An difríocht idir athruithe ar: "Idirghníomhú lag"

← Gabh chuig an difear roimhe seo An chéad dhifear eile →

Content deleted Content added

Inline

Leagan ó 01:16, 10 Márta 2013

Is é atá san idirghníomhú lag ná ceann de na 4 fórsaí bunúsacha idir cháithníní fo-adamhacha, mar aon leis an leictreamaighnéadas, an t-Idirghníomhú láidir, agus an imtharraingt. Is mar thoradh ar W nó Z bósón a mhalartú a chruthaítear an fórsa lag, mar a thugtar air uaireanta. Is é an t-idirgnhíomhú lag is cúis le béite-mheath (meath radaighníomhamh ina dtiontaíonn prótón chun bheith ina neodrón trí leictreon agus fríth-neoidríonó a chur amach). Bíonn an fórsa lag "lag" mar gheall ar mhais ard an W agus a Z a iompraíonn an fórsa. Tá mais acu siúd atá ~80-90 níos mó ná mais an phrótóin, rud a chiallaíonn go bhfuil an t-idirghníomhú gearr-raonach go leor i gcomparáid leis na bhfórsaí eile.

Tá neart tréithe sainiúla ag an idirghníomhú lag. Is é an t-idirghníomhú lag an t-aon idirghníomhú go bhfuil ar a chumas cuarc de shaghas amháin a thiontú go cuarc de shaghas eile. Deineann an t-idirghníomhú idirdhealú ar bhonn paireachta---ní bhaineann sé ach le cáithníní ciotacha. Is gné sainiúil freisin go bhfuil mais ag iompróirí an idirghníomhaithe.

Tá dhá cháithnín ann a iompraíonn an fórsa seo. Tá lucht leictreach ag ceann acu, an W bósón. Is féidir leaptón luchtaithe a thiontú ina neoidríonó trí W-cháithnín a chur amach, nó cuarc a thiontú go aon chuarc eile nach bhfuil an lucht leictreach céanna is atá ag an gcéad cheann. Tá an Z bósón neodrach ó thaobh a luchta de, agus cosúil ar bhealach leis an bhfótón, ach go bhfuil sé ar a chumas idirghníomhú le neoidríonónna.

De réir na teoirice leictrealaige, tá dlúthbhaint idir an t-idirgnhíomhú lag agus an leictreamaighnéadas. Ceaptar dur dhá ghné iad d'aon fhórsa bunúsach anois. Is é an bósón Higgs a thugann mais do na cáithníní bunúsacha sa teoiric seo, agus tá fisiceoirí ar a thóir siúd ag an LHC faoi láthair. Teimpléad:Link GA

@@ Líne 9: / Líne 9: @@
 [[Catagóir:Fisic cháithníní]]
 {{Link GA|en}}
-[[an:Interacción nucleyar feble]]
-[[ar:تآثر ضعيف]]
-[[be:Слабое ўзаемадзеянне]]
-[[be-x-old:Слабое ўзаемадзеяньне]]
-[[bg:Слабо ядрено взаимодействие]]
-[[bs:Slaba nuklearna sila]]
-[[ca:Força nuclear feble]]
-[[cs:Slabá interakce]]
-[[da:Svag kernekraft]]
-[[de:Schwache Wechselwirkung]]
-[[el:Ασθενής αλληλεπίδραση]]
-[[en:Weak interaction]]
-[[eo:Malforta nuklea forto]]
-[[es:Interacción débil]]
-[[et:Nõrk vastastikmõju]]
-[[fa:نیروی هسته‌ای ضعیف]]
-[[fi:Heikko vuorovaikutus]]
-[[fr:Interaction faible]]
-[[fy:Swakke kearnkrêft]]
-[[gl:Interacción nuclear débil]]
-[[he:הכוח הגרעיני החלש]]
-[[hif:Weak interaction]]
-[[hr:Slaba nuklearna sila]]
-[[hu:Gyenge kölcsönhatás]]
-[[ia:Interaction debile]]
-[[id:Gaya nuklir lemah]]
-[[it:Interazione debole]]
-[[ja:弱い相互作用]]
-[[ka:სუსტი ურთიერთქმედება]]
-[[kk:Әлсіз өзара әсерлесу]]
-[[ko:약한 상호작용]]
-[[la:Vis debilis]]
-[[lt:Silpnoji sąveika]]
-[[lv:Vājā mijiedarbība]]
-[[ml:ദുർബല അണുകേന്ദ്രബലം]]
-[[ms:Daya nukleus lemah]]
-[[nl:Zwakke kernkracht]]
-[[nn:Svak kjernekraft]]
-[[no:Svak kjernekraft]]
-[[oc:Fòrça nucleara febla]]
-[[pl:Oddziaływanie słabe]]
-[[pnb:ماڑا میل جول]]
-[[pt:Força fraca]]
-[[ro:Interacțiunea slabă]]
-[[ru:Слабое взаимодействие]]
-[[sh:Slaba interakcija]]
-[[simple:Weak interaction]]
-[[sk:Slabá interakcia hmotných objektov]]
-[[sl:Šibka jedrska sila]]
-[[sq:Bashkëveprimi i dobët]]
-[[sr:Слаба интеракција]]
-[[su:Gaya nuklir lemah]]
-[[sv:Svag växelverkan]]
-[[ta:வலிகுறை இடைவினை]]
-[[th:อันตรกิริยาอย่างอ่อน]]
-[[tl:Interaksiyong mahina]]
-[[tr:Zayıf nükleer kuvvet]]
-[[uk:Слабка взаємодія]]
-[[ur:نحیف تفاعل]]
-[[vi:Tương tác yếu]]
-[[war:Maluya nga pahilabotay]]
-[[yi:שוואכע קראפט]]
-[[zh:弱相互作用]]
-[[zh-min-nan:Jio̍k-la̍t]]