An difríocht idir athruithe ar: "Ealaín"

← Gabh chuig an difear roimhe seo An chéad dhifear eile →

Content deleted Content added

Inline

Leagan ó 20:06, 24 Eanáir 2020

Véineas de Milo ar taispeántas i Músaem an Louvre, Páras na Fraince.

Oilteacht an bhunbhrí a bhí le hEalaín sa Ghaeilge. "Cumas oilte gníomh a bhfuil scil ag baint leis agus a mbeidh toradh an ghnímh sin le haithint atá i gceist [...] Tá ciall na cleasaíochta i gceist leis an ealaín fosta agus tá an chiall sin ar cheann de na bríonna is coitianta a fhaightear sa chaint go fóill."^[1].

Dála a comhbhríonna i dteangacha eile, tá an chéad bhunbhrí thuasluaite ag leathnú an t-am ar fad agus sa lá atá inniu ann is ionann 'ealaín' go minic agus táirge ar bith de chuid na samhlaíochta a dhírítear ar an tsamhlaíocht féin.

Ó Athbheochan an Léinn anall ba ghnách san Eoraip na Míndána (i.e. ealaíona na péintéireachta, na líníochta, na dealbhóireachta agus na hailtireachta) a dhealú amach ó na hEalaíona Feidhmeacha, ealaíona a cuireadh i bhfeidhm ar earraí chun iad a mhaisiú; ach bhí seo bunoscionn le dearcadh cultúr agus sibhialtachtaí eile agus le dearcadh na hEorpa féin roimhe sin.

De réir an Choincheapúlachais, fealsúnacht ealaíne a tháinig chun cinn tar éis an Dara Chogadh Domhanda, is féidir le duine ar bith a bheith ina ealaíontóir agus is féidir le rud ar bith a bheith ina théama i saothar ealaíne. Meán chun pearsantacht, braistintí nó spiorad an ealaíontóra a léiriú atá san Ealaín de réir na teoirice seo. Is é an t-ealaíontóir ábhar a chuid ealaíne féin, murab ionann agus an scéal i dtraidisiúin nó i bhfealsúnachtaí ealaíne san am a chuaigh thart. Sainmhíniú de chuid an Iarthar é seo, ar ndóigh, agus gan baint aige le formhór na dtraidisiún eile. Bhí aidhmeanna dá gcuid féin acu siúd. Neamh agus an Domhan a nascadh le chéile ba chuspóir do Phéintéireacht na Síne, mar shampla, agus níor mhór duit dianstaidéar agus dianmhachnamh a dhéanamh roimh duit tabhairt faoin obair.

Déantar cineálacha difriúla de léiriú ealaíonta a rangú mar a leanas:

Nádúrachas, agus iarracht á déanamh ar an ábhar a léiriú mar a fheiceann an tsúil é.

Teibíochas, agus an t-ábhar á léiriú trí stíliú agus trí fhíoracha neamhnádúrtha.

Neamh-oibiachtúlachas, agus mothúcháin á spreagadh sa lucht féachana le dathanna agus le fíoracha, díreach mar a dhéanann an ceol.

Teicníochtaí Coitianta Chun Saothair Ealaíne A Dhéanamh

Cineálacha Ealaíne

Naisc sheachtracha

Acmhainn Náisiúnta Ealaíne

Tagairtí

↑ Lillis Ó Laoire (2016). "Dóchas an Dúchais: Neartú na nEalaíon Dúchais agus nGréasán Cultúrtha sa Ghaeilge". An Reiviú.

[1] Lillis Ó Laoire (2016). "Dóchas an Dúchais: Neartú na nEalaíon Dúchais agus nGréasán Cultúrtha sa Ghaeilge". An Reiviú.

[1]

@@ Líne 1: / Líne 1: @@
 [[Íomhá:Venus_de_Milo_Louvre_Ma399-02b.jpg|thumb|[[Venus de Milo|Véineas de Milo]] ar taispeántas i [[Músaem]] an [[Louvre]], [[Páras]] na [[an Fhrainc|Fraince]].]]
-''Oilteacht'' an bhunbhrí a bhí le h'''Ealaín''' sa Ghaeilge ach dála a comhbhríonna i dteangacha eile tá an bhunbhrí seo ag leathnú an t-am ar fad agus sa lá atá inniu ann san [[An Eoraip|Eoraip]] is ionann ealaín agus táirge ar bith de chuid na [[Samhlaíocht|samhlaíochta]] a dhírítear ar an tsamhlaíocht féin.
+''Oilteacht'' an bhunbhrí a bhí le h'''Ealaín''' sa Ghaeilge. "Cumas oilte gníomh a bhfuil scil ag baint leis agus a mbeidh toradh an ghnímh sin le haithint atá i gceist [...] Tá ciall na cleasaíochta i gceist leis an ealaín fosta agus tá an chiall sin ar cheann de na bríonna is coitianta a fhaightear sa chaint go fóill."<ref>{{Luaigh foilseachán|author=Lillis Ó Laoire|date=2016|url=http://leannteangaanreiviu.com/node/361|title=Dóchas an Dúchais: Neartú na nEalaíon Dúchais agus nGréasán Cultúrtha sa Ghaeilge|journal=An Reiviú|volume=|issue=|accessdate=}}</ref>.
+Dála a comhbhríonna i dteangacha eile, tá an chéad bhunbhrí thuasluaite ag leathnú an t-am ar fad agus sa lá atá inniu ann is ionann 'ealaín' go minic agus táirge ar bith de chuid na [[Samhlaíocht|samhlaíochta]] a dhírítear ar an tsamhlaíocht féin.
-Ó Athbheochan an Léinn anall ba ghnách san Eoraip na Míndána i.e. ealaíona na péintéireachta, na líníochta, na [[Dealbhóireacht|dealbhóireachta]] agus na hailtireachta, a dhealú amach ó na hEalaíona Feidhmeacha, ealaíona a cuireadh i bhfeidhm ar earraí chun iad a mhaisiú; ach bhí seo bunoscionn le dearcadh cultúr agus sibhialtachtaí eile agus le dearcadh na hEorpa féin roimhe sin.
+Ó [[An Renaissance|Athbheochan an Léinn]] anall ba ghnách san [[An Eoraip|Eoraip]] na [[Míndána]] (i.e. ealaíona na [[Péintéireacht|péintéireachta]], na líníochta, na [[Dealbhóireacht|dealbhóireachta]] agus na [[Ailtireacht|hailtireachta]]) a dhealú amach ó na hEalaíona Feidhmeacha, ealaíona a cuireadh i bhfeidhm ar earraí chun iad a mhaisiú; ach bhí seo bunoscionn le dearcadh cultúr agus sibhialtachtaí eile agus le dearcadh na hEorpa féin roimhe sin.
 De réir an Choincheapúlachais, [[fealsúnacht]] ealaíne a tháinig chun cinn tar éis an [[An Dara Cogadh Domhanda|Dara Chogadh Domhanda]], is féidir le duine ar bith a bheith ina [[ealaíontóir]] agus is féidir le rud ar bith a bheith ina théama i saothar ealaíne. Meán chun pearsantacht, braistintí nó spiorad an ealaíontóra a léiriú atá san Ealaín de réir na teoirice seo. Is é an t-[[ealaíontóir]] ábhar a chuid ealaíne féin, murab ionann agus an scéal i dtraidisiúin nó i bhfealsúnachtaí ealaíne san am a chuaigh thart. Sainmhíniú de chuid an Iarthar é seo, ar ndóigh, agus gan baint aige le formhór na dtraidisiún eile. Bhí aidhmeanna dá gcuid féin acu siúd. Neamh agus an Domhan a nascadh le chéile ba chuspóir do [[Péintéireacht|Phéintéireacht]] na Síne, mar shampla, agus níor mhór duit dianstaidéar agus dianmhachnamh a dhéanamh roimh duit tabhairt faoin obair.