An difríocht idir athruithe ar: "Impriseanachas"

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Líne 1: Líne 1:
[[Íomhá:Claude Monet, Impression, soleil levant.jpg|mion|''Impression, soleil levant'' le Claude Monet, 1872]]
[[Íomhá:Claude Monet, Impression, soleil levant.jpg|mion|''Impression, soleil levant'' le Claude Monet, 1872]]
Gluaiseacht san [[ealaín]] ba ea an '''Impriseanachas''' a thosaigh sna 1860idí sa [[An Fhrainc|Fhrainc]], bíodh is go raibh réamhghabháil uirthi i radhairc tíre an phéintéara Shinigh Shen Zhou ([[1427]]-[[1509]]).
Gluaiseacht san [[ealaín]] ba ea an '''Impriseanachas'''. Thosaigh sa [[An Fhrainc|Fhrainc]] i sna 1860idí na [[naoú haoise déag]], bíodh is go raibh réamhghabháil uirthi i radhairc tíre an phéintéara Shinigh Shen Zhou ([[1427]]-[[1509]]). Gluaiseacht thábhachtach ba ea é sa an Impriseanachas sa [[19ú haois|19ú chéad.]]


== Modhanna ==
I measc na bpéintéirí a bhain leis, bhí [[Claude Monet|Monet]], [[Camille Pissarro|Pissarro]], [[Alfred Sisley|Sisley]], [[Edgar Degas|Degas]], agus [[Pierre-Auguste Renoir|Renoir]].
Stíl ealaíne ba ea an Impriseanachas a rinne iarracht ar thionchar an t[[Solas|solai]]<nowiki/>s ar dhromchlaí éagsúla a ghabháil (go háirithe i suímh amuigh faoin [[aer]]) agus ar a bhfeiceann an tsúil ag meandar áirithe a thaifeadadh<ref>http://www.ncca.ie/uploadedfiles/IRISHPDF/VisArt_Gui.IR.pdf</ref>.

Chlaochlaigh an t-impreiseanachas an phéinteáil, ag úsáid dathanna geala agus stríoca scáinte scuaibe.
[[Íomhá:Auguste Renoir - A Girl with a Watering Can - Google Art Project.jpg|clé|mion|Renoir - A Girl with a Watering Can, 1876]]
I gcodarsnacht le [[réalachas]] sóisialta [[Péintéireacht|phéintéireacht]] Gustave Courbet ([[1819]]-[[1877]]) agus eile, pictiúir gheala [[spéir]]<nowiki/>iúla a rinne na himpriseanaithe, agus iad fíorchoitianta ó shin i leith<ref>Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéim 2011)</ref>.

Ba é a chuspóir an gnáthshaol a thaifeadadh le húire agus le garchóngaracht láithreach, mar éirí amach i gcoinne an [[Rómánsachas|rómánsachais]] a chothaigh mealladh na déine tochtmhaire san ealaín. Spreag an dul chun cinn sa [[Grianghrafadóireacht|ghrianghrafadóir]]<nowiki/>eacht agus i d[[Taighde|taighde eolaíochta]] ar an [[dath]] agus ar an [[solas]] é.

== Péintéirí ==
I measc na bpéintéirí a bhain leis, bhí [[Claude Monet|Monet (1840-1926)]], [[Camille Pissarro|Pissarro (1830-1903)]], [[Alfred Sisley|Sisley]], [[Edgar Degas|Degas]], agus [[Pierre-Auguste Renoir|Renoir (1841-1919)]].


Léirmheastóir a thug an t-ainm orthu tar éis pictiúir de chuid Monet, ''Impression, soleil levant'' ("Imprisean": Éirí Gréine), a fheiceáil i [[1872]]. Shéan siad [[dath]]<nowiki/>anna dorcha na saotharlanna péintéireachta, agus rinne a gcuid péintéireachta amuigh faoin [[spéir]] chun iarmhairtí is dathanna lonracha [[Solas|sholas]] [[An Ghrian|na Gréine]] ar [[uisce]], [[Crann|crainn]], [[páirc]]<nowiki/>eanna, agus [[Bean|mná]] áille a ghabháil is a léiriú.
Léirmheastóir a thug an t-ainm orthu tar éis pictiúir de chuid Monet, ''Impression, soleil levant'' ("Imprisean": Éirí Gréine), a fheiceáil i [[1872]]. Shéan siad [[dath]]<nowiki/>anna dorcha na saotharlanna péintéireachta, agus rinne a gcuid péintéireachta amuigh faoin [[spéir]] chun iarmhairtí is dathanna lonracha [[Solas|sholas]] [[An Ghrian|na Gréine]] ar [[uisce]], [[Crann|crainn]], [[páirc]]<nowiki/>eanna, agus [[Bean|mná]] áille a ghabháil is a léiriú.


I gcodarsnacht le [[réalachas]] sóisialta [[Péintéireacht|phéintéireacht]] Gustave Courbet ([[1819]]-[[1877]]) agus eile, pictiúir gheala [[spéir]]<nowiki/>iúla a rinne na himpriseanaithe, agus iad fíorchoitianta ó shin i leith.


== Gailearaí ==
== Gailearaí ==
Líne 17: Líne 26:
</gallery>
</gallery>


== Tagairtí ==
{{Fréamh an Eolais}}
{{Reflist}}

[[Catagóir:Impriseanachas]]
[[Catagóir:Impriseanachas]]
[[Catagóir:Péintéireacht]]
[[Catagóir:Péintéireacht]]

Leagan ó 15:04, 3 Nollaig 2017

Impression, soleil levant le Claude Monet, 1872

Gluaiseacht san ealaín ba ea an Impriseanachas. Thosaigh sé sa Fhrainc i sna 1860idí na naoú haoise déag, bíodh is go raibh réamhghabháil uirthi i radhairc tíre an phéintéara Shinigh Shen Zhou (1427-1509). Gluaiseacht thábhachtach ba ea é sa an Impriseanachas sa 19ú chéad.

Modhanna

Stíl ealaíne ba ea an Impriseanachas a rinne iarracht ar thionchar an tsolais ar dhromchlaí éagsúla a ghabháil (go háirithe i suímh amuigh faoin aer) agus ar a bhfeiceann an tsúil ag meandar áirithe a thaifeadadh[1].

Chlaochlaigh an t-impreiseanachas an phéinteáil, ag úsáid dathanna geala agus stríoca scáinte scuaibe.

Renoir - A Girl with a Watering Can, 1876

I gcodarsnacht le réalachas sóisialta phéintéireacht Gustave Courbet (1819-1877) agus eile, pictiúir gheala spéiriúla a rinne na himpriseanaithe, agus iad fíorchoitianta ó shin i leith[2].

Ba é a chuspóir an gnáthshaol a thaifeadadh le húire agus le garchóngaracht láithreach, mar éirí amach i gcoinne an rómánsachais a chothaigh mealladh na déine tochtmhaire san ealaín. Spreag an dul chun cinn sa ghrianghrafadóireacht agus i dtaighde eolaíochta ar an dath agus ar an solas é.

Péintéirí

I measc na bpéintéirí a bhain leis, bhí Monet (1840-1926), Pissarro (1830-1903), Sisley, Degas, agus Renoir (1841-1919).

Léirmheastóir a thug an t-ainm orthu tar éis pictiúir de chuid Monet, Impression, soleil levant ("Imprisean": Éirí Gréine), a fheiceáil i 1872. Shéan siad dathanna dorcha na saotharlanna péintéireachta, agus rinne a gcuid péintéireachta amuigh faoin spéir chun iarmhairtí is dathanna lonracha sholas na Gréine ar uisce, crainn, páirceanna, agus mná áille a ghabháil is a léiriú.


Gailearaí

Tagairtí

  1. http://www.ncca.ie/uploadedfiles/IRISHPDF/VisArt_Gui.IR.pdf
  2. Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéim 2011)