An difríocht idir athruithe ar: "Aigéad ribeanúicléasach"
m Removing Link GA template (handled by wikidata) |
Colin Ryan (plé | dréachtaí) No edit summary |
||
Líne 1: | Líne 1: | ||
Aigéad núicléasach is ea '''aigéad ribeanúicléasach''' (nó ''ARN'') a fhaightear ar fud na cille (is é ''RNA'' an gnáthghiorrúchán i mBéarla). Difriúil ó [[Aigéad dí-ocsairibeanúicléasach|DNA]] sa mhéid go gcuirtear úraicil (bun [[Pirimidíní|pirimidín]]) in ionad [[tímidín]], agus [[comhábhar]] siúcra, riobós, in ionad dé-ocsairiobóis. Baint lárnach aige in an-chuid próisis géibheannacha cille, sintéisiú [[Próitéin|próitéiní]] thar aon cheann eile. Sintéisítear an RNA mar dhual comhlántach de roinnt na mbunseicheamh sa DNA trí fheidhmiú rang einsímí a dtugtar polaimeiréisí RNA orthu. Déantar cóipeanna RNA (cóipeanna comhlántacha) de na géinte a chódaíonn don phróitéin (agus na hiontróin gearrtha amach ag próiseas casta ina mbíonn RNA ar leith gníomhach, RNA beag núicléach, snRNA, i gcoimpléisc le próitéiní ar a dtugtar snRNP), chun teachtaire RNA (mRNA) aibí a tháirgeadh. Iompraítear an mRNA trasna an scannáin núicléach chuig na ribeasóim sa [[Cíteaplasma|chíteaplasma]]. Déantar cóip iomlán den mRNA ar an [[ribeasóm]], a fhanann ann mar RNA ribeasómach (rRNA). Uaidh sin déantar cóipeanna RNA traschuir (tRNA) (giotaí RNA, cóipeáilte ó chódón amháin ar an DNA go bunúsach, is é códaithe d'[[aimínaigéad]] amháin) ó na géinte ar an mRNA, agus bailíonn an tRNA [[aimínaigéad|aimínaigéid]] chuí sa chíteaplasma is iompraíonn iad don ribeasóm. Le cabhair an rRNA ansin, cuirtear na giotaí tRNA (is na haimínaigéid ar leith atá ceangailte leo) i líne chun gur féidir leis na haimínaigéid nascadh le chéile i líne, san ord cuí ceart, ina slabhra polaipeiptíde a dhéanann an phróitéin. |
Aigéad núicléasach is ea '''aigéad ribeanúicléasach''' (nó ''ARN'') a fhaightear ar fud na cille (is é ''RNA'' an gnáthghiorrúchán i mBéarla). Difriúil ó [[Aigéad dí-ocsairibeanúicléasach|DNA]] sa mhéid go gcuirtear úraicil (bun [[Pirimidíní|pirimidín]]) in ionad [[tímidín]], agus [[comhábhar]] siúcra, riobós, in ionad dé-ocsairiobóis. |
||
Baint lárnach aige in an-chuid próisis géibheannacha cille, sintéisiú [[Próitéin|próitéiní]] thar aon cheann eile. Sintéisítear an RNA mar dhual comhlántach de roinnt na mbunseicheamh sa DNA trí fheidhmiú rang einsímí a dtugtar polaimeiréisí RNA orthu. Déantar cóipeanna RNA (cóipeanna comhlántacha) de na géinte a chódaíonn don phróitéin (agus na hiontróin gearrtha amach ag próiseas casta ina mbíonn RNA ar leith gníomhach, RNA beag núicléach, snRNA, i gcoimpléisc le próitéiní ar a dtugtar snRNP), chun teachtaire RNA (mRNA) aibí a tháirgeadh. |
|||
Iompraítear an mRNA trasna an scannáin núicléach chuig na ribeasóim sa [[Cíteaplasma|chíteaplasma]]. Déantar cóip iomlán den mRNA ar an [[ribeasóm]], a fhanann ann mar RNA ribeasómach (rRNA). Uaidh sin déantar cóipeanna RNA traschuir (tRNA) (giotaí RNA, cóipeáilte ó chódón amháin ar an DNA go bunúsach, is é códaithe d'[[aimínaigéad]] amháin) ó na géinte ar an mRNA, agus bailíonn an tRNA [[aimínaigéad|aimínaigéid]] chuí sa chíteaplasma is iompraíonn iad don ribeasóm. |
|||
Le cabhair an rRNA ansin, cuirtear na giotaí tRNA (is na haimínaigéid ar leith atá ceangailte leo) i líne chun gur féidir leis na haimínaigéid nascadh le chéile i líne, san ord cuí ceart, ina slabhra polaipeiptíde a dhéanann an phróitéin. |
|||
{{Fréamh an Eolais}} |
{{Fréamh an Eolais}} |
Leagan ó 01:36, 16 Eanáir 2016
Aigéad núicléasach is ea aigéad ribeanúicléasach (nó ARN) a fhaightear ar fud na cille (is é RNA an gnáthghiorrúchán i mBéarla). Difriúil ó DNA sa mhéid go gcuirtear úraicil (bun pirimidín) in ionad tímidín, agus comhábhar siúcra, riobós, in ionad dé-ocsairiobóis.
Baint lárnach aige in an-chuid próisis géibheannacha cille, sintéisiú próitéiní thar aon cheann eile. Sintéisítear an RNA mar dhual comhlántach de roinnt na mbunseicheamh sa DNA trí fheidhmiú rang einsímí a dtugtar polaimeiréisí RNA orthu. Déantar cóipeanna RNA (cóipeanna comhlántacha) de na géinte a chódaíonn don phróitéin (agus na hiontróin gearrtha amach ag próiseas casta ina mbíonn RNA ar leith gníomhach, RNA beag núicléach, snRNA, i gcoimpléisc le próitéiní ar a dtugtar snRNP), chun teachtaire RNA (mRNA) aibí a tháirgeadh.
Iompraítear an mRNA trasna an scannáin núicléach chuig na ribeasóim sa chíteaplasma. Déantar cóip iomlán den mRNA ar an ribeasóm, a fhanann ann mar RNA ribeasómach (rRNA). Uaidh sin déantar cóipeanna RNA traschuir (tRNA) (giotaí RNA, cóipeáilte ó chódón amháin ar an DNA go bunúsach, is é códaithe d'aimínaigéad amháin) ó na géinte ar an mRNA, agus bailíonn an tRNA aimínaigéid chuí sa chíteaplasma is iompraíonn iad don ribeasóm.
Le cabhair an rRNA ansin, cuirtear na giotaí tRNA (is na haimínaigéid ar leith atá ceangailte leo) i líne chun gur féidir leis na haimínaigéid nascadh le chéile i líne, san ord cuí ceart, ina slabhra polaipeiptíde a dhéanann an phróitéin.
Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |