An difríocht idir athruithe ar: "An Cheathrú Rua"

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Browse history interactively
← Gabh chuig an difear roimhe seoAn chéad dhifear eile →
Content deleted Content added
VisualWikitext
No edit summary
Líne 12: Líne 12:
}}
}}


Sráidbhaile mór is ea '''an Cheathrú Rua''' (''Carraroe'' as [[An Béarla|Béarla]] go traidisiúnta) atá suite i g[[Contae na Gaillimhe]], [[Éire]]. Tá sí i lár [[An Ghaeltacht|Ghaeltacht]] [[Conamara|Chonamara]]. Tá tarraingt ar an gCeathrú Rua mar cheantar turasóireachta le fada an lá. Tá clú agus cáil ar [[Húicéirí na Gaillimhe]] (Púcáin) agus ar Thrá an Dóilín. Tagann formhór na dturasóirí chuig an gceantar chun iad a fheiceáil agus [[An Ghaeilge|Gaeilge]] a fhoghlaim. Tagann go leor eile chun blaiseadh den chultúr agus den traidisiún láidir atá ar fud na háite. I rith an tsamhraidh cuirtear ranganna Gaeilge ar fáil do dhaoine fásta. Is ar an gCeathrú Rua atá [[Coláiste Chiaráin]] suite, agus na mílte scoláire óga ag teacht ansin gach uile bhliain chun freastal ar na cúrsaí Gaeilge. Bíonn geallta báid agus [[iomramh|rásaí curach]] ar an mbaile freisin.
[[Sráidbhaile]] mór is ea '''an Cheathrú Rua''' (''Carraroe'' as [[An Béarla|Béarla]] go traidisiúnta) atá suite i g[[Contae na Gaillimhe]], [[Éire]]. Tá sí i lár [[An Ghaeltacht|Ghaeltacht]] [[Conamara|Chonamara]] agus i gcroílár [[Slí an Atlantaigh Fhiáin|Shlí an Atlantaigh Fhiáin]].<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.ancheathrurua.ie/|teideal=Baile / Home|language=en|work=ancheathrurua|dátarochtana=2020-07-25}}</ref>

⚫
== An sráidbhaile ==
Bhí thart 2,472 duine ina gcónaí i gceantar na Ceathrún Rua sa bhliain 2017.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.udaras.ie/an-ghaeilge-an-ghaeltacht/limisteir-pleanala-teanga/gaillimh/|teideal=Gaillimh {{!}} An Ghaeilge & An Ghaeltacht|language=ga-IE|work=Údarás na Gaeltachta|dátarochtana=2020-07-25}}</ref>

⚫
Tá an ceantar méadaithe go mór le blianta beaga anuas, agus dá thairbhe sin tá athrú suntasach tagtha ar an mbaile. Ní fada an lá ó nach raibh sa mbaile ach cúpla siopa, [[Teach tábhairne|tithe ósta]] agus eastát [[Tionscal|tionsclaíochta]] amháin, ach tá go leor tógáil ar siúl san cheantar le gairid. Tá go leor tithíochta príobháidí agus eastáit tógtha sa mbaile le cúpla bliain anuas.
[[Íomhá:Carraroe - Seipéal Mhic Dara - 20180903075425.jpg|clé|mion|Seipéal Mhic Dara]]

== Turasóireacht ==
Tá tarraingt ar an gCeathrú Rua mar cheantar [[turasóireacht]]<nowiki/>a le fada an lá. Tá clú agus cáil ar [[húicéirí na Gaillimhe]] (Púcáin) agus ar Thrá an Dóilín (ceann de na trí cinn i gContae na Gaillimhe amháin a bhfuil Bratach Gorm bainte aici).

Tagann roinnt turasóirí chuig an gceantar chun iad a fheiceáil agus [[An Ghaeilge|Gaeilge]] a fhoghlaim. Tagann go leor eile chun blaiseadh den [[Cultúr|chultúr]] agus den traidisiún láidir atá ar fud na háite. I rith an tsamhraidh cuirtear ranganna Gaeilge ar fáil do dhaoine fásta.
[[Íomhá:Coral Strand, Carrowroe-An Cheathru Rua - geograph.org.uk - 1248559.jpg|clé|mion|Trá an Dóilín (a chiallaíonn 'cuas' nó góilín). Tá "[[Coiréal|coiréal']], mar a thugtar air, le fáil ann.  Ach deir na saineolaithe nach coiréal é ar chor ar bith, ach [[feamainn]] a dtagann [[aol]] aisti, a chruann agus a bhriseann.]]
Is ar an gCeathrú Rua atá [[Coláiste Chiaráin]] suite, agus na mílte scoláire óga ag teacht ansin gach uile bhliain chun freastal ar na cúrsaí Gaeilge. Bíonn geallta báid agus [[iomramh|rásaí curach]] ar an mbaile freisin.


== Gaeilge ==
== Gaeilge ==
[[Íomhá:An_Cheathrú_Rua.jpg|thumb|left|Siopa sa Cheathrú Rua, 13 Samhain 2004]]
[[Íomhá:An_Cheathrú_Rua.jpg|thumb|left|Siopa sa Cheathrú Rua, 13 Samhain 2004]]
Is í an Ghaeilge (Canúint [[Cúige Chonnacht|Chonnachta]] go sainiúil) príomhtheanga labhartha na Ceathrún Rua, agus tá sí ar na háiteanna is láidre Gaeilge i nGaeltacht Chonnacht agus in Éirinn na laethanta seo. Tá thart ar 3,400 duine ina gcónaí sa [[sráidbhaile]] agus labhraíonn thart ar 85% acu Gaeilge go laethúil, de réir fhigiúirí [[Scéim Labhairt na Gaeilge]].
Is í an Ghaeilge (Canúint [[Cúige Chonnacht|Chonnachta]] go sainiúil) príomhtheanga labhartha na Ceathrún Rua, agus tá sí ar na háiteanna is láidre Gaeilge i nGaeltacht Chonnacht agus in Éirinn na laethanta seo.

⚫
== An sráidbhaile ==
⚫
Tá an ceantar méadaithe go mór le blianta beaga anuas, agus dá thairbhe sin tá athrú suntasach tagtha ar an mbaile. Ní fada an lá ó nach raibh sa mbaile ach cúpla siopa, tithe ósta agus eastát tionsclaíochta amháin, ach tá go leor tógáil ar siúl san cheantar le gairid. Tá an páipéar nuachta náisiúnta ''Foinse'' bunaithe anseo anois chomh maith le foirgnimh de chuid Ollscoil na Gaillimhe. Tá go leor tithíochta príobháidí agus eastáit tógtha sa mbaile le cúpla bliain anuas.


Labhraíonn 65.1% den phobal an Ghaeilge go laethúil lasmuigh den chóras oideachais, de réir fhigiúirí [[Údarás na Gaeltachta|Údaráis na Gaeltachta]].[[Íomhá:Áras Mháirtín Uí Chadhain.jpg|mion|120px|Áras Mháirtín Uí Chadhain|alt=]]
== Áras Mháirtín Uí Chadhain ==
== Áras Mháirtín Uí Chadhain ==
Tá Áras Mháirtín Uí Chadhain ar cheann de na hionaid Ghaeltachta atá ag Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge, [[Ollscoil na hÉireann, Gaillimh]], lonnaithe ar an gCeathrú Rua.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.nuigalway.ie/acadamh/ionaid/ancheathrurua/|teideal=An Cheathrú Rua - NUI Galway|údar=Áras Mháirtín Uí Chadhain|dáta=|work=www.nuigalway.ie|dátarochtana=2020-07-25}}</ref> Déantar freastal ar mhic léinn lánaimseartha agus páirtaimseartha san Ionad, agus cuirtear raon leathan cúrsaí ar fáil ag gach leibhéal.
[[Íomhá:Áras Mháirtín Uí Chadhain.jpg|mion|clé|120px|Áras Mháirtín Uí Chadhain]]

Tá [[Áras Mháirtín Uí Chadhain]], foirgneamh de chuid [[Ollscoil na hÉireann, Gaillimh]], ina reáchtáltar cúrsaí teanga, ríomhaireachta srl., lonnaithe ar an gCeathrú Rua.
== Stair ==
⚫
[[Íomhá:AnCheathruRua.jpg|mion|deas|Radharc sa Cheathrú Rua]]
Bhí an [[nuachtán]] náisiúnta ''[[Foinse]]'' bunaithe anseo (1996-2013).

== Tagairtí ==
⚫
{{reflist}}[[Íomhá:AnCheathruRua.jpg|mion|deas|Radharc sa Cheathrú Rua]]


[[Catagóir:Bailte i gContae na Gaillimhe|Ceathru Rua, An]]
[[Catagóir:Bailte i gContae na Gaillimhe|Ceathru Rua, An]]

Leagan ó 07:37, 25 Iúil 2020

Teimpléad:Ie baile infobox

Sráidbhaile mór is ea an Cheathrú Rua (Carraroe as Béarla go traidisiúnta) atá suite i gContae na Gaillimhe, Éire. Tá sí i lár Ghaeltacht Chonamara agus i gcroílár Shlí an Atlantaigh Fhiáin.[1]

An sráidbhaile

Bhí thart 2,472 duine ina gcónaí i gceantar na Ceathrún Rua sa bhliain 2017.[2]

Tá an ceantar méadaithe go mór le blianta beaga anuas, agus dá thairbhe sin tá athrú suntasach tagtha ar an mbaile. Ní fada an lá ó nach raibh sa mbaile ach cúpla siopa, tithe ósta agus eastát tionsclaíochta amháin, ach tá go leor tógáil ar siúl san cheantar le gairid. Tá go leor tithíochta príobháidí agus eastáit tógtha sa mbaile le cúpla bliain anuas.

Seipéal Mhic Dara

Turasóireacht

Tá tarraingt ar an gCeathrú Rua mar cheantar turasóireachta le fada an lá. Tá clú agus cáil ar húicéirí na Gaillimhe (Púcáin) agus ar Thrá an Dóilín (ceann de na trí cinn i gContae na Gaillimhe amháin a bhfuil Bratach Gorm bainte aici).

Tagann roinnt turasóirí chuig an gceantar chun iad a fheiceáil agus Gaeilge a fhoghlaim. Tagann go leor eile chun blaiseadh den chultúr agus den traidisiún láidir atá ar fud na háite. I rith an tsamhraidh cuirtear ranganna Gaeilge ar fáil do dhaoine fásta.

Trá an Dóilín (a chiallaíonn 'cuas' nó góilín). Tá "coiréal', mar a thugtar air, le fáil ann.  Ach deir na saineolaithe nach coiréal é ar chor ar bith, ach feamainn a dtagann aol aisti, a chruann agus a bhriseann.

Is ar an gCeathrú Rua atá Coláiste Chiaráin suite, agus na mílte scoláire óga ag teacht ansin gach uile bhliain chun freastal ar na cúrsaí Gaeilge. Bíonn geallta báid agus rásaí curach ar an mbaile freisin.

Gaeilge

Siopa sa Cheathrú Rua, 13 Samhain 2004

Is í an Ghaeilge (Canúint Chonnachta go sainiúil) príomhtheanga labhartha na Ceathrún Rua, agus tá sí ar na háiteanna is láidre Gaeilge i nGaeltacht Chonnacht agus in Éirinn na laethanta seo.

Labhraíonn 65.1% den phobal an Ghaeilge go laethúil lasmuigh den chóras oideachais, de réir fhigiúirí Údaráis na Gaeltachta.

Áras Mháirtín Uí Chadhain

Áras Mháirtín Uí Chadhain

Tá Áras Mháirtín Uí Chadhain ar cheann de na hionaid Ghaeltachta atá ag Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge, Ollscoil na hÉireann, Gaillimh, lonnaithe ar an gCeathrú Rua.[3] Déantar freastal ar mhic léinn lánaimseartha agus páirtaimseartha san Ionad, agus cuirtear raon leathan cúrsaí ar fáil ag gach leibhéal.

Stair

Bhí an nuachtán náisiúnta Foinse bunaithe anseo (1996-2013).

Tagairtí

  1. ↑ "Baile / Home" (en). ancheathrurua. Dáta rochtana: 2020-07-25.
  2. ↑ "Gaillimh | An Ghaeilge & An Ghaeltacht" (ga-IE). Údarás na Gaeltachta. Dáta rochtana: 2020-07-25.
  3. ↑ Áras Mháirtín Uí Chadhain. "An Cheathrú Rua - NUI Galway". www.nuigalway.ie. Dáta rochtana: 2020-07-25.
Radharc sa Cheathrú Rua
Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=An_Cheathrú_Rua&oldid=968054"