An difríocht idir athruithe ar: "Abhacphláinéad"

Browse history interactively

← Gabh chuig an difear roimhe seo An chéad dhifear eile →

Content deleted Content added

VisualWikitext

Inline

Leagan ó 06:41, 18 Feabhra 2018

Tugtar abhacphláinéad ar rinn neimhe a shásaíonn na coinníollacha seo thíos:

tá sí ag fithisiú na Gréine
tá sí chomh trom téagartha is go bhfuil sí tar éis fórsaí an choirp righin a shárú, ionas go bhfuil cothromaíocht hidreastatach sroichte aici, agus í ar déanamh liathróide a bheag nó a mhór - is é sin, beagnach sféarúil ina cosúlacht
níl sí in ann timpeallacht a fithise a ghlanadh, is é sin, tá reanna neimhe eile ag timpeallú na Gréine in aice a fithise
ní gealach de chuid aon phláinéid í.

Tugadh an téarma "abhacphláinéad" isteach sa bhliain 2006. Bhítí tar éis teacht ar astaróidigh mhóra a bhí ar aon mhéid le Plútón, nó níos mó ná é fós, sna réigiúin den spás atá taobh thiar de Neiptiún (Crios Kuiper agus Scamall Oort), agus bhí gá le haicmiú nua.

Bhí an rinn spéire bheag fhuar oighir Plútón luaite mar phláinéad ó d'fhionn Clyde Tombaugh é i 1930^[1]. Ach de bhrí gur fionnadh reanna spéire eile cosúil leis níos faide amach sa ghrianchóras, íslíodh ina abhacphláinéad é i 2006 ag an Aontas Idirnáisiúnta Réalteolaíochta.

Inniu, glactar leis go bhfuil cúig abhacphláinéad ann, mar atá, Ceres, Plútón, Makemake, Haumea, agus Eris. Réadanna tras-Neiptiúnacha iad Plútón agus Eris, ach tá Ceres ag fithisiú na Gréine i gcrios na n-astaróideach idir Mars agus Iúpatar.

Tagairtí

↑ Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéim 2011)

[1] Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéim 2011)

[1]

@@ Líne 7: / Líne 7: @@
 * ní [[gealach]] de chuid aon [[Pláinéad|phláinéid]] í.
-Tugadh an [[focal|téarma]] seo isteach sa bhliain 2006. Bhítí tar éis teacht ar [[astaróideach|astaróidigh]] mhóra a bhí ar aon mhéid le [[Plútón (abhacphláinéad)|Plútón]], nó níos mó ná é fós, sna réigiúin den [[spás]] atá taobh thiar de [[Neiptiún (pláinéad)|Neiptiún]] ([[Crios Kuiper]] agus [[Scamall Oort]]), agus bhí gá le haicmiú nua. Inniu, glactar leis go bhfuil cúig abhacphláinéad ann, mar atá, [[Ceres (abhacphlainéad)|Ceres]], [[Plútón (abhacphláinéad)|Plútón]], [[Makemake (abhacphláinéad)|Makemake]], [[Haumea (abhacphlainéad)|Haumea]], agus [[Eris (abhacphláinéad)|Eris]]. [[Réad tras-Neiptiúnach|Réadanna tras-Neiptiúnacha]] iad Plútón agus Eris, ach tá Ceres ag fithisiú na [[An Ghrian|Gréine]] i g[[crios]] na n-[[astaróideach]] idir [[Mars]] agus [[Iúpatar (pláinéad)|Iúpatar]].
+Tugadh an [[focal|téarma]] "abhacphláinéad"  isteach sa bhliain 2006. Bhítí tar éis teacht ar [[astaróideach|astaróidigh]] mhóra a bhí ar aon mhéid le [[Plútón (abhacphláinéad)|Plútón]], nó níos mó ná é fós, sna réigiúin den [[spás]] atá taobh thiar de [[Neiptiún (pláinéad)|Neiptiún]] ([[Crios Kuiper]] agus [[Scamall Oort]]), agus bhí gá le haicmiú nua.
+[[Íomhá:Planetas enanos.png|clé|mion|288x288px]]
+Bhí an rinn spéire bheag fhuar oighir Plútón luaite mar phláinéad ó d'fhionn [[Clyde Tombaugh]] é i 1930<ref>Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéim 2011)</ref>. Ach de bhrí gur fionnadh reanna spéire eile cosúil leis níos faide amach sa [[An Grianchóras|ghrianchóras]], íslíodh ina abhacphláinéad é i 2006 ag an ''[[Aontas Idirnáisiúnta Réalteolaíochta]]''.
+Inniu, glactar leis go bhfuil cúig abhacphláinéad ann, mar atá, [[Ceres (abhacphlainéad)|Ceres]], [[Plútón (abhacphláinéad)|Plútón]], [[Makemake (abhacphláinéad)|Makemake]], [[Haumea (abhacphlainéad)|Haumea]], agus [[Eris (abhacphláinéad)|Eris]]. [[Réad tras-Neiptiúnach|Réadanna tras-Neiptiúnacha]] iad Plútón agus [[Eris (abhacphláinéad)|Eris]], ach tá [[Ceres (abhacphlainéad)|Ceres]] ag fithisiú na [[An Ghrian|Gréine]] i g[[crios]] na n-[[astaróideach]] idir [[Mars]] agus [[Iúpatar (pláinéad)|Iúpatar]].
+== Tagairtí ==
+{{Reflist}}
 {{stumpa}}