Frank Lloyd Wright

Frank Lloyd Wright

Bhí Frank Lloyd Wright (8 Meitheamh, 1867 - 9 Aibreán, 1959) ar cheann dos na hAiltirí ba cháiliúla agus ba mhó tionachar sa domhain.

Bhí gníomhréim Wright chomh fada agus rathúíl sin, leis an oiread sin stíleanna difriúla, go raibh a shaol mar aon le sraith gluaiseachtaí in áit saol fear amháin. An factóir coitianta leis na stíleanna uilig seo ná, dar le Wright, go raibh síad uilig forbairt den stíl órgánach. Bhí sár-tionachar aige ar ailtireacht Mheiriceá agus tá sé gan dabht, an áiltire Mhiericeánach ba cháiliúila riamh.

Luathshaol

Mar mhac de mhinistéir Baisteach agus Máthair ón Bhreatain Beag, chaith Wright alán dá shaol luath ar fheirm a uncail i Madison, Wisconsin. Ba bheag oideachas foirmiúla a bhí ag Wright ach do léith sé go forleathan, mar shampla téacs de chuid Ruskin agus Emerson ach go háirithe. Bhí tionachar mór ag scríbhneoireacht Emerson ar, ach go háirithe an bhéim a chuir sé ar féinspléachas, soirbheachas agus aonaracht.

Tús a ghníomhréim

An chéad oifig inar obair Wright ná oifig Joseph Lyman Silsbee, sa bhlían 1887 ach go garrid ina dhia sin d'aistrigh sé chuig oifig Sullivan & Adler, áit ar obair sé ar an foirgnimh amharclann Chicago. Bhí sár-thionachar ag an oifig sin ar obair Wright ach go háirithe os rud é go raibh Sullivan Ailtireacht órgánach i mbéal forbartha ag Sullivan. An chéad teach a thóg sé ná teach dó féin agus a chéad bhean chéile in Oak park, Chicago, i 1889. Ba shampla é seo den 'stíl seanagáin' le gnéithe Seapánacha caite isteach.

In a dhiadh sin do thóg sé Teach Winslow i River Forest , Illinois (1893). Mar chodarsnacht bhí sé seo mar bosca siméadrach agus tógtha le brící agus terracotta

Sa bhlían 1893 caitear amach as oifig Sullivan é toisc go raibh sé ag obair ar coimisiúin príómháideach. Tar éis seo thosaigh sé i ndáiríre ag forbairt a stíl fhéin. Chuir sé an-bhéim ar geoméidracht, soiléireacht agus comhsheasmhacht, le phlánaí agus gnéithe trasnacha. Cé gur thóg sé an oscailteact ón stíl scaineagán ('shingle style') níor bhac sé le simléir ard attic agus na gnéithe sin. Ionad sin chuir sé béim ar néithe cothromáinta, fada, gan íad a bheith idirscortha le fuinneoga agus doirse is na gnéithe sin. Tá a stíl seo le shonrú i Teach Warren Hickox, Kanake, Illinois. Glaoitear an Stíl Féarthalamhach ('Prairie style') ar seo as ocht alt a scríóbh Wright i 1901 sa Ladies' Home Journal faoin cheannteideal 'Teaglach i baile féarthalamhach'('A Home in a Prairie Town'). Dar leis an alt, d'fhéadthach teach mar seo bonnchló le foirm 'X', 'T', nó 'L', leis an féidireacht do leibhéil scartha agus seomra suí de airde dúbalta.