An difríocht idir athruithe ar: "An Mheaspatáim"

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Content deleted Content added
No edit summary
m róbat ag mionathrú: zh:美索不达米亚; cosmetic changes
Líne 1: Líne 1:
Tagraíonn an t-ainm ''' an Mheaspatáím''', ''Mesopotamia'', ón [[Gréigis|Sean-Ghréigis]] ''Μεσοποταμία'', "idir na haibhneacha", do réigiún i gcóras aibhneacha an Tigris agus an Euphrates. Is ionann an Mheaspatáim agus [[an Iaráic]],<ref name="MMA">{{cite web|url=http://www.metmuseum.org/toah/hd/m_wam/hd_m_wam.htm|teideal=Geography of Mesopotamia - Thematic Essay - Timeline of Art History - The Metropolitan Museum of Art}}</ref> chomh maith le cuid d'oirthuaisceart na Siria, oirdheisceart na Tuirce<ref name="MMA" /> agus iardheisceart na hIaráine.<ref>[http://www.jstor.org/view/00222968/ap020105/02a00040/0]</ref><ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/eb/article-9045360/Khuzestan |teideal=Khuzestan |publisher=Britannica Online Encyclopedia |year=2008 |accessdate=2008-12-27}}</ref> Úsáidtear an téarma ''bilád al-rafidain'', "tír an dá bhruach", in Araibis ó am go chéile mar mhalairt ainm don Iaráic.
Tagraíonn an t-ainm ''' an Mheaspatáím''', ''Mesopotamia'', ón [[Gréigis|Sean-Ghréigis]] ''Μεσοποταμία'', "idir na haibhneacha", do réigiún i gcóras aibhneacha an Tigris agus an Euphrates. Is ionann an Mheaspatáim agus [[an Iaráic]],<ref name="MMA">{{cite web|url=http://www.metmuseum.org/toah/hd/m_wam/hd_m_wam.htm|teideal=Geography of Mesopotamia - Thematic Essay - Timeline of Art History - The Metropolitan Museum of Art}}</ref> chomh maith le cuid d'oirthuaisceart na Siria, oirdheisceart na Tuirce<ref name="MMA" /> agus iardheisceart na hIaráine.<ref>[http://www.jstor.org/view/00222968/ap020105/02a00040/0]</ref><ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/eb/article-9045360/Khuzestan |teideal=Khuzestan |publisher=Britannica Online Encyclopedia |year=2008 |accessdate=2008-12-27}}</ref> Úsáidtear an téarma ''bilád al-rafidain'', "tír an dá bhruach", in Araibis ó am go chéile mar mhalairt ainm don Iaráic.


==Stair==
== Stair ==
Ba iad muintir na Suiméire<ref>{{cite web | url=http://www.acmhainn.ie/tearmai/01s.htm | teideal = Acmhainn.ie | dátarochtana = 25 Meán Fómhair 2010}}</ref><ref>{{cite web | url = http://www.focal.ie/Search.aspx?term=an%20tSuim%C3%A9ir&lang=2 | teideal = An tSuiméir | foilsitheoir = focal.ie | dátarochtana = 25 Meán Fómhair}}</ref> agus na hAcáide<ref>{{cite web | url = http://www.acmhainn.ie/tearmai/01a.htm | teideal = Acmhainn.ie | dátarochtana = 25 Meán Fómhair 2010}}</ref><ref>{{cite web | url = http://www.focal.ie/Search.aspx?term=an%20Ac%C3%A1id&lang=2 | teideal = An Acáid | foilsitheoir = focal.ie | dátarochtana = 25 Meán Fómhair}}</ref> (ina measc muintir na hAisiria agus na Bablóine) príomhshibhialtachtaí na Measpatáime ó thús na staire scríofa (circa 3100 bliain roimh Chríost) go dtí turnamh na Bablóine sa bhliain 539 R.C. Sa bhliain sin, ghabh na Peirsigh í. Ghabh [[Alasdar Mór]] sa bhliain 332 R.C. í, agus bhí sí faoi smacht na [[Seiliúcach]] i ndiaidh a bháis.
Ba iad muintir na Suiméire<ref>{{cite web | url=http://www.acmhainn.ie/tearmai/01s.htm | teideal = Acmhainn.ie | dátarochtana = 25 Meán Fómhair 2010}}</ref><ref>{{cite web | url = http://www.focal.ie/Search.aspx?term=an%20tSuim%C3%A9ir&lang=2 | teideal = An tSuiméir | foilsitheoir = focal.ie | dátarochtana = 25 Meán Fómhair}}</ref> agus na hAcáide<ref>{{cite web | url = http://www.acmhainn.ie/tearmai/01a.htm | teideal = Acmhainn.ie | dátarochtana = 25 Meán Fómhair 2010}}</ref><ref>{{cite web | url = http://www.focal.ie/Search.aspx?term=an%20Ac%C3%A1id&lang=2 | teideal = An Acáid | foilsitheoir = focal.ie | dátarochtana = 25 Meán Fómhair}}</ref> (ina measc muintir na hAisiria agus na Bablóine) príomhshibhialtachtaí na Measpatáime ó thús na staire scríofa (circa 3100 bliain roimh Chríost) go dtí turnamh na Bablóine sa bhliain 539 R.C. Sa bhliain sin, ghabh na Peirsigh í. Ghabh [[Alasdar Mór]] sa bhliain 332 R.C. í, agus bhí sí faoi smacht na [[Seiliúcach]] i ndiaidh a bháis.


Timpeall na bliana 150 R.C., bhí an Mheaspatáim faoi smacht na b[[Pairtiach]], agus lonnaigh siad a bpríomhchathair, Ctesiphon, inti, ní i bhfad ón áit ina bhfuil [[Baghdad]] na hIaráice sa lá atá inniu ann. Bhí sí ina cnámh spairne idir na Pairtiaigh agus na [[impireacht na Róimhe|Rómhánaigh]]. Sa bhliain 226 AD, ghabh ríthe Sasánacha na Peirse í. D'fhan an réigiún faoi cheannas na bPeirseach go dtí teacht na n[[Arabach]] sa 7ú céad.
Timpeall na bliana 150 R.C., bhí an Mheaspatáim faoi smacht na b[[Pairtiach]], agus lonnaigh siad a bpríomhchathair, Ctesiphon, inti, ní i bhfad ón áit ina bhfuil [[Baghdad]] na hIaráice sa lá atá inniu ann. Bhí sí ina cnámh spairne idir na Pairtiaigh agus na [[impireacht na Róimhe|Rómhánaigh]]. Sa bhliain 226 AD, ghabh ríthe Sasánacha na Peirse í. D'fhan an réigiún faoi cheannas na bPeirseach go dtí teacht na n[[Arabach]] sa 7ú céad.


==Tagairtí==
== Tagairtí ==
<references/>
<references/>


==Leabharliosta==
== Leabharliosta ==
* [[Dietz Otto Edzard]]: ''Geschichte Mesopotamiens. Von den Sumerern bis zu Alexander dem Großen.'' München 2004. ISBN 3-406-51664-5
* [[Dietz Otto Edzard]]: ''Geschichte Mesopotamiens. Von den Sumerern bis zu Alexander dem Großen.'' München 2004. ISBN 3-406-51664-5
* [[Barthel Hrouda]] (Hrsg.): ''Der Alte Orient. Geschichte und Kultur des alten Vorderasien.'' Gütersloh 1991. ISBN 3-570-08578-3
* [[Barthel Hrouda]] (Hrsg.): ''Der Alte Orient. Geschichte und Kultur des alten Vorderasien.'' Gütersloh 1991. ISBN 3-570-08578-3
Líne 33: Líne 33:
* [http://www.dainst.org/search.php?suchfeld=Mesopotamien Deutsches Archäologisches Institut: Übersicht über archäologische Grabungen in Mesopotamien]
* [http://www.dainst.org/search.php?suchfeld=Mesopotamien Deutsches Archäologisches Institut: Übersicht über archäologische Grabungen in Mesopotamien]
* [http://www.mesopotamien.de/ Geschichte Mesopotamiens]
* [http://www.mesopotamien.de/ Geschichte Mesopotamiens]
*[http://www.ancientopedia.com/Mesopotamia/ Ancient Mesopotamia]&nbsp;— timeline, definition, and articles at Ancient History Encyclopedia
* [http://www.ancientopedia.com/Mesopotamia/ Ancient Mesopotamia]&nbsp;— timeline, definition, and articles at Ancient History Encyclopedia
*[http://www.mesopotamia.co.uk Mesopotamia]&nbsp;— introduction to Mesopotamia from the [[British Museum]]
* [http://www.mesopotamia.co.uk Mesopotamia]&nbsp;— introduction to Mesopotamia from the [[British Museum]]
*[http://fax.libs.uga.edu/DS49xB8x1920/ By Nile and Tigris], a narrative of journeys in Egypt and Mesopotamia on behalf of the British museum between the years 1886 and 1913, by Sir E. A. [[Wallis Budge]], 1920 ''(a searchable facsimile at the University of Georgia Libraries; [[DjVu]] & [http://fax.libs.uga.edu/DS49xB8x1920/1f/ layered PDF] format)''
* [http://fax.libs.uga.edu/DS49xB8x1920/ By Nile and Tigris], a narrative of journeys in Egypt and Mesopotamia on behalf of the British museum between the years 1886 and 1913, by Sir E. A. [[Wallis Budge]], 1920 ''(a searchable facsimile at the University of Georgia Libraries; [[DjVu]] & [http://fax.libs.uga.edu/DS49xB8x1920/1f/ layered PDF] format)''
*[http://fax.libs.uga.edu/DS49x2xM465D/ A Dweller in Mesopotamia], being the adventures of an official artist in the Garden of Eden, by Donald Maxwell, 1921 ''(a searchable facsimile at the University of Georgia Libraries; [[DjVu]] & {{PDFlink|[http://fax.libs.uga.edu/DS49x2xM465D/1f/dweller_in_mesopotamia.pdf layered PDF]|7.53&nbsp;MB}} format)''
* [http://fax.libs.uga.edu/DS49x2xM465D/ A Dweller in Mesopotamia], being the adventures of an official artist in the Garden of Eden, by Donald Maxwell, 1921 ''(a searchable facsimile at the University of Georgia Libraries; [[DjVu]] & {{PDFlink|[http://fax.libs.uga.edu/DS49x2xM465D/1f/dweller_in_mesopotamia.pdf layered PDF]|7.53&nbsp;MB}} format)''
*[http://fax.libs.uga.edu/DS69x5xH236M/ Mesopotamian Archaeology], by Percy S. P. Pillow, 1912 ''(a searchable facsimile at the University of Georgia Libraries; [[DjVu]] & {{PDFlink|[http://fax.libs.uga.edu/DS69x5xH236M/1f/mesopotamian_archaeology.pdf layered PDF]|12.8&nbsp;MB}} format)''
* [http://fax.libs.uga.edu/DS69x5xH236M/ Mesopotamian Archaeology], by Percy S. P. Pillow, 1912 ''(a searchable facsimile at the University of Georgia Libraries; [[DjVu]] & {{PDFlink|[http://fax.libs.uga.edu/DS69x5xH236M/1f/mesopotamian_archaeology.pdf layered PDF]|12.8&nbsp;MB}} format)''
*[http://arethuse1.free.fr Portail sur la Mésopotamie] Histoire et Cultures de l'Orient ancien.
* [http://arethuse1.free.fr Portail sur la Mésopotamie] Histoire et Cultures de l'Orient ancien.
*[http://www.systerofnight.net/religion/html/mesopotamie.html La Mésopotamie]
* [http://www.systerofnight.net/religion/html/mesopotamie.html La Mésopotamie]
*[http://www.ezida.com Ezida Le site dédié à la Mésopotamie]
* [http://www.ezida.com Ezida Le site dédié à la Mésopotamie]
*[http://www.louisg.net/C_mesopotamiens.htm Le calendrier mésopotamien]
* [http://www.louisg.net/C_mesopotamiens.htm Le calendrier mésopotamien]


[[Category:An Mheaspatáím]]
[[Catagóir:An Mheaspatáím]]
[[Category:An Iaráic]]
[[Catagóir:An Iaráic]]
[[Category:An tSiria]]
[[Catagóir:An tSiria]]
[[Category:Stair]]
[[Catagóir:Stair]]
[[Category:An Mheánmhuir]]
[[Catagóir:An Mheánmhuir]]
[[Category:Iarthar na hÁíse]]
[[Catagóir:Iarthar na hÁíse]]


[[als:Mesopotamien]]
[[ab:Аҩӡыбжьара]]
[[ab:Аҩӡыбжьара]]
[[als:Mesopotamien]]
[[an:Mesopotamia]]
[[an:Mesopotamia]]
[[ar:بلاد الرافدين]]
[[ar:بلاد الرافدين]]
Líne 144: Líne 144:
[[war:Mesopotamia]]
[[war:Mesopotamia]]
[[wo:Réewum ñaari dex yi]]
[[wo:Réewum ñaari dex yi]]
[[zh:两河文明]]
[[zh:美索不达米亚]]
[[zh-min-nan:Mesopotamia]]
[[zh-min-nan:Mesopotamia]]
[[zh-yue:兩河流域文明]]
[[zh-yue:兩河流域文明]]

Leagan ó 22:52, 19 Samhain 2010

Tagraíonn an t-ainm an Mheaspatáím, Mesopotamia, ón Sean-Ghréigis Μεσοποταμία, "idir na haibhneacha", do réigiún i gcóras aibhneacha an Tigris agus an Euphrates. Is ionann an Mheaspatáim agus an Iaráic,[1] chomh maith le cuid d'oirthuaisceart na Siria, oirdheisceart na Tuirce[1] agus iardheisceart na hIaráine.[2][3] Úsáidtear an téarma bilád al-rafidain, "tír an dá bhruach", in Araibis ó am go chéile mar mhalairt ainm don Iaráic.

Stair

Ba iad muintir na Suiméire[4][5] agus na hAcáide[6][7] (ina measc muintir na hAisiria agus na Bablóine) príomhshibhialtachtaí na Measpatáime ó thús na staire scríofa (circa 3100 bliain roimh Chríost) go dtí turnamh na Bablóine sa bhliain 539 R.C. Sa bhliain sin, ghabh na Peirsigh í. Ghabh Alasdar Mór sa bhliain 332 R.C. í, agus bhí sí faoi smacht na Seiliúcach i ndiaidh a bháis.

Timpeall na bliana 150 R.C., bhí an Mheaspatáim faoi smacht na bPairtiach, agus lonnaigh siad a bpríomhchathair, Ctesiphon, inti, ní i bhfad ón áit ina bhfuil Baghdad na hIaráice sa lá atá inniu ann. Bhí sí ina cnámh spairne idir na Pairtiaigh agus na Rómhánaigh. Sa bhliain 226 AD, ghabh ríthe Sasánacha na Peirse í. D'fhan an réigiún faoi cheannas na bPeirseach go dtí teacht na nArabach sa 7ú céad.

Tagairtí

  1. 1.0 1.1 "Geography of Mesopotamia - Thematic Essay - Timeline of Art History - The Metropolitan Museum of Art".
  2. [1]
  3. "Khuzestan" (2008).
  4. "Acmhainn.ie". Dáta rochtana: 25 Meán Fómhair 2010.
  5. "An tSuiméir". focal.ie. Dáta rochtana: 25 Meán Fómhair.
  6. "Acmhainn.ie". Dáta rochtana: 25 Meán Fómhair 2010.
  7. "An Acáid". focal.ie. Dáta rochtana: 25 Meán Fómhair.

Leabharliosta

Naisc