An difríocht idir athruithe ar: "Aigéan"

← Gabh chuig an difear roimhe seo An chéad dhifear eile →

Content deleted Content added

Inline

Leagan ó 11:40, 21 Bealtaine 2018

Is achar mór uisce é aigéan, nó an fhairsinge uisce sin a chlúdaíonn timpeall 70% de dhromchla an Domhain agus a thimpeallaíonn na hilchríocha^[1]. Tugtar 'Muir' ar chuid d'aigéan.

Bunús

Cruthaíodh go luath i stair an Domhain é, de réir dealraimh, chomh luath is a d'fhuaraigh an pláinéad a dhóthain chun go dtiocfadh an t-uisce leachtach, timpeall 4,000 milliún bliain ó shin.

Tháinig an salann as ceimiceáin sa screamh agus ó chisil níos doimhne trí bholcánacht.

Is é an toradh ar chruthú na n-ilchríoch ná an 5 phríomhaigéan: an tAigéan Atlantach, an tAigéan Indiach, an tAigéan Ciúin, an tAigéan Artach, agus an tAigéan Theas nó Antartach.

Tréithe

Bíonn uisce na n-aigéan ag síor-ghluaiseacht de bharr na feachtaí is an taoidí a iompraíonn uisce na n-aigéan ó áit go háit.

Tá sléibhte is gleannta ar ghrinneall na farraige go díreach mar atá ar talamh. Is oileáin iad cuid de na sléibhte mar éiríonn siad chomh hard sin go bhfuil siad le feiceáil os cionn na farraige.

Tugtar dromanna aigéin ar na sliabhraonta is trinsí ar na gleannta.

Aigéin an domhain

Tá breis is dhá thrian de dhromchla an domhain faoi fharraigí is faoi aigéin.

Clúdaíonn an t-aigéan is mó, an tAigéan Ciúin, réimse níos mó den domhan ná na tíortha uile le chéile.

Cúig aigéan atá ann. Seo iad de réir a méid i milliúin ciliméadar cearnach:

an tAigéan Ciúin 166,240,000 km²
an tAigéan Atlantach 86,560,000 km²
an tAigéan Indiach 73,430,000 km²
an tAigéan Artach 20,330,000 km²
an tAigéan Theas 13,220,000 km²

Feach freisin

Aigéaneolaíocht

Tagairtí

↑ Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéim 2011)

[1] Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéim 2011)

[1]

@@ Líne 1: / Líne 1: @@
 [[Íomhá:World11.jpg|deas|350px|thumb|Aigéin an Domhain.]]
+Is achar mór [[uisce]] é '''aigéan''', nó an fhairsinge uisce sin a chlúdaíonn timpeall 70% de dhromchla an Domhain agus a thimpeallaíonn na hilchríocha<ref>Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéim 2011)</ref>.  Tugtar 'Muir' ar chuid d'aigéan.
-Is achar mór [[uisce]] é '''aigéan'''. Tugtar 'Muir' ar chuid d'aigéan. Bíonn uisce na n-aigéan ag síor-ghluaiseacht de bharr na feachtaí is an taoidí a iompraíonn uisce na n-aigéan ó áit go háit. Tá sléibhte is gleannta ar ghrinneall na farraige go díreach mar atá ar talamh. Is oileáin iad cuid de na sléibhte mar éiríonn siad chomh hard sin go bhfuil siad le feiceáil os cionn na farraige. Tugtar dromanna aigéin ar na sliabhraonta is trinsí ar na gleannta.
+== Bunús  ==
+[[Íomhá:World ocean map.gif|link=https://ga.wikipedia.org/wiki/%C3%8Domh%C3%A1:World%20ocean%20map.gif|clé|mion]]
+Cruthaíodh go luath i stair an Domhain é, de réir dealraimh, chomh luath is a d'fhuaraigh an pláinéad a dhóthain chun go dtiocfadh an t-uisce leachtach, timpeall 4,000 milliún bliain ó shin.
+Tháinig an salann as ceimiceáin sa screamh agus ó chisil níos doimhne trí bholcánacht.
+[[Íomhá:Pangea animation 03.gif|mion|200x200px|Bunús]]
+Is é an toradh ar chruthú na n-ilchríoch ná an 5 phríomhaigéan: an tAigéan Atlantach, an tAigéan Indiach, an tAigéan Ciúin, an tAigéan Artach, agus an tAigéan Theas nó Antartach.
+== Tréithe ==
+Bíonn uisce na n-aigéan ag síor-ghluaiseacht de bharr na feachtaí is an taoidí a iompraíonn uisce na n-aigéan ó áit go háit.
+Tá [[Sliabh|sléibhte]] is gleannta ar ghrinneall na farraige go díreach mar atá ar talamh. Is oileáin iad cuid de na sléibhte mar éiríonn siad chomh hard sin go bhfuil siad le feiceáil os cionn na farraige.
+[[Íomhá:An tAigéan Atlantach (Atlantic Ocean) - geograph.org.uk - 1337113.jpg|mion|An tAigéan Atlantach]]
+Tugtar dromanna aigéin ar na sliabhraonta is trinsí ar na gleannta.
 == Aigéin an domhain ==
+Tá breis is dhá thrian de dhromchla an domhain faoi fharraigí is faoi aigéin.
+Clúdaíonn an t-aigéan is mó, an tAigéan Ciúin, réimse níos mó den domhan ná na tíortha uile le chéile.
 Cúig aigéan atá ann. Seo iad de réir a méid i milliúin ciliméadar cearnach:
 * [[an tAigéan Ciúin]] 166,240,000 km²
 * [[an tAigéan Atlantach]] 86,560,000 km²
 * [[an tAigéan Indiach]] 73,430,000 km²
 * [[an tAigéan Artach]] 20,330,000 km²
-* [[an tAigéan Theas]] 13,220,000 km²
+* an tAigéan Theas 13,220,000 km²
+== Feach freisin ==
+* [[Aigéaneolaíocht]]
-Tá breis is dhá thrian de dhromchla an domhain faoi fharraigí is faoi aigéin. Clúdaíonn an t-aigéan is mó, an tAigéan Ciúin, réimse níos mó den domhan ná na tíortha uile le chéile.
+== Tagairtí ==
-{{síol}}
+{{Reflist}}
-<!---Idirvicí--->
 [[Catagóir:Aigéin| ]]