An difríocht idir athruithe ar: "Néimeatóid"

← Gabh chuig an difear roimhe seo An chéad dhifear eile →

Content deleted Content added

Inline

Leagan ó 04:49, 20 Meán Fómhair 2015

Is éard atá i gceist le néimeatóid ná cruinnphéist fhada shorcóireach, barrchaolaithe as a dhá cheann. 80,000 speiceas ar eolas, ach suas lena 10 n-oiread sin ar Domhan i ndáiríre, meastar. Tá fíleam dá gcuid féin acu. Bíonn siad 1 mm - 1 m ar fhad.

Tá siad cosúil leis an bpéist talún. Maireann sí i ngnáthóg fhliuch: fíocháin plandaí, ithir fhliuch nó fíocháin is sreabháin an ainmhí. Go mór i gceist maidir le lobhadh plandaí is ábhar orgánach eile sa nádúr. Is lotnaidí cuid acu de bhrí go n-ionsaíonn siad fréamhacha barraphlandaí. Tá gnéithe ina seadáin in ainmhithe is daoine. Suas le 50 speiceas i ndaoine, ina measc an phéist chruacach is an phionnapéist. Ceann áirithe a fhaigheann an duine ó mhuiceoil fhochócaráilte, cuireann sí tús leis an ngalar tricíonóis. Amanna, bíonn na cruinnphéisteanna seo ag maireachtáil taobh istigh de cholainn an óstaigh gan aon ghalar a chur ar bun. Is iad seo na néimeatóidí is coitinne a spreagann galair i ndaoine: iad sin a mhaireann sa stéig (snáthphéisteanna, lascphéisteanna, na crúcaphéisteanna is cúis leis an anaemacht sna trópaicí go minic), iad sin a mhaireann sna fíocháin tar éis a bheith curtha iontu trí ghreamanna feithidí (cosúil leis an bpéist is cúis le daille abhann), agus iad sin a chuireann tús le galair in ainmhithe is a mhalartaítear chuig daoine ó am go chéile (cosúil le péist ar leith tocsacara madraí a aistrítear uaireanta ina larbha ó fhaecas an mhadra ionfhabhtaithe do pháiste, a dhéanann damáiste do reitiní na súl sa pháiste, agus mar sin don radharc).

*Caenorhabditis elegans*, sampla eile de phéist néimeatóideach

@@ Líne 1: / Líne 1: @@
+[[Íomhá:Soybean cyst nematode and egg SEM.jpg|mion|Néimeatóid sheadánach a mhaireann ar [[Pónaire soighe|phónairí soighe]] in éineacht lena hubh]]
-[[Íomhá:l|mion|''le teacht'', sampla de phéist néimeatóideach]]
 [[Íomhá:Eophasma jurasicum.JPG|mion|''Eophasma jurasicum'', iontaise de néimeatóid [[Díobhadh (speiceas)|dhíobhaí]]]]
-Is éard atá i gceist le '''néimeatóid''' ná cruinnphéist fhada shorcóireach, barrchaolaithe as a dhá cheann. 80,000 [[speiceas]] ar eolas, ach suas lena 10 n-oiread sin ar [[An Domhan|Domhan]] i ndáiríre, meastar. 1 mm - 1 m ar fhad. Cosúil leis an [[Péist talún|bpéist talún]]. Maireann sí i [[Gnáthóg|ngnáthóg]] fhliuch: [[Fíochán|fíocháin]] [[Planda|plandaí]], ithir fhliuch nó fíocháin is sreabháin an [[ainmhí]]. Go mór i gceist maidir le [[lobhadh]] plandaí is ábhar [[orgánach]] eile sa nádúr. Is lotnaidí cuid acu de bhrí go n-ionsaíonn siad fréamhacha barraphlandaí. Tá gnéithe ina seadáin in ainmhithe is daoine. Suas le 50 speiceas i ndaoine, ina measc [[An Phéist|an phéist]] chruacach is an phionnapéist. Ceann áirithe a fhaigheann an duine ó mhuiceoil fhochócaráilte, cuireann sí tús leis an ngalar [[tricíonóis]]. Amanna, bíonn na cruinnphéisteanna seo ag maireachtáil taobh istigh de cholainn an óstaigh gan aon ghalar a chur ar bun. Is iad seo na néimeatóidí is coitinne a spreagann galair i ndaoine: iad sin a mhaireann sa stéig (snáthphéisteanna, lascphéisteanna, na crúcaphéisteanna is cúis leis an [[anaemacht]] sna [[trópaicí]] go minic), iad sin a mhaireann sna fíocháin tar éis a bheith curtha iontu trí ghreamanna [[Feithid|feithidí]] (cosúil leis an bpéist is cúis le [[daille abhann]]), agus iad sin a chuireann tús le galair in ainmhithe is a mhalartaítear chuig daoine ó am go chéile (cosúil le péist ar leith tocsacara [[Madra|madraí]] a aistrítear uaireanta ina [[larbha]] ó fhaecas an mhadra ionfhabhtaithe do pháiste, a dhéanann damáiste do reitiní na súl sa pháiste, agus mar sin don radharc).
+Is éard atá i gceist le '''néimeatóid''' ná cruinnphéist fhada shorcóireach, barrchaolaithe as a dhá cheann. 80,000 [[speiceas]] ar eolas, ach suas lena 10 n-oiread sin ar [[An Domhan|Domhan]] i ndáiríre, meastar. Tá [[fíleam]] dá gcuid féin acu. Bíonn siad 1 mm - 1 m ar fhad.
+Tá siad cosúil leis an [[Péist talún|bpéist talún]]. Maireann sí i [[Gnáthóg|ngnáthóg]] fhliuch: [[Fíochán|fíocháin]] [[Planda|plandaí]], ithir fhliuch nó fíocháin is sreabháin an [[ainmhí]]. Go mór i gceist maidir le [[lobhadh]] plandaí is ábhar [[orgánach]] eile sa nádúr. Is lotnaidí cuid acu de bhrí go n-ionsaíonn siad fréamhacha barraphlandaí. Tá gnéithe ina seadáin in ainmhithe is daoine. Suas le 50 speiceas i ndaoine, ina measc [[An Phéist|an phéist]] chruacach is an phionnapéist. Ceann áirithe a fhaigheann an duine ó mhuiceoil fhochócaráilte, cuireann sí tús leis an ngalar [[tricíonóis]]. Amanna, bíonn na cruinnphéisteanna seo ag maireachtáil taobh istigh de cholainn an óstaigh gan aon ghalar a chur ar bun. Is iad seo na néimeatóidí is coitinne a spreagann galair i ndaoine: iad sin a mhaireann sa stéig (snáthphéisteanna, lascphéisteanna, na crúcaphéisteanna is cúis leis an [[anaemacht]] sna [[trópaicí]] go minic), iad sin a mhaireann sna fíocháin tar éis a bheith curtha iontu trí ghreamanna [[Feithid|feithidí]] (cosúil leis an bpéist is cúis le [[daille abhann]]), agus iad sin a chuireann tús le galair in ainmhithe is a mhalartaítear chuig daoine ó am go chéile (cosúil le péist ar leith tocsacara [[Madra|madraí]] a aistrítear uaireanta ina [[larbha]] ó fhaecas an mhadra ionfhabhtaithe do pháiste, a dhéanann damáiste do reitiní na súl sa pháiste, agus mar sin don radharc).
-[[Íomhá:CelegansGoldsteinLabUNC.jpg|mion|''Caenorhabditis elegans'', sampla de phéist néimeatóideach]]
+[[Íomhá:CelegansGoldsteinLabUNC.jpg|mion|''Caenorhabditis elegans'', sampla eile de phéist néimeatóideach]]
@@ Líne 9: / Líne 11: @@
 {{DEFAULTSORT:Neimeatoid}}
-[[Catagóir:Nematoda]]
+[[Catagóir:Néimeatóidí]]