An difríocht idir athruithe ar: "Puinseáb"

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Browse history interactively
← Gabh chuig an difear roimhe seoAn chéad dhifear eile →
Content deleted Content added
VisualWikitext
No edit summary
No edit summary
Líne 1: Líne 1:
[[Íomhá:British Punjab 1909.svg|thumb|350px|An Phuinseáib]]
[[Íomhá:Punjab map.svg|mion]]

Tá '''an Phuinseáib''' (''nó an Phainseáib'') ({{lang-pa|پنجاب, ਪੰਜਾਬ}}, {{lang-ur|پنجاب}}, {{lang-hi|पंजाब}}, {{lang-fa|پنجاب}}, panj-ab, "cúig-uisce"), ina réigiún ar dhá thaobh na teorann idir Puinseaib na [[An Phacastáin|Pacastáine]] agus Puinseaib an [[An India|India]].<ref name="singh">{{cite book |title=Federalism, Nationalism and Development: India and the Punjab Economy |first=Pritam |last=Singh |publisher=Routledge |year=2008 |ISBN=0415456665 |pages=3 |url=http://books.google.com/books?id=mQLDcjhNoJwC
Tá '''an Phuinseáib''' (''nó an Phainseáib'') ({{lang-pa|پنجاب, ਪੰਜਾਬ}}, {{lang-ur|پنجاب}}, {{lang-hi|पंजाब}}, {{lang-fa|پنجاب}}, panj-ab, "cúig-uisce"), ina réigiún ar dhá thaobh na teorann idir Puinseaib na [[An Phacastáin|Pacastáine]] agus Puinseaib an [[An India|India]].<ref name="singh">{{cite book |title=Federalism, Nationalism and Development: India and the Punjab Economy |first=Pritam |last=Singh |publisher=Routledge |year=2008 |ISBN=0415456665 |pages=3 |url=http://books.google.com/books?id=mQLDcjhNoJwC
}}
}}
Líne 6: Líne 5:


Is na 'cúig uisce' ná na [[Abhainn|habhainn]] an Jhelum, an Chenab, an Ravi, an Sutlej, (''gur craobh-aibhneacha na h Iondúise iad, an Jhelum an ceann is mó díobh''.) agus [[an Iondúis]] féin.
Is na 'cúig uisce' ná na [[Abhainn|habhainn]] an Jhelum, an Chenab, an Ravi, an Sutlej, (''gur craobh-aibhneacha na h Iondúise iad, an Jhelum an ceann is mó díobh''.) agus [[an Iondúis]] féin.
[[Íomhá:Punjab map (topographic).png|mion]]

Cuimsíonn an Phuinseáib anois críocha fairsing in oirthear na Pacastáine agus in iarthar na h[[An India|India]] thuaidh. Tá mórchuid na Puinseáibe, sé sin 56% di, laistigh den Phacastáin agus 44% laistigh de Phoblacht na hIndia, cé go bhfuil an réigiún a roinnte i dtrí stát.
Cuimsíonn an Phuinseáib anois críocha fairsing in oirthear na Pacastáine agus in iarthar na h[[An India|India]] thuaidh. Tá mórchuid na Puinseáibe, sé sin 56% di, laistigh den Phacastáin agus 44% laistigh de Phoblacht na hIndia, cé go bhfuil an réigiún a roinnte i dtrí stát.
[[Íomhá:Sikh pilgrim at the Golden Temple (Harmandir Sahib) in Amritsar, India.jpg|clé|mion|177x177px|Harmandir Sahib, in Amritsar, India]]


== Cultúr ==
== Cultúr ==
Líne 16: Líne 16:


=== Impiriúlachas ===
=== Impiriúlachas ===
[[Íomhá:19th Punjabis (5 Punjab) (Afridi, Sikh, Bangash, Swati, Yusufzai, PM) 1910.jpg|clé|mion|177x177px|19th Punjabis, 1910 (Afridi, Sikh, Bangash, Swati, Yusufzai, PM)]]
Tugtar [[Sléacht Jallianwala Bagh]] ar an eachtra a tharla san Jallianwala Bagh (páirc an phobail), i gcathair Amritsar sa Phunjab, an [[13 Aibreán]], [[1919]], nuair a scaoil scaoil [[Arm na Breataine]], faoi cheannas an [[Briogáidire-Ghinearál Reginald Dyer]], ar shlua daoine. idir páistí, fir agus mná. agus iad neamharmtha. Bhí Dyer [[Oideachas|oilte]] i [[Corcaigh|gCorcaigh]] mar oifigeach airm. Bhí an leifteanantghobharnóir [[An Phuinseaib|sa Phuinseaib]] ag an am, Michael O'Dwyer, as Bhaile an Bharúin, [[Contae Thiobraid Árann|Tiobraid Árann]].
Tugtar [[Sléacht Jallianwala Bagh]] ar an eachtra a tharla san Jallianwala Bagh (páirc an phobail), i g[[Cathair (lonnaíocht)|cathair]] [[Amritsar]] sa Phunjab, an [[13 Aibreán]], [[1919]], nuair a scaoil scaoil [[Arm na Breataine]], faoi cheannas an [[Briogáidire-Ghinearál Reginald Dyer]], ar shlua daoine. idir páistí, fir agus mná. agus iad neamharmtha. Bhí Dyer [[Oideachas|oilte]] i [[Corcaigh|gCorcaigh]] mar oifigeach airm. Bhí an leifteanantghobharnóir [[An Phuinseaib|sa Phuinseaib]] ag an am, Michael O'Dwyer, as Baile an Bharúin, [[Contae Thiobraid Árann|Tiobraid Árann]].
[[Íomhá:A Countryside Sunrise.jpg|clé|mion|177x177px|éirí na gréine]]


=== Críochdheighilt ===
=== Críochdheighilt ===
Cuireadh críochdheighilt i bhfeidhm ar an réigiúin sa bhliain 1947, nuair a tháinig deireadh leis an [[Réimeas Briotanach]] agus nuair a bunaíodh an Phacastáin agus an India, na tíortha chomharbais. Roinneadh an Phuinseáib, mar a bhí, eatarthu.
Cuireadh críochdheighilt i bhfeidhm ar an réigiúin sa bhliain 1947, nuair a tháinig deireadh leis an [[Réimeas Briotanach]] agus nuair a bunaíodh an Phacastáin agus an India, na tíortha chomharbais. Roinneadh an Phuinseáib, mar a bhí, eatarthu.
[[Íomhá:Scenery in wheat crop season.jpg|clé|mion|177x177px|faoin tuath]]


== Léitheoireacht sa bhreis ==
== Léitheoireacht sa bhreis ==

Leagan ó 21:48, 6 Meán Fómhair 2019

Tá an Phuinseáib (nó an Phainseáib) (Puinseáibis: پنجاب, ਪੰਜਾਬ, Urdais: پنجاب, Hiondúis: पंजाब, Peirsis: پنجاب, panj-ab, "cúig-uisce"), ina réigiún ar dhá thaobh na teorann idir Puinseaib na Pacastáine agus Puinseaib an India.[1]

Is na 'cúig uisce' ná na habhainn an Jhelum, an Chenab, an Ravi, an Sutlej, (gur craobh-aibhneacha na h Iondúise iad, an Jhelum an ceann is mó díobh.) agus an Iondúis féin.

Cuimsíonn an Phuinseáib anois críocha fairsing in oirthear na Pacastáine agus in iarthar na hIndia thuaidh. Tá mórchuid na Puinseáibe, sé sin 56% di, laistigh den Phacastáin agus 44% laistigh de Phoblacht na hIndia, cé go bhfuil an réigiún a roinnte i dtrí stát.

Harmandir Sahib, in Amritsar, India

Cultúr

Tugtar Puinseábaigh ar mhuintir na Puinseáibe agus tugtar Painseáibis ar a dteanga. Is iad príomh-reiligiúin an réigiún ná Ioslam, Saíceachas agus Hiondúchas. Bhíodh grúpaí reiligiúnacha agus eitneacha éagsúla ina gcónaí sa réigiún seo ina labhraítear teangacha Ind-Airianaigh.

Stair

Tá stair fhada agus oidhreacht chultúrtha shaibhir ag an Phuinseaib.

Impiriúlachas

19th Punjabis, 1910 (Afridi, Sikh, Bangash, Swati, Yusufzai, PM)

Tugtar Sléacht Jallianwala Bagh ar an eachtra a tharla san Jallianwala Bagh (páirc an phobail), i gcathair Amritsar sa Phunjab, an 13 Aibreán, 1919, nuair a scaoil scaoil Arm na Breataine, faoi cheannas an Briogáidire-Ghinearál Reginald Dyer, ar shlua daoine. idir páistí, fir agus mná. agus iad neamharmtha. Bhí Dyer oilte i gCorcaigh mar oifigeach airm. Bhí an leifteanantghobharnóir sa Phuinseaib ag an am, Michael O'Dwyer, as Baile an Bharúin, Tiobraid Árann.

éirí na gréine

Críochdheighilt

Cuireadh críochdheighilt i bhfeidhm ar an réigiúin sa bhliain 1947, nuair a tháinig deireadh leis an Réimeas Briotanach agus nuair a bunaíodh an Phacastáin agus an India, na tíortha chomharbais. Roinneadh an Phuinseáib, mar a bhí, eatarthu.

faoin tuath

Léitheoireacht sa bhreis

  • [Quraishee 73] Punjabi Adab De Kahani, Abdul Hafeez Quaraihee, Azeez Book Depot, Lahore, 1973.
  • [Chopra 77] The Punjab as a sovereign state, Gulshan Lal Chopra, Al-Biruni , Lahore, 1977.
  • Patwant Singh. 1999. The Sikhs. New York: Doubleday. ISBN 0-385-50206-0.
  • The evolution of Heroic Tradition in Ancient Panjab, 1971, Buddha Parkash.
  • Social and Political Movements in ancient Panjab, Delhi, 1962, Buddha Parkash.
  • History of Porus, Patiala, Buddha Parkash.
  • History of the Panjab, Patiala, 1976, Fauja Singh, L. M. Joshi (Ed).

Tagairtí

  1. ↑ Singh, Pritam (2008). "Federalism, Nationalism and Development: India and the Punjab Economy": 3. Routledge. 

Naisc sheachtracha


Stáit na hIndia
Andhra Pradesh | Arunachal Pradesh | Assam | Biohár | Chhattisgarh | Goa | An Ghúisearáit | Haryana | Himachal Pradesh | Jammu agus Kashmir | Jharkhand | Karnataka | Kerala | Madhya Pradesh | Maharashtra | Manipur | Meghalaya | Mizoram | Nagaland | Odisha | Puinseáb | Rajasthan | Sikkim | Tamil Nadu | Telangana | Tripura | Uttar Pradesh | Uttarakhand | Beangál Thiar
Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Puinseáb&oldid=938452"