An difríocht idir athruithe ar: "Garda Síochána"
No edit summary |
No edit summary |
||
Líne 1: | Líne 1: | ||
[[Íomhá:Badge of An Garda Síochána.svg|mion]] |
|||
Is é '''An Garda Síochána''' an fórsa [[Póilíní|póilín]]<nowiki/>eachta náisiúnta i b[[Poblacht na hÉireann]]. |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
== Stair == |
== Stair == |
||
Ar an [[22 Feabhra]] [[1922]], bunaíodh an “Civic Guard”. An Garda Síochána a tugadh orthu ar an [[8 Lúnasa]] [[1922]].<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.nli.ie/pdfs/mss%20lists/166_Eoin%20O%27Duffy%20Papers%20Collection%20List.pdf|teideal=Eoin O'Duffy Papers (lch 4)|údar=National Library of Ireland|dáta=|dátarochtana=2020}}</ref><br />D'éirigh na Gardaí neamharmtha níos déanaí. Ainmníodh [[Eoin Ó Dubhthaigh]] (nó Eoin O’Duffy) ina choimisinéir ar an nGardaí ar an [[11 Meán Fómhair]] [[1922]]. |
|||
<br /> |
|||
Ar an [[22 Feabhra]] [[1933]], tugadh bata agus bóthar do O’Duffy.<ref>Ó 20 Iúil 1933 amach, bhí Eoin Ó Duffy, i gceannas ar an "Garda Náisiúnta", eagraíocht de chineál faisisteach sna 1930idí nó "na Léinte Gorma", an mílíste a chuir cosaint ar fáil do bhaill Chumann na nGaedheal</ref> |
|||
Is é Drew Harris an Gharda Síochána ó Meán Fomhair 2018. Bhí taithí ag Harris ar seirbhís phóilíneachta a chur ar mhalairt treo. Chuaigh sé san RUC i 1983 agus d’fhan sé sa tseirbhís nuair a bunaíodh an PSNI ina áit.<ref>{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/ce-he-drew-harris-coimisineir-nua-an-gharda-siochana/|teideal=Cé hé Drew Harris, Coimisinéir nua an Gharda Síochána?|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2020-02-22}}</ref>,<ref>{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/ceisteanna-go-leor-gan-freagairt-i-dtaobh-drew-harris/|teideal=Ceisteanna go leor gan freagairt i dtaobh Drew Harris|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2020-02-22}}</ref> Bhí os cionn deich mbliana curtha isteach aige i gceannaireacht an PSNI mar Phríomhchonstábla Cúnta agus mar Leas-Phríomhchonstábla ó 2014 go dtí 2018. |
|||
⚫ | |||
== Eagraíocht == |
== Eagraíocht == |
||
Is iad na príomhfheidhmeann atá ag An Garda Síochána ná:<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.garda.ie/ga/fuinn/foireann-cheannasaiochta-sinsearach/|teideal=Eagraíocht|language=en|work=Garda|dátarochtana=2020-02-22}}</ref> |
|||
* An choiriúlacht a aimsiú agus a chosc; |
|||
* Slándáil na tíre a chinntiú; |
|||
* Méid na ngortuithe marfacha agus dáiríre ar á mbóithre a ísliú agus sábháilteacht bhóthair a fheabhú; |
|||
* Obair a dhéanamh le pobail chun cosc a chur ar iompar frithshóisialta |
|||
* Cur chuige idirghníomhaireachta maidir le réiteach fadhbanna agus caighdean na beatha i gcoitinne a chur chun cinn. |
|||
Tá Coimisinéir an Gharda Síochána ceaptha ag an [[Rialtas]] agus freagrach don [[Aire Dlí agus Cirt, Comhioannais agus Athchóirithe Dlí|Aire Dlí agus Cirt, Comhionannais agus Athchóirithe Dlí]]. |
|||
[[Íomhá:Garda ERU helicopter landing.jpg|clé|mion|Aonad Práinnfhreagartha]] |
|||
⚫ | |||
Ar an [[31 Nollaig]] [[2005]], bhí 12,265 Gardaí (gach grád) ar an bhfórsa. |
Ar an [[31 Nollaig]] [[2005]], bhí 12,265 Gardaí (gach grád) ar an bhfórsa. |
||
Leagan ó 23:21, 22 Feabhra 2020
Is é An Garda Síochána an fórsa póilíneachta náisiúnta i bPoblacht na hÉireann.
Stair
Ar an 22 Feabhra 1922, bunaíodh an “Civic Guard”. An Garda Síochána a tugadh orthu ar an 8 Lúnasa 1922.[1]
D'éirigh na Gardaí neamharmtha níos déanaí. Ainmníodh Eoin Ó Dubhthaigh (nó Eoin O’Duffy) ina choimisinéir ar an nGardaí ar an 11 Meán Fómhair 1922.
Ar an 22 Feabhra 1933, tugadh bata agus bóthar do O’Duffy.[2]
Is é Drew Harris an Gharda Síochána ó Meán Fomhair 2018. Bhí taithí ag Harris ar seirbhís phóilíneachta a chur ar mhalairt treo. Chuaigh sé san RUC i 1983 agus d’fhan sé sa tseirbhís nuair a bunaíodh an PSNI ina áit.[3],[4] Bhí os cionn deich mbliana curtha isteach aige i gceannaireacht an PSNI mar Phríomhchonstábla Cúnta agus mar Leas-Phríomhchonstábla ó 2014 go dtí 2018.
Eagraíocht
Is iad na príomhfheidhmeann atá ag An Garda Síochána ná:[5]
- An choiriúlacht a aimsiú agus a chosc;
- Slándáil na tíre a chinntiú;
- Méid na ngortuithe marfacha agus dáiríre ar á mbóithre a ísliú agus sábháilteacht bhóthair a fheabhú;
- Obair a dhéanamh le pobail chun cosc a chur ar iompar frithshóisialta
- Cur chuige idirghníomhaireachta maidir le réiteach fadhbanna agus caighdean na beatha i gcoitinne a chur chun cinn.
Tá Coimisinéir an Gharda Síochána ceaptha ag an Rialtas agus freagrach don Aire Dlí agus Cirt, Comhionannais agus Athchóirithe Dlí.
Roinntear an tír i sé réigiún a bhfuil gach ceann díobh faoi smacht Choimisinéara Cúnta. Tá méid áirithe Rann i ngach réigiún agus gach ceann díobh faoi cheannas Ard-Cheannfoirt. Laistigh de gach Roinn tá roinnt Ceantar a bhfuil Ceannfoirt i gceannas ar gach ceann díobh.
Ar an 31 Nollaig 2005, bhí 12,265 Gardaí (gach grád) ar an bhfórsa.
Céim | Méid fostaithe (31 Nollaig 2015)[6] |
---|---|
Coimisinéir | 1 |
Leas-Choimisinéir | 2 |
Cúntóir-Choimisinéir | 5 |
Príomh-Cheannfort | 42 |
Ceannfort | 160 |
Cigire | 247 |
Sáirsint | 1,835 |
Gardaí | 10,524 |
Gardaí Ionaid | |
Mac Léinn Ghardaí |
Tá Ceanncheathrú an Gharda Síochána i bPáirc an Fhionnuisce i mBaile Átha Cliath.
Naisc sheachtracha
Garda Síochána na hÉireann | Seirbhís Phóilíneachta Thuaisceart Éireann |
- Suíomh oifigiúil
- Tuarascáil Bhliantúil An Garda Síochána 2005
- Acht Có-Nasctha Na Bhfórsaí Póilíneachta, 1925
Tagairtí
- ↑ National Library of Ireland. "Eoin O'Duffy Papers (lch 4)". Dáta rochtana: 2020.
- ↑ Ó 20 Iúil 1933 amach, bhí Eoin Ó Duffy, i gceannas ar an "Garda Náisiúnta", eagraíocht de chineál faisisteach sna 1930idí nó "na Léinte Gorma", an mílíste a chuir cosaint ar fáil do bhaill Chumann na nGaedheal
- ↑ "Cé hé Drew Harris, Coimisinéir nua an Gharda Síochána?" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2020-02-22.
- ↑ "Ceisteanna go leor gan freagairt i dtaobh Drew Harris" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2020-02-22.
- ↑ "Eagraíocht" (en). Garda. Dáta rochtana: 2020-02-22.
- ↑ [1]
Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |