An difríocht idir athruithe ar: "Óivid"
No edit summary |
roinnt ceartúcháin ar an teanga |
||
Líne 2: | Líne 2: | ||
[[Filíocht|File]] Rómhánach ab ea '''Publius Ovidius Naso''' ([[Márta 20]], [[43 RC]] – AD [[17]]), ar a dtugtar '''Oivid''' as [[Gaeilge]]. Scríobh sé ar an [[grá|ghrá]], ar mná tréigthe, agus ar claochluithe miotasacha. |
[[Filíocht|File]] Rómhánach ab ea '''Publius Ovidius Naso''' ([[Márta 20]], [[43 RC]] – AD [[17]]), ar a dtugtar '''Oivid''' as [[Gaeilge]]. Scríobh sé ar an [[grá|ghrá]], ar mná tréigthe, agus ar claochluithe miotasacha. |
||
Scríobh Oivid a chuid saothair |
Scríobh Oivid a chuid saothair i [[leathrann caointeach|leathrainn caointeacha]], ach amháin an saothar mór ''Metamorphoses,'' a scríobh sé i [[heicsiméadar dachtaileach]] ar mhúnla na [[Aeniad]] [[Veirgil]]e agus eipicí [[Hóiméar|Hóiméir]]. Ní scéal eipiceach ar nós a réamhtheachtaithe a chuireann Oivid in iúl, ach cuntas an chosmais de réir dátaí, ón chruthú chuig a linn féin. Cuireann sé go leor miotais agus seanscéalta san áireamh as na traidisiúin Gréagach agus Rómhánach. |
||
Chuir [[Ágastas]] an ruaig ar Oivid in AD [[8]] chuig [[Tomis]] ar an [[Muir Dhubh|Mhuir Dhubh]], ach |
Chuir [[Ágastas]] an ruaig ar Oivid in AD [[8]] chuig [[Tomis]] ar an [[Muir Dhubh|Mhuir Dhubh]], ach ní fios fós cén fáth go rinne sé é sin (scríobh Oivid e féin gur ''error'' agus ''carmen'' – botún agus dán – ba chúis leis. B'fhéidir go raibh sé mór le gaol de chuid Ágastas tamall, agus b'fhéidir gurb é ''Ars Amatoria'' an ''carmen'' a bhí i gceist aige, saothar a bhí in ainm agus a bheith mímhorálta agus a raibh fáil air ar feadh tamaill. |
||
==Saothair== |
==Saothair== |
Leagan ó 11:28, 14 Eanáir 2005
File Rómhánach ab ea Publius Ovidius Naso (Márta 20, 43 RC – AD 17), ar a dtugtar Oivid as Gaeilge. Scríobh sé ar an ghrá, ar mná tréigthe, agus ar claochluithe miotasacha.
Scríobh Oivid a chuid saothair i leathrainn caointeacha, ach amháin an saothar mór Metamorphoses, a scríobh sé i heicsiméadar dachtaileach ar mhúnla na Aeniad Veirgile agus eipicí Hóiméir. Ní scéal eipiceach ar nós a réamhtheachtaithe a chuireann Oivid in iúl, ach cuntas an chosmais de réir dátaí, ón chruthú chuig a linn féin. Cuireann sé go leor miotais agus seanscéalta san áireamh as na traidisiúin Gréagach agus Rómhánach.
Chuir Ágastas an ruaig ar Oivid in AD 8 chuig Tomis ar an Mhuir Dhubh, ach ní fios fós cén fáth go rinne sé é sin (scríobh Oivid e féin gur error agus carmen – botún agus dán – ba chúis leis. B'fhéidir go raibh sé mór le gaol de chuid Ágastas tamall, agus b'fhéidir gurb é Ars Amatoria an carmen a bhí i gceist aige, saothar a bhí in ainm agus a bheith mímhorálta agus a raibh fáil air ar feadh tamaill.
Saothair
- Amores ('Na Gránna'), 5 leabhair, a scríobhadh i ndiaidh 20 RC (athbhreithnithe bheith 3 leabhair timpeall AD 1).
- Heroides ('Na Banhéaróis') nó Epistulae Heroidum ('Litreacha na mBanhéarós'), 21 litreacha. Scríobhadh an chéad grúpa (na litreacha 1–15) timpeall 15 RC, agus scríobhadh na litreacha 16–21 timpeall AD 4-8.
- Ars Amatoria ('Ealaín an Grá'), 3 leabhair. Scríobhadh an chéad bheirt timpeall 1 RC go AD 1, agus an tríú ceann beagán ina dhiaidh.
- Remedium Amoris ('An Leigheas don Grá'). Leabhar amháin.
- Medicamina Faciei Femineae ('Cosmaidí Aghaidhe na Ban'). Ni mhaireann ach 100 líne.
- Medea, traigéide caillte faoi Mhedea.
- Metamorphoses ('Claochluithe'), 15 leabhair.
- Fasti ('Féilte'). Maireann 6 leabhair a thrachtann leis an chéad 6 míonna den bliain agus a chuireann eolas sainiúil ar fáil faoin bhféilire Rómhánach.
- Tristia ('Sorrows'). Leabhair amháin, i ndiaidh AD 8.
- Epistulae ex Ponto ('Litreacha ón Mhuir Dhubh'). 4 leabhair, i ndiaidh AD 8
- Ibis, dán amháin, i ndiaidh AD 8.
- Haleutica ('Faoin Iascaireacht'). Is dócha nach mhair an saothar seo chuig an lae atá inniú (féach thíos).
- dán sa Gheitis, teanga a labhraíodh sa tír ina theith Oivid. Ní mhaireann an dán (b'fhéidir go bhfuil sé breagach).
Cuirtear na dánta seo síos do Oivid, ach meastar go leathan nach rinne sé iad:
- Nux ('Crann Gallchnó')
- Consolatio ad Liviam ('Sólás do Livia')
- Haleutica ('Faoin Iascaireacht'), dán a chuireann roinnt daoine síos don dán den ainm chéanna a rinne Oivid.