Toirdhealbhach Ó Cearbhalláin

Bhí Toirdhealbhach Ó Cearbhalláin (1670 - 25 Márta 1738) ina chruiteoir, cumadóir is ceoltóir caoch. Thaisteal sé timpeall na hÉireann ag seinm agus ag canadh leis a saoithre féin agus indiu tá cáiliúil air mar sin. D'éag sé ar an 25 Márta 1738 i Ros Comáin. Cláirseoir a bhí ann a chum cuid mhaith dá chuid ceoil féin, chomh maith le dánta éagsúla. Thosaigh sé ag foghlaim an cheoil nuair a chaill sé radharc na súl ag 18 mbliana d'aois, agus chuaigh sé ag taisteal ar fud na tíre ag seinm agus ag cumadh ceoil do phátrúin éagsúla. Agus é ag seinm i dtithe na n-uaisle chuala sé ceol Iodálach agus chuaigh an stíl nua sin i bhfeidhm ar a chuid cumadóireachta féin. Mar gheall ar a dhaille ní fhéadfadh sé ceol a léamh ná a scríobh ach mhair timpeall dhá chéad píosa a chum sé sa traidisiún. Rinne Seán Ó Riada agus daoine eile athbheochan ar cheol Uí Chearbhalláin sa dara leath den fhichiú haois agus tá an-cháil ar phíosaí ar nós "Sí Bheag, Sí Mhór" agus na píosaí a dtugtar 'plancstaí|planxty' orthu.

Leabhrair

• The Complete Works of O’Carolan (1670-1738), ed. Ossian, 2e ed., Cork, 1989 [154 p.]. ISBN 0-946005-16-8
• Carolan. The Life Times and Music of an Irish Harper, Donal O’Sullivan, ed. Ossian, 1958, Cork, rééd. 2001. ISBN 1-900428-71-7
• Giuseppe Marino, L'Ultimo Bardo d'Irlanda, & MyBook, Vasto (CH), 2009 [56 p.]. ISBN 978-88-96096-27-7
• Giuseppe Marino, L'arpa di Turlough O'Carolan, Talmus Art, San Marzano di S. G. (TA), 2012 [80 p.]. ISBN 978-88-90546-08-2