An difríocht idir athruithe ar: "An Chríostaíocht"

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Content deleted Content added
Gerakibot (plé | dréachtaí)
m r2.6.6) (Robot: Modifying tw:Kinilisyano to tw:Kristiyanu iñiy
Addbot (plé | dréachtaí)
m Bot: Migrating 188 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q5043 (translate me)
Líne 34: Líne 34:


[[ace:Kristen]]
[[ace:Kristen]]
[[af:Christendom]]
[[als:Christentum]]
[[am:ክርስትና]]
[[an:Cristianismo]]
[[ang:Crīstendōm]]
[[ar:مسيحية]]
[[arc:ܡܫܝܚܝܘܬܐ]]
[[arz:مسيحيه]]
[[as:খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম]]
[[ast:Cristianismu]]
[[az:Xristianlıq]]
[[ba:Христианлыҡ]]
[[bar:Kristndum]]
[[bat-smg:Krėkštiuonībė]]
[[bcl:Kristianismo]]
[[be:Хрысціянства]]
[[be-x-old:Хрысьціянства]]
[[bg:Християнство]]
[[bjn:Kerestén]]
[[bn:খ্রিস্ট ধর্ম]]
[[bo:ཡེ་ཤུའི་ཆོས་ལུགས།]]
[[br:Kristeniezh]]
[[bs:Kršćanstvo]]
[[ca:Cristianisme]]
[[cbk-zam:Cristianismo]]
[[cdo:Gĭ-dók-gáu]]
[[ceb:Kristiyanismo]]
[[ckb:ئایینی مەسیحییەت]]
[[co:Cristianisimu]]
[[crh:Hristianlıq]]
[[cs:Křesťanství]]
[[cu:Хрїстїаньство]]
[[cv:Христианлăх]]
[[cy:Cristnogaeth]]
[[da:Kristendom]]
[[de:Christentum]]
[[diq:Xıristiyaniye]]
[[dsb:Kśesćijaństwo]]
[[dv:މަސީހީދީން]]
[[el:Χριστιανισμός]]
[[en:Christianity]]
[[eo:Kristanismo]]
[[es:Cristianismo]]
[[et:Kristlus]]
[[eu:Kristautasun]]
[[ext:Cristianismu]]
[[fa:مسیحیت]]
[[fi:Kristinusko]]
[[fiu-vro:Ristiusk]]
[[fo:Kristindómur]]
[[fr:Christianisme]]
[[frp:Cristianismo]]
[[fur:Cristianesim]]
[[fy:Kristendom]]
[[gag:Hristianlık]]
[[gan:基督教]]
[[gd:Crìosdaidheachd]]
[[gl:Cristianismo]]
[[gn:Hesu rape]]
[[gv:Yn Chreestiaght]]
[[ha:Kiristancìì]]
[[hak:Kî-tuk-kau]]
[[he:נצרות]]
[[hi:ईसाई धर्म]]
[[hif:Isai Dharam]]
[[hr:Kršćanstvo]]
[[hsb:Křesćanstwo]]
[[ht:Krisyanis]]
[[hu:Kereszténység]]
[[hy:Քրիստոնեություն]]
[[ia:Christianismo]]
[[id:Kekristenan]]
[[ie:Cristianisme]]
[[ig:Efefe Kraịst]]
[[ik:Krgatsonik]]
[[ilo:Kristianidad]]
[[io:Kristanismo]]
[[is:Kristni]]
[[it:Cristianesimo]]
[[ja:キリスト教]]
[[jbo:xi'ojda]]
[[jv:Kristen]]
[[ka:ქრისტიანობა]]
[[kab:Tamasiḥit]]
[[kg:Kiyesu]]
[[kk:Христиандық]]
[[kn:ಕ್ರೈಸ್ತ ಧರ್ಮ]]
[[ko:기독교]]
[[krc:Христианлыкъ]]
[[ku:Xiristiyanî]]
[[kw:Kristoneth]]
[[ky:Машаякчылык]]
[[la:Religio Christiana]]
[[lad:Kristianismo]]
[[lb:Chrëschtentum]]
[[lbe:Ххачпарас дин]]
[[lez:Хашпара дин]]
[[li:Christendóm]]
[[lij:Crestianeximo]]
[[lmo:Cristianesim]]
[[ln:Boklísto]]
[[lt:Krikščionybė]]
[[lv:Kristietība]]
[[mg:Kristianisma]]
[[mhr:Христианлык]]
[[mi:Whakapono Karaitiana]]
[[mk:Христијанство]]
[[ml:ക്രിസ്തുമതം]]
[[mn:Христийн шашин]]
[[mr:ख्रिश्चन धर्म]]
[[ms:Kristian]]
[[mt:Kristjaneżmu]]
[[mwl:Cristandade]]
[[my:ခရစ်ယာန်ဘာသာ]]
[[mzn:مسیحی دین]]
[[nap:Cristianesimo]]
[[nds:Christendom]]
[[nds-nl:Christendom]]
[[nl:Christendom]]
[[nn:Kristendommen]]
[[no:Kristendom]]
[[nov:Kristianisme]]
[[nrm:Chrêtchienneté]]
[[nso:Sekriste]]
[[oc:Cristianisme]]
[[os:Чырыстон дин]]
[[pa:ਇਸਾਈ ਧਰਮ]]
[[pap:Kristianismo]]
[[pih:Kreschenitii]]
[[pl:Chrześcijaństwo]]
[[pms:Cristianésim]]
[[pnb:عیسائیت]]
[[ps:عيسويت]]
[[pt:Cristianismo]]
[[qu:Kristiyanu iñiy]]
[[rm:Cristianissem]]
[[ro:Creștinism]]
[[roa-rup:Crishinizmo]]
[[ru:Христианство]]
[[rue:Хрістіанство]]
[[rw:Ubukirisitu]]
[[sa:क्रैस्तमतम्]]
[[sah:Христианство]]
[[sc:Cristianèsimu]]
[[scn:Cristianèsimu]]
[[sco:Christianity]]
[[sd:مەسىھچىلىك]]
[[se:Kristtalašvuohta]]
[[sh:Hrišćanstvo]]
[[si:ක්‍රිස්තියානි ආගම]]
[[simple:Christianity]]
[[sk:Kresťanstvo]]
[[sl:Krščanstvo]]
[[so:Masiixiyad]]
[[sq:Krishterimi]]
[[sr:Хришћанство]]
[[stq:Kristendum]]
[[sv:Kristendom]]
[[sw:Ukristo]]
[[szl:Krześćijaństwo]]
[[ta:கிறித்தவம்]]
[[te:క్రైస్తవ మతము]]
[[tg:Дини христианӣ]]
[[th:ศาสนาคริสต์]]
[[tl:Kristiyanismo]]
[[tpi:Lotu Kristen]]
[[tr:Hıristiyanlık]]
[[tt:Xristianlıq]]
[[tw:Kristiyanu iñiy]]
[[tw:Kristiyanu iñiy]]
[[ug:مەسىھچىلىك]]
[[uk:Християнство]]
[[ur:عیسائیت]]
[[uz:Xristian dini]]
[[vec:Cristianèximo]]
[[vep:Hristanuskond]]
[[vi:Kitô giáo]]
[[vls:Christndom]]
[[wa:Crustinnisse]]
[[war:Kristyanismo]]
[[wuu:基督教]]
[[xmf:ქირსიანობა]]
[[yi:קריסטנטום]]
[[yo:Ẹ̀sìn Krístì]]
[[za:Geidoekgauq]]
[[zea:Christendom]]
[[zh:基督教]]
[[zh-classical:基督教]]
[[zh-min-nan:Ki-tok-kàu]]
[[zh-yue:基督教]]

Leagan ó 18:10, 7 Márta 2013

Íomhá den Croí Naofa. Is minic a bhíonn an íomhá seo le feiceáil i dtithe Críostaí, go háirithe i dtithe Caitliceacha.

Is creideamh aondiach í an Chríostaíocht atá bunaithe ar shaol agus ráitis Íosa Chríost sa Tiomna Nua. Creideann Críostaithe gurb é Íosa an Slánaitheoir agus mar thoradh air sin tugann siad an t-ainm An Críost air. Tá tuairim is 2.1 billiún Críostaí timpeall an domhain, rud a fhágann gurb í an chreideamh is mó sa chruinne í. Tá sí ar an bpríomh-reiligiún sa Mheiriceá Thuaidh, sa Mheiriceá Theas, san Eoraip, sna hOileáin Fhilipíneacha, san Aigéine agus i bpáirt mhóra na hAfraice. Tá sí ag fás go tapadh san Áise, go háirithe sa tSín, sa Chóiré Theas, agus san Afraic Thuaidh.

Thosaigh an Chríostaíocht sa chéad aois mar sheict Ghiúdach, agus roinneann sí a lán téacsanna reiligiúnacha leis an Ghiúdachas, go háirithe an Sean Tiomna. Cosúil leis an Ghiúdachas agus an tIoslam, aicmítear an Chríostaíocht mar reiligiún Abrahámach ós rud é go bhfuil na trí chreideamh bunaithe ar an traidisiún faoi Abrahám.

Bhí an t-ainm "Críostaí" (Gréigis: Χριστιανός) curtha ar na deisceabail don chéad uair in Antiógh, de réir Aicteanna 11:26. Deirtear gurb é Iogna ón Antiógh a bhain úsáid as an téarma "Críostaíocht" (Gréigis Χριστιανισμός) i dtús.

Teagasc an Chríostaíocht go bhfuil Íosa Mac Dé, d'éirigh Dia ina dhuine agus Slánaitheoir an daonnacht. Mar thoradh, tharchuir Críostaithe go coiteanta go Íosa mar Chríost no Meisias. Na trí dreamanna sa domhan Críostaí ná an Eaglais Chaitliceach Rómhánach, na eaglaisí Ceartchreidmheachas agus na sainchreidimh éagsúla Protastúnachas. Scoilt an Caitliceach Rómhánach agus Ceartchreidmheachas na Oirthear as a chéile sa Siosma Mór na 1054 AD, agus tháinig Protastúnachas ina saol i rith an Reifirméisean Protastúnach sa 16ú aois, ag scoilteadh as an Eaglais Caitliceach Rómhánach.

Sacraimintí

An Eocairist

Is sacraimint í, sa creidiúint agus cleachtadh Chaitliceach, ná siombail nó deasghnáth go minic cé a léirionn grás diagach, beannacht nó naofacht den Chríostaí cé í a ghlacadh. Samplaí sacraimintí ná Baisteadh agus an Aifreann. Thógtha an focal as an Laidin sacramentum, cé a raibh é úsádte a aistriú an focal Gréigis den 'rúndiamhair'.

An dá sacraimintí úsáidte go rialta den cuid is mó ná Baisteadh agus an Eocairist. Rinne an formhór Caitlicigh úsáid den seacht Sacraimintí: Baisteadh, an tumadh deasghnách de iarrthóir chun fáilte a chur roimhe iad san Eaglais.

Stair

an Luath-Eaglais

na Luath-Meánaoiseanna

Leis an meath agus titm den Impireacht na Róimhe san iarthar, d'éirigh an phápacht imreoir polaitiúil, ag tosú leis gnóthaíocht taidhleoireachta an Pápa Leo leis na Hunaigh agus na Vandail. Thosaigh an eaglais ré fada den miseanach gníomhaíocht agus fairsingiú i measc na treibheanna éagsúla.

Teimpléad:Nasc AR Teimpléad:Nasc AR Teimpléad:Nasc AR Teimpléad:Nasc AR