Aigéad carbocsaileach

Aigéid orgánacha iad na haigéid charbocsaileacha. Is é is comhartha sóirt dóibh go léir ná an grúpa adamhach úd -COOH (an grúpa carbocsaile), is é sin, tá grúpa carbóinile -CO- ann agus grúpa hiodrocsaile -OH nasctha le adamh carbóin an ghrúpa carbóinile. Is aigéid iad na haigéid charbocsaileacha de réir theoiric Brønsted-Lowry, is é sin, is deontóirí prótóin iad - ó tharraingíonn an dá adamh ocsaigine sa ghrúpa carbocsaile na leictreoin chucu, tá sé de chlaonadh san ian hidrigine H⁺ sa ghrúpa carbocsaile an grúpa a thréigean le nasc a cheangal de leictreondís shaor i móilín éigin eile. Ní aigéid láidre iad de ghnáth.

Roinnt aigéad carbocsaileach

• aigéad formach HCOOH

• aigéad aicéiteach CH₃COOH

• aigéad próipianach CH₃CH₂COOH

• aigéad búitireach CH₃CH₂CH₂COOH

• aigéad beansóch C₆H₅COOH. Is é an t-áigead beansóch an t-aigéad carbocsaileach aramatach is simplí, agus an grúpa carbocsaileach nasctha den fháinne aramatach.

• aigéad ocsalach HOOCCOOH, nó (COOH)₂ - tá móilín an aigéid seo comhdhéanta as dhá ghrúpa carbocsaileach.

• aigéad citreach HOOCCH₂CHOH(COOH)CH₂COOH - aigéad atá ar fáil sna horáistí agus sna torthaí citris eile, agus é tábhachtach i ríospráid ceallach an duine féin (timthriall an aigéid chitrigh)