann an Fhéinics, gluaiseacht cheannairceach Éireannach (1858) as ar fhás Bráithreachas na Poblachta níos déanaí. Cuireadh i bpríosún é go minic mar gheall ar an mbaint a bhí aige le gluaiseacht na bhFiníní, agus díbríodh as Éirinn é faoi dheireadh in 1871.
Chuir sé faoi i Nua-Eabhrac agus ba é a d’eagraigh na feachtais bhuamála i gcoinne chathracha Shasana a mhair ar feadh roinnt blianta. Rinne rialtas na Breataine iarracht é a eiseachadadh ach níor éirigh leo. Lámhach bean Shasanach, Yseult Dudley, é in 1885 lasmuigh dá oifig in aice le Broadway, ach tháinig sé slán. Chreid a lucht leanúna gur ar ordú ó Rialtas na Breataine a rinne sí an t-ionsaí seo.
Tugadh cead do Ó Donnabháin filleadh ar Éirinn i 1894, agus arís i 1904. Rinne "Saoránach" de chathair Chorcaí de i 1904, rud a léirigh go raibh tacaíocht mhór aice ina cheantar dúchais. D’fhill sé ar Mheiriceá agus bhí sé an-tinn sna blianta deireanacha dá shaol. D’éag sé in ospidéal in Oileán Staten ar an 29 Meitheamh 1915.
Oidhreacht
Ba mhór an tábhacht shiombalach a bhain lena thórramh. Tugadh a chorp ar ais go hÉirinn agus cuireadh é i Reilig Ghlas Naíon.
Ba é Pádraig Mac Piarais a thug an óráid os cionn uaighe, ceann de na hóráidí ba cháiliúla i stair na hÉireann.
Bhí Éirí Amach na Cásca á bheartú ag an am agus d’úsáid Bráithreachas na Poblachta an ócáid chun an náisiúnachas a ghríosadh sa phobal.[1]
Tagairtí
- ↑ RTÉ (2015-08-01). "Comóradh 100 bliain ar Shochraid Uí Dhonnabháin Rossa i 1915" (as ga).
Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |