An difríocht idir athruithe ar: "Máirtín Ó Direáin"

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Browse history interactively
← Gabh chuig an difear roimhe seoAn chéad dhifear eile →
Content deleted Content added
VisualWikitext
Holder (plé | dréachtaí)
4,557 edits
m corr using AWB
Líne 6: Líne 6:
| dáta_báis = [[19 Márta]], [[1988]]
| dáta_báis = [[19 Márta]], [[1988]]
| áit_bháis = [[Baile Átha Cliath]]
| áit_bháis = [[Baile Átha Cliath]]
| ainm_cleite = Ruaidhrí Beag<ref>www.ainm.ie/Bio.aspx?ID=1662</ref>
| ainm_cleite = Ruaidhrí Beag<ref name="An Bunachar Náisiúnta Beathaisnéisí Gaeilge">www.ainm.ie/Bio.aspx?ID=1662</ref>
| náisiúntacht = Éireannach
| náisiúntacht = Éireannach
| gairm = File, scríbhneoir aistí, gearrscéalaí, státseirbhíseach
| gairm = File, scríbhneoir aistí, gearrscéalaí, státseirbhíseach
Líne 13: Líne 13:
| céile = Áine Colivet (b. 1976)
| céile = Áine Colivet (b. 1976)
}}
}}
In [[oileáin Árann|Árainn]] a tógadh '''Máirtín Ó Direáin'''. Rugadh i bhFearann a' Choirce ar [[Inis Mór]] é i [[1910]], agus tar éis dó an scoil a fhágáil chaith sé tamall de bhlianta ag obair mar chléireach in ardoifig an phoist i n[[Gaillimh]]. Ba bhall de [[Conradh na Gaeilge|Chonradh na Gaeilge]] é, agus chaith sé seal mar rúnaí air. Bhog sé leis go [[Baile Átha Cliath]] níos deireanaí, agus baint aige le Cumann na Scríbhneoirí ó thús ann.
In [[oileáin Árann|Árainn]] a tógadh '''Máirtín Ó Direáin'''. Rugadh i bhFearann a' Choirce ar [[Inis Mór]] é i [[1910]], agus tar éis dó an scoil a fhágáil chaith sé tamall de bhlianta ag obair mar chléireach in ardoifig an phoist i n[[Gaillimh]]. Ba bhall de [[Conradh na Gaeilge|Chonradh na Gaeilge]] é, agus chaith sé seal mar rúnaí air. Bhí se ina aisteoir in amharclann náisiúnta na Gaeilge, An Taibhdhearc, ó [[1928]] go [[1937]]. Bhog sé leis go [[Baile Átha Cliath]] níos deireanaí, áit ar thosaigh sé ag scríobh agus 28 bliain slánaithe aige. Bhí baint aige le Cumann na Scríbhneoirí ó thús ann. Fuair se pos sa Roinn Oideachas, mar chláraitheoir do Choláiste Náisiúnta na nEalaíon.


D´fhoilsigh sé a chéad chnuasach [[filíocht]]a, "Coinnle Geala", i [[1942]], agus lean sé air ag cumadh filíochta anuas go dtí na hochtóidí. Scríobh sé cnuasach gearrscéalta freisin, "Feamainn Bhealtaine", a chuir a shaothar in aithne dos na mílte dalta scoile. Is minic a thráchtann sé ar bhéasa is ar áilleacht oileán Árann is ar an meath a tháinig ar an saol sin i mblianta deireanacha an fichiú h-aois. Fuair sé bás sa bhliain 1988 i mBaile Átha Cliath.
D´fhoilsigh sé a chéad chnuasach [[filíocht]]a,''Coinnle Geala'', i [[1942]], agus lean sé air ag cumadh filíochta anuas go dtí na hochtóidí. Scríobh sé cnuasach gearrscéalta freisin, ''Feamainn Bhealtaine'', a chuir a shaothar in aithne dos na mílte dalta scoile. Is minic a thráchtann sé ar bhéasa is ar áilleacht oileán Árann is ar an meath a tháinig ar an saol traidisiúnta sin i mblianta deireanacha an fichiú h-aois. I [[1952]] d'aistrigh sé dráma leis an dramadóir Éireannach Teresa Deevy le haghaidh [[Raidió Telefís Éireann|Radio Eireann]] ón leagan Béarla ''The King of Spain's Daughter'' don leagan Gaeilge '''Iníon Rí na Spáinne'''. Bhuaigh se móran duaiseanna liteartha agus ba bhall d'[[Aosdána]] é. Rinneadh clár fáisnéise faoina shaol is a shaothar ''An Charraig Stoite'' sa bhliain [[2003]] maoinithe ag [[TG4]]/[[Fís Éireann|Bord Scannán na hÉireann]], scríofa ag [[Alan Titley]] agus leirithe is stiúrtha ag Mac Dara Ó Curraidhín.

Bhí sé pósta le Áine Colivet ó [[1945]] agus bhí iníon amháin acu, darbh ainmn Niamh.

Fuair sé bás ar an [[19 Márta]] sa bhliain [[1988]] i mBaile Átha Cliath.


== Saothar ==
== Saothar ==
=== Cnuasaí Filíochta ===
=== Cnuasaigh Filíochta ===
* Coinnle Geala, 1942
* ''Coinnle Geala'', 1942
* Dánta Aniar, 1943
* ''Dánta Aniar'', 1943
* Rogha Dánta, 1949
* ''Rogha Dánta'', 1949
* Ó Mórna agus Dánta Eile, 1957
* ''Ó Mórna agus Dánta Eile'', 1957
* Ár Ré Dhearóil, 1962
* ''Ár Ré Dhearóil'', 1962
* Cloch Choirnéil , 1967
* ''Cloch Choirnéil'' , 1967
* Crainn is Cairde, 1970
* ''Crainn is Cairde'', 1970
* Ceacht an Éin, 1984
* ''Ceacht an Éin'', 1984
* Dánta 1939-79, 1980
* ''Dánta 1939-79'', 1980
* Béasa an Túir, 1984
* ''Béasa an Túir'', 1984
* Tacar Dánta/Selected Poems, 1984
* ''Tacar Dánta/Selected Poems'', 1984
* Craobhóg: Dán, 1986
* ''Craobhóg: Dán'', 1986


=== Prós ===
=== Prós ===
* Feamainn Bhealtaine, 1961
* ''Feamainn Bhealtaine'', 1961


== Naisc sheachtracha ==
== Naisc sheachtracha ==
[[Íomhá:Máirtín_Ó_Direáin_www.TG4.ie.jpg‎|thumb|border|right| Mise, Seán Ó Ríordáin
[[Íomhá:Máirtín_Ó_Direáin_www.TG4.ie.jpg‎|thumb|border|right| An Charraig Stoite - [http://www.youtube.com/watch?v=PloqX7n74Ks Clár] ó [[TG4]] ]]
- [http://www.youtube.com/watch?v=PloqX7n74Ks Clár] ó [[TG4]] ]]
* [http://www.odireain.com/ Coláiste Ó Direáin - coláiste ar Inis Mór a osclaíodh in ómós dó.]
* [http://www.odireain.com/ Coláiste Ó Direáin - coláiste ar Inis Mór a osclaíodh in ómós dó.]
* [http://www.litriocht.com/shop/product_info.php?products_id=3809/ Saothar an Direánaigh ar Litríocht.com.]
* [http://www.litriocht.com/shop/product_info.php?products_id=3809/ Saothar an Direánaigh ar Litríocht.com.]


== Tagairtí ==
== Tagairtí ==
{{reflist}}
{{reflist|1}}

===Bibleagrafaíocht===
{{refbegin|1}}
* {{cite book |title=Máirtín Ó Direáin: Na Dánta|last=Ó hAnluain|first=Eoghan|year=2001|publisher=Cló Iar-Chonnacht|isbn=1906882693|ref=harv}}
{{refend|1}}



{{DEFAULTSORT:Direain, Mairtin O}}
{{DEFAULTSORT:Direain, Mairtin O}}

Leagan ó 23:04, 3 Eanáir 2020

Teimpléad:Bosca Sonraí Scríbhneoir In Árainn a tógadh Máirtín Ó Direáin. Rugadh i bhFearann a' Choirce ar Inis Mór é i 1910, agus tar éis dó an scoil a fhágáil chaith sé tamall de bhlianta ag obair mar chléireach in ardoifig an phoist i nGaillimh. Ba bhall de Chonradh na Gaeilge é, agus chaith sé seal mar rúnaí air. Bhí se ina aisteoir in amharclann náisiúnta na Gaeilge, An Taibhdhearc, ó 1928 go 1937. Bhog sé leis go Baile Átha Cliath níos deireanaí, áit ar thosaigh sé ag scríobh agus 28 bliain slánaithe aige. Bhí baint aige le Cumann na Scríbhneoirí ó thús ann. Fuair se pos sa Roinn Oideachas, mar chláraitheoir do Choláiste Náisiúnta na nEalaíon.

D´fhoilsigh sé a chéad chnuasach filíochta,Coinnle Geala, i 1942, agus lean sé air ag cumadh filíochta anuas go dtí na hochtóidí. Scríobh sé cnuasach gearrscéalta freisin, Feamainn Bhealtaine, a chuir a shaothar in aithne dos na mílte dalta scoile. Is minic a thráchtann sé ar bhéasa is ar áilleacht oileán Árann is ar an meath a tháinig ar an saol traidisiúnta sin i mblianta deireanacha an fichiú h-aois. I 1952 d'aistrigh sé dráma leis an dramadóir Éireannach Teresa Deevy le haghaidh Radio Eireann ón leagan Béarla The King of Spain's Daughter don leagan Gaeilge Iníon Rí na Spáinne. Bhuaigh se móran duaiseanna liteartha agus ba bhall d'Aosdána é. Rinneadh clár fáisnéise faoina shaol is a shaothar An Charraig Stoite sa bhliain 2003 maoinithe ag TG4/Bord Scannán na hÉireann, scríofa ag Alan Titley agus leirithe is stiúrtha ag Mac Dara Ó Curraidhín.

Bhí sé pósta le Áine Colivet ó 1945 agus bhí iníon amháin acu, darbh ainmn Niamh.

Fuair sé bás ar an 19 Márta sa bhliain 1988 i mBaile Átha Cliath.

Saothar

Cnuasaigh Filíochta

  • Coinnle Geala, 1942
  • Dánta Aniar, 1943
  • Rogha Dánta, 1949
  • Ó Mórna agus Dánta Eile, 1957
  • Ár Ré Dhearóil, 1962
  • Cloch Choirnéil , 1967
  • Crainn is Cairde, 1970
  • Ceacht an Éin, 1984
  • Dánta 1939-79, 1980
  • Béasa an Túir, 1984
  • Tacar Dánta/Selected Poems, 1984
  • Craobhóg: Dán, 1986

Prós

  • Feamainn Bhealtaine, 1961

Naisc sheachtracha

An Charraig Stoite - Clár ó TG4

Tagairtí

Bibleagrafaíocht

  • Ó hAnluain, Eoghan (2001). "Máirtín Ó Direáin: Na Dánta". Cló Iar-Chonnacht. 
Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Máirtín_Ó_Direáin&oldid=951576"