An difríocht idir athruithe ar: "Taighde"

← Gabh chuig an difear roimhe seo An chéad dhifear eile →

Content deleted Content added

Inline

Leagan ó 21:33, 10 Nollaig 2017

Is éard atá le gceist le taighde (nó Taighde is Forbairt, T&F, nó R&D i mBéarla) ná próiseas ina mbaintear feidhm as saothar, ábhair is caipiteal chun cur ar chumas comhlachta earra áirithe a tháirgeadh san am atá le teacht^[1].

Go minic tugtar cuntas ar taighde mar oibriú fiosrúcháin gníomhach, dícheallach agus rianúil a bhfuil sé de chuspóir aige fionnachtain, míniú agus athbhreithniú a dhéanamh ar fhírinní.

Táirgeann an fioschuardach intleachtúil seo eolas níos cruinne i dtaobh cúrsaí, iompaireacha, teoiricí agus dlíthe. Mar sin, déanann sé feidhmeanna úsáideach le bheith indéanta.

Úsáidtear an téarma taighde fosta le haghaidh cuntas a thabhairt ar choiste fhaisnéise i dtaobh ábhar sonrach agus de ghnáth, tá baint tréan aige le toradh na heolaíochta agus an mhodh eolaíochta.

Fás eacnamaíoch

Tá an-tábhacht ag dul leis an taighde chun fás eacnamaíoch a chothú.

Maidir le hearraí is teicníochtaí nua, bíonn gá le tástáil fhairsing chun a n-éifeachtúlacht, a mbuaine is a sábháilteacht a dhéanamh amach is a chruthú. Déantar taighde is forbairt chuí i ngach earnáil, ach leagtar béim ar leith ar an bpróiseas sna tionscail ardteicneolaíochta, leictreonaice, teicneolaíocht faisnéise, soláthar fuinnimh, bithinnealtóireachta, soláthar bia, cógaseolaíochta, is eitleoireachta. Ní mór tuilleadh taighde a dhéanamhi gcónaí chun fás eacnamaíoch a chothú.

Maoiniú taighde agus airgeadas

I ngach ceann de na príomhthíortha tionsclaíochta íoctar go trom ar R&D. Íocann na comhlachtaí, ach íocann na rialtais freisin, go minic de bharr na n-impleachtaí cosanta. Gníomh a dhéanamh den taighde an cuspóir atá ann.

Taighde san Aontas Eorpach agus in Éirinn

Tá sochar bainte ag na mílte tionscadal Éireannach as na céadta milliún euro a fuarthas mar mhaoiniú ón gComhairle Eorpach um Thaighde^[2]. Ar na tionscadail a fuair tacaíocht airgeadais ón Aontas Eorpach tá ionaid cóireála uisce, oibreacha séarachais, línte iarnróid, seirbhísí bus agus an Luas, córas tramanna Bhaile Átha Cliath. Le himeacht na mblianta, chuir an tAontas tacaíocht airgeadais ar fáil do chuid mhór áiseanna turasóireachta in Éirinn, mar shampla an t-ionad léirithe ag Aillte an Mhothair agus an athfhorbairt a rinneadh ar Pháirc Foraoise agus Áineasa Loch Cé.

De thairbhe go bhfuil Éire páirteach sa Limistéar Eorpach Taighde (ERA), is féidir léi a cion a dhéanamh don taighde is don fhorbairt dhomhanda.

Is féidir le heagraíochtaí Éireannacha €1 billiún ar a laghad a fháil faoin gclár Fís 2020^[3], clár an Aontais Eorpaigh um thaighde, nuálaíocht agus eolaíochta atá ann faoi láthair agus a bhfuil buiséad aige beagnach €80 billiún. Tá maoiniú beagnach €180 milliún faighte ag iarratasóirí as Éirinn do thaighde agus do thionscadail nuálaíochta tríd an gClár Fís 2020 go dtí 2016.

Tagairtí

↑ Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéim 2011)
↑ https://ec.europa.eu/ireland/about-us/impact-of-EU-membership-on-Ireland_ga
↑ http://www.horizon2020.ie/

[1] Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéim 2011)

[2] ttps://ec.europa.eu/ireland/about-us/impact-of-EU-membership-on-Ireland_ga

[3] ttp://www.horizon2020.ie/

[1]

[2]

[3]

@@ Líne 1: / Líne 1: @@
 [[Íomhá:Microscopy_lab.jpg|deas|250px|thumb|Taighde]]
+Is éard atá le gceist le '''taighde''' (nó '''Taighde is Forbairt''', '''T&F''', nó '''R&D''' i [[An Béarla|mBéarla]]) ná próiseas ina mbaintear feidhm as saothar, ábhair is caipiteal chun cur ar chumas comhlachta earra áirithe a tháirgeadh san am atá le teacht<ref>Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéim 2011)</ref>.
-Go minic tugtar cuntas ar '''taighde''' mar oibriú fiosrúcháin gníomhach, dícheallach agus rianúil a bhfuil sé de chuspóir aige fionnachtain, míniú agus athbhreithniú a dhéanamh ar fhírinní. Táirgeann an fioschuardach intleachtúil seo eolas níos cruinne i dtaobh cúrsaí, [[iompair]]eacha, [[teoiric]]í agus [[dlí]]the agus déanann sé feidhmeanna úsaideach le bheith indéanta. Úsaidtear an téarma taighde fósta le haghaidh cuntas a thabhairt ar choiste fhaisnéise i dtaobh ábhar sonrach agus de ghnáth tá baint tréan aige le toradh na h[[eolaíocht]]a agus an [[Modh eolaíochta|mhodh eolaíochta]].
+Go minic tugtar cuntas ar taighde mar oibriú fiosrúcháin gníomhach, dícheallach agus rianúil a bhfuil sé de chuspóir aige fionnachtain, míniú agus athbhreithniú a dhéanamh ar fhírinní.
+Táirgeann an fioschuardach intleachtúil seo eolas níos cruinne i dtaobh cúrsaí, iompaireacha, teoiricí agus [[dlí]]the. Mar sin, déanann sé feidhmeanna úsáideach le bheith indéanta.
+Úsáidtear an téarma taighde fosta le haghaidh cuntas a thabhairt ar choiste fhaisnéise i dtaobh ábhar sonrach agus de ghnáth, tá baint tréan aige le toradh na h[[eolaíocht]]a agus an [[Modh eolaíochta|mhodh eolaíochta]].
+== Fás eacnamaíoch ==
+[[Íomhá:Agricultural Research Institute of Northern Ireland - geograph.org.uk - 354504.jpg|clé|mion|220x220px|Taighde [[Talmhaíocht]]<nowiki/>a i d[[Tuaisceart Éireann]]]]
+Tá an-tábhacht ag dul leis an taighde chun fás [[Eacnamaíocht|eacnamaíoch]] a chothú.
+Maidir le hearraí is teicníochtaí nua, bíonn gá le tástáil fhairsing chun a n-éifeachtúlacht, a mbuaine is a sábháilteacht a dhéanamh amach is a chruthú. Déantar taighde is forbairt chuí i ngach earnáil, ach leagtar béim ar leith ar an bpróiseas sna tionscail ard[[teicneolaíocht]]<nowiki/>a, [[Leictreonaic|leictreonaice]], [[teicneolaíocht faisnéise]], soláthar [[Fuinneamh|fuinnimh]], [[bithinnealtóireacht]]<nowiki/>a, soláthar [[bia]], [[cógaseolaíocht]]<nowiki/>a, is [[eitleoireacht]]<nowiki/>a. Ní mór tuilleadh taighde a dhéanamhi gcónaí chun  fás eacnamaíoch a chothú.
+== Maoiniú taighde agus airgeadas ==
+I ngach ceann de na príomhthíortha [[Tionscal|tionsclaíocht]]<nowiki/>a íoctar go trom ar R&D. Íocann na [[comhlacht]]<nowiki/>aí, ach íocann na [[Rialtas|rialtais]] freisin, go minic de bharr na n-impleachtaí cosanta. Gníomh a dhéanamh den taighde an cuspóir atá ann.
+[[Íomhá:EIRSAT-1 Logo.png|mion|Educational Irish Research Satellite, 2017]]
+== Taighde san Aontas Eorpach agus in Éirinn ==
+Tá sochar bainte ag na mílte tionscadal Éireannach as na céadta milliún euro a fuarthas mar mhaoiniú ón gComhairle Eorpach um Thaighde<ref>https://ec.europa.eu/ireland/about-us/impact-of-EU-membership-on-Ireland_ga</ref>.  Ar na tionscadail a fuair tacaíocht airgeadais ón Aontas Eorpach tá ionaid cóireála [[uisce]], oibreacha séarachais, línte [[Iarnród|iarnróid]], seirbhísí [[bus]] agus an [[Luas (tram)|Luas]], córas [[tram]]<nowiki/>anna [[Baile Átha Cliath|Bhaile Átha Cliath]]. Le himeacht na mblianta, chuir an tAontas tacaíocht airgeadais ar fáil do chuid mhór áiseanna turasóireachta in Éirinn, mar shampla an t-ionad léirithe ag [[Aillte an Mhothair]] agus an athfhorbairt a rinneadh ar Pháirc Foraoise agus [[Loch Cé|Áineasa Loch Cé]].
+De thairbhe go bhfuil Éire páirteach sa Limistéar Eorpach Taighde (ERA), is féidir léi a cion a dhéanamh don taighde is don fhorbairt dhomhanda.
+[[Íomhá:Row of computers from the 80s.jpg|clé|mion|Sean-ríomhairí: ''Computer and Communications Museum,'' Gaillimh ]]
+Is féidir le heagraíochtaí Éireannacha €1 billiún ar a laghad a fháil faoin gclár ''Fís 2020''<ref>http://www.horizon2020.ie/</ref>, clár an Aontais Eorpaigh um thaighde, nuálaíocht agus eolaíochta atá ann faoi láthair agus a bhfuil buiséad aige beagnach €80 billiún. Tá maoiniú beagnach €180 milliún faighte ag iarratasóirí as Éirinn do thaighde agus do thionscadail nuálaíochta tríd an gClár ''Fís 2020'' go dtí 2016.
+== Tagairtí ==
+{{Reflist}}
 {{stumpa}}