An difríocht idir athruithe ar: "Tánaiste"

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Content deleted Content added
Stair
Líne 1: Líne 1:
Is é '''an Tánaiste''' leas cheannaire Rialtais na [[Poblacht na hÉireann|hÉireann]]. Faoi láthair, is í [[Máire Ní Áirne]] (Mary Harney) ceannaire an Pháirtí Daonlathach atá sa phost.
Is é '''an Tánaiste''' leas cheannaire Rialtais na [[Poblacht na hÉireann|hÉireann]]. Faoi láthair, is í [[Máire Ní Áirne]] (Mary Harney) ceannaire an Pháirtí Daonlathach atá sa phost. Caithfidh [[an Taoiseach]], an Tánaiste agus an tAire Airgeadais bheith ina mbaill de [[Dáil Éireann|Dháil Éireann]]. D'fheidhmeodh an Tánaiste thar ceann an Taoisigh dá bhfaighfeadh seisean bás nó dá gcuirfí ó chumas é, go dtí go gceapfaí Taoiseach nua.

Caithfidh [[an Taoiseach]], an Tánaiste agus an tAire Airgeadais bheith ina mbaill de [[Dáil Éireann|Dháil Éireann]].

D'fheidhmeodh an Tánaiste thar ceann an Taoisigh dá bhfaighfeadh seisean bás nó dá gcuirfí ó chumas é, go dtí go gceapfaí Taoiseach nua.


== Téarma ==
Tá bunús an nóis le fáil i sean-chóras na nGael. Bhíodh Tánaiste ainmnithe ag Taoisigh chun a n-áit a ghlacadh dá marófaí iad nó dá dtarlódh rud ar bith a chuirfeadh cosc orthu a ndualgais a chomhlíonadh. Sa dóigh sin bhíothas ag súil nach mbeadh achrann nuair a bheadh comharba le piocadh. "An té a bhfuiltear ag feitheamh leis' is bunchiall don fhocal.
Tá bunús an nóis le fáil i sean-chóras na nGael. Bhíodh Tánaiste ainmnithe ag Taoisigh chun a n-áit a ghlacadh dá marófaí iad nó dá dtarlódh rud ar bith a chuirfeadh cosc orthu a ndualgais a chomhlíonadh. Sa dóigh sin bhíothas ag súil nach mbeadh achrann nuair a bheadh comharba le piocadh. "An té a bhfuiltear ag feitheamh leis' is bunchiall don fhocal.

== Stair ==
Cruthaíodh an t-oifig seo i [[1937]], in áit oifig an [[Leas-Uachtarán na hArd-Chomhairle]] a bhí ann i ré an [[Saorstát Éireann|Saorstát]]. Bunaíodh an t-oifig mar pháirt den bhunreacht nua [[Bunreacht na hÉireann]]. Ba é [[Seán T. Ó Ceallaigh]], ó bh[[Fianna Fáil]], an chéad Tánaiste i mí Nollaig, 1937. Sa lá atá inniu ann, faigheann ceannaire an dara pháirtí is mó sa comhrialtas an post seo.


== Liosta Tánaistí ==
== Liosta Tánaistí ==
Bhí trí téarma san oifig ag [[Seán F. Lemass]] (Fianna Fáil) agus [[Dick Spring]] ([[Páirtí an Lucht Oibre (Éire)|Lucht Oibre]]). Bhí dhá téarma ag [[William Norton]] (Lucht Oibre), agus téarma amháin ag na daoine eile.


<table border="1">
<table border="1">
<tr><td>''An Tánaiste''</td><td>''as''</td><td>''go dtí''</td><td>''Páirtí''</td></tr>
<tr><td>''An Tánaiste''</td><td>''as''</td><td>''go dtí''</td><td>''Páirtí''</td></tr>

Leagan ó 14:37, 9 Iúil 2006

Is é an Tánaiste leas cheannaire Rialtais na hÉireann. Faoi láthair, is í Máire Ní Áirne (Mary Harney) ceannaire an Pháirtí Daonlathach atá sa phost. Caithfidh an Taoiseach, an Tánaiste agus an tAire Airgeadais bheith ina mbaill de Dháil Éireann. D'fheidhmeodh an Tánaiste thar ceann an Taoisigh dá bhfaighfeadh seisean bás nó dá gcuirfí ó chumas é, go dtí go gceapfaí Taoiseach nua.

Téarma

Tá bunús an nóis le fáil i sean-chóras na nGael. Bhíodh Tánaiste ainmnithe ag Taoisigh chun a n-áit a ghlacadh dá marófaí iad nó dá dtarlódh rud ar bith a chuirfeadh cosc orthu a ndualgais a chomhlíonadh. Sa dóigh sin bhíothas ag súil nach mbeadh achrann nuair a bheadh comharba le piocadh. "An té a bhfuiltear ag feitheamh leis' is bunchiall don fhocal.

Stair

Cruthaíodh an t-oifig seo i 1937, in áit oifig an Leas-Uachtarán na hArd-Chomhairle a bhí ann i ré an Saorstát. Bunaíodh an t-oifig mar pháirt den bhunreacht nua Bunreacht na hÉireann. Ba é Seán T. Ó Ceallaigh, ó bhFianna Fáil, an chéad Tánaiste i mí Nollaig, 1937. Sa lá atá inniu ann, faigheann ceannaire an dara pháirtí is mó sa comhrialtas an post seo.

Liosta Tánaistí

Bhí trí téarma san oifig ag Seán F. Lemass (Fianna Fáil) agus Dick Spring (Lucht Oibre). Bhí dhá téarma ag William Norton (Lucht Oibre), agus téarma amháin ag na daoine eile.


An Tánaisteasgo dtíPáirtí
Seán T. Ó Ceallaigh29 Nollaig, 1937 14 Meitheamh, 1945Fianna Fáil
Seán F. Lemass14 Meitheamh, 194518 Feabhra, 1948Fianna Fáil
William Norton18 Feabhra, 194813 Meitheamh, 1951Lucht Oibre
Seán F. Lemass13 Meitheamh, 19512 Meitheamh, 1954Fianna Fáil
William Norton2 Meitheamh, 195420 Márta, 1957Lucht Oibre
Seán F. Lemass20 Márta, 195723 Meitheamh, 1959Fianna Fáil
Seán McEntee23 Meitheamh, 195921 Aibreán, 1965Fianna Fáil
Frank Aiken21 Aibreán, 19652 Iúil, 1969Fianna Fáil
Erskine Childers2 Iúil, 196914 Márta, 1973Fianna Fáil
Brendan Corish14 Márta, 19735 Iúil, 1977Lucht Oibre
George Colley5 Iúil, 197730 Meitheamh, 1981Fianna Fáil
Michael O'Leary30 Meitheamh, 19819 Márta, 1982Lucht Oibre
Ray MacSharry9 Márta, 198214 Nollaig, 1982Fianna Fáil
Dick Spring14 Nollaig, 198220 Eanáir, 1987Lucht Oibre
Peter Barry20 Eanáir, 198710 Márta, 1987Fine Gael
Brian Lenihan10 Márta, 198731 Deireadh Fómhair, 1990Fianna Fáil
John P. Wilson13 Samhain, 199012 Eanáir, 1993Fianna Fáil
Dick Spring12 Eanáir, 199317 Samhain, 1994Lucht Oibre
Parthalán Ó hEachthairn19 Samhain, 199415 Nollaig, 1994Fianna Fáil
Dick Spring15 Nollaig, 199426 Meitheamh, 1997Lucht Oibre
Máire Ní Áirne26 Meitheamh, 1997In oifig anoisAn Páirtí Daonlathach