An difríocht idir athruithe ar: "Aigéad ribeanúicléasach"
Colin Ryan (plé | dréachtaí) No edit summary |
mNo edit summary |
||
Líne 1: | Líne 1: | ||
Aigéad núicléasach is ea '''aigéad ribeanúicléasach''' (nó ''ARN'') a fhaightear ar fud na cille (is é '' |
Aigéad núicléasach is ea '''aigéad ribeanúicléasach''' (nó ''ARN'') a fhaightear ar fud na cille (is é ''RMA)'' an gnáthghiorrúchán i mBéarla). Difriúil ó [[Aigéad dí-ocsairibeanúicléasach|ADN]] sa mhéid go gcuirtear úraicil (bun [[Pirimidíní|pirimidín]]) in ionad [[tímidín]], agus [[comhábhar]] siúcra, riobós, in ionad dé-ocsairiobóis. |
||
Baint lárnach aige in an-chuid próisis géibheannacha cille, sintéisiú [[Próitéin|próitéiní]] thar aon cheann eile. Sintéisítear an RNA mar dhual comhlántach de roinnt na mbunseicheamh sa |
Baint lárnach aige in an-chuid próisis géibheannacha cille, sintéisiú [[Próitéin|próitéiní]] thar aon cheann eile. Sintéisítear an RNA mar dhual comhlántach de roinnt na mbunseicheamh sa ADN trí fheidhmiú rang einsímí a dtugtar polaimeiréisí ARN orthu. Déantar cóipeanna ARN (cóipeanna comhlántacha) de na géinte a chódaíonn don phróitéin (agus na hiontróin gearrtha amach ag próiseas casta ina mbíonn RNA ar leith gníomhach, RNA beag núicléach, ARNnb, i gcoimpléisc le próitéiní ar a dtugtar ARNnb), chun teachtaire ARN (tARN) aibí a tháirgeadh. |
||
Iompraítear an |
Iompraítear an tARN trasna an scannáin núicléach chuig na ribeasóim sa [[Cíteaplasma|chíteaplasma]]. Déantar cóip iomlán den mRNA ar an [[ribeasóm]], a fhanann ann mar RNA ribeasómach (tARN). Uaidh sin déantar cóipeanna RNA traschuir (tRNA) (giotaí ARN, cóipeáilte ó chódón amháin ar an ADN go bunúsach, is é códaithe d'[[aimínaigéad]] amháin) ó na géinte ar an tARN, agus bailíonn an tARN [[aimínaigéad|aimínaigéid]] chuí sa chíteaplasma is iompraíonn iad don ribeasóm. |
||
Le cabhair an |
Le cabhair an tARN ansin, cuirtear na giotaí tARN (is na haimínaigéid ar leith atá ceangailte leo) i líne chun gur féidir leis na haimínaigéid nascadh le chéile i líne, san ord cuí ceart, ina slabhra polaipeiptíde a dhéanann an phróitéin. |
||
{{Fréamh an Eolais}} |
{{Fréamh an Eolais}} |
Leagan ó 00:57, 27 Samhain 2019
Aigéad núicléasach is ea aigéad ribeanúicléasach (nó ARN) a fhaightear ar fud na cille (is é RMA) an gnáthghiorrúchán i mBéarla). Difriúil ó ADN sa mhéid go gcuirtear úraicil (bun pirimidín) in ionad tímidín, agus comhábhar siúcra, riobós, in ionad dé-ocsairiobóis.
Baint lárnach aige in an-chuid próisis géibheannacha cille, sintéisiú próitéiní thar aon cheann eile. Sintéisítear an RNA mar dhual comhlántach de roinnt na mbunseicheamh sa ADN trí fheidhmiú rang einsímí a dtugtar polaimeiréisí ARN orthu. Déantar cóipeanna ARN (cóipeanna comhlántacha) de na géinte a chódaíonn don phróitéin (agus na hiontróin gearrtha amach ag próiseas casta ina mbíonn RNA ar leith gníomhach, RNA beag núicléach, ARNnb, i gcoimpléisc le próitéiní ar a dtugtar ARNnb), chun teachtaire ARN (tARN) aibí a tháirgeadh.
Iompraítear an tARN trasna an scannáin núicléach chuig na ribeasóim sa chíteaplasma. Déantar cóip iomlán den mRNA ar an ribeasóm, a fhanann ann mar RNA ribeasómach (tARN). Uaidh sin déantar cóipeanna RNA traschuir (tRNA) (giotaí ARN, cóipeáilte ó chódón amháin ar an ADN go bunúsach, is é códaithe d'aimínaigéad amháin) ó na géinte ar an tARN, agus bailíonn an tARN aimínaigéid chuí sa chíteaplasma is iompraíonn iad don ribeasóm.
Le cabhair an tARN ansin, cuirtear na giotaí tARN (is na haimínaigéid ar leith atá ceangailte leo) i líne chun gur féidir leis na haimínaigéid nascadh le chéile i líne, san ord cuí ceart, ina slabhra polaipeiptíde a dhéanann an phróitéin.
Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |