An difríocht idir athruithe ar: "Teangeolaíocht"
Content deleted Content added
m róbat ag suimiú: krc:Лингвистика |
Colin Ryan (plé | dréachtaí) No edit summary |
||
Líne 1: | Líne 1: | ||
⚫ | |||
{{glanadh}} |
|||
== Ceisteanna bunúsacha na teangeolaíochta== |
|||
⚫ | |||
San alt seo, ba chóir na ceisteanna is bunúsaí sa ghné seo den eolas a chlúdach--ábhair ar mhaith linn ailt a bheith orthu go luath. |
|||
== Ceisteanna Bunúsacha == |
|||
''Céard iad na ceisteanna bunúsacha a chuirtear sa teangeolaíocht?'' |
|||
# Céard is teanga ann? |
# Céard is teanga ann? |
||
# |
# Cén chaoi ar fhás teanga nó cén chaoi a bhfuil sí ag fás? |
||
# |
# Cén chaoi a n-oibríonn teanga mar mhodh cumarsáide? |
||
# |
# Cén chaoi a n-oibríonn teanga mar mhodh smaointe? |
||
# |
# Cén chosúlacht atá idir teangacha? |
||
# Cé na difríochtaí atá idir teangacha? |
|||
# Conas atá teangacha éagsúil óna chéile? |
|||
D'fhéadfadh na freagraí a bheith casta go leor. |
|||
(Ní gá gur bhunúsach nó gur éasca tuiscint iad na freagraí.) |
|||
== |
== Téarmaí bunúsacha== |
||
''Céard iad na coincheapanna agus na téarmaí bunúsacha ar ghá dom cur ar m´eolas chun an teangeolaíocht a phlé?'' |
|||
* [[Moirféim]] |
* [[Moirféim]] |
||
* [[Fóinéim]] |
* [[Fóinéim]] |
||
Líne 26: | Líne 20: | ||
* [[Séimeantaic]] |
* [[Séimeantaic]] |
||
⚫ | |||
== Sruth ama ar aimsiú na gcoincheap bunúsacha == |
|||
⚫ | |||
''Cathain ar cuireadh síos ar dtús ar na coincheapanna bunúsacha agus cérbh iad a rinne an cur síos?'' |
|||
* Léann teanga na nGréige |
|||
⚫ | |||
* An saothrú a rinne na Rómhánach ar léann teanga na Gréige |
|||
* Seanléann Gréagach ar theanga |
|||
* Léann fealsúnach na meánaoiseanna i Laidin |
|||
* Leathnú Rómhánach ar an léann Gréigeach |
|||
* Tús na teangeolaíochta nua-aoisí sa 19ú haois |
|||
* Saothar meánaoiseach ar an bhfealsúnacht i Laidin |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
* Gramadach ghiniúnach, fóineolaíocht ghiniúnach agus séimeantaic ghiniúnach |
|||
⚫ | |||
* Teangacha comharthaí |
|||
* Taispeánann gramadach giniúnach an tslí do phonology giniúnach agus semantics giniúnach |
|||
* Anailísí malartacha comhréireacha |
|||
* Giniúint na Teangan Comharthaí Nicaraguach |
|||
⚫ | |||
* Tagann Córais Alternate syntactic ar aghaidh sna 80í |
|||
⚫ | |||
* Féadtar tosú le Teangeolaíocht Ríomhaireachta go déanach 'sna 80í |
|||
⚫ | |||
* [[Idirtheangeolaíocht]] - an chumarsáid idirnáisiúnta trí theangacha eitneacha agus trí theangacha pleanáilte mar [[Esperanto]]. |
* [[Idirtheangeolaíocht]] - an chumarsáid idirnáisiúnta trí theangacha eitneacha agus trí theangacha pleanáilte mar [[Esperanto]]. |
||
* |
* Coincheap [[Pirahã]] na n-uimhreacha |
||
== Daoine == |
== Daoine == |
||
''Daoine a raibh tionchar tábhachtach acu ar fhorbairt an ábhair seo'' |
|||
* [[Benjamin Lee Whorf]] |
* [[Benjamin Lee Whorf]] |
||
Líne 62: | Líne 53: | ||
* [[Rasmus Rask]] |
* [[Rasmus Rask]] |
||
* [[Roman Jakobson]] |
* [[Roman Jakobson]] |
||
* [[William Jones (philologist)| |
* [[William Jones (philologist)|An Ridire William Jones]] |
||
== Fochatagóirí == |
== Fochatagóirí == |
||
* [[Teangeolaíocht |
* [[Teangeolaíocht fheasach]] |
||
* [[Teangeolaíocht ríomhaireachta]] |
* [[Teangeolaíocht ríomhaireachta]] |
||
* [[Teangeolaíocht |
* [[Teangeolaíocht chomparáideach]] |
||
* [[Canúinteolaíocht]] |
* [[Canúinteolaíocht]] |
||
* [[Sanasaíocht]] |
* [[Sanasaíocht]] |
||
* [[Teangeolaíocht stairiúil]] |
* [[Teangeolaíocht stairiúil]] |
||
* [[Gramadach]] |
* [[Gramadach]] |
||
* [[Oideolaíocht |
* [[Oideolaíocht teanga]] |
||
* [[Foclóireolaíocht]] |
* [[Foclóireolaíocht]] |
||
* [[Staitisticí |
* [[Staitisticí teangeolaíochta]] |
||
* [[Deilbheolaíocht (teangeolaíocht)|Deilbheolaíocht]] |
* [[Deilbheolaíocht (teangeolaíocht)|Deilbheolaíocht]] |
||
* [[Foghraíocht]] |
* [[Foghraíocht]] |
||
* [[ |
* [[Fóineolaíocht]] |
||
* [[ |
* [[Pragmatachas]] |
||
* [[Sícetheangeolaíocht]] |
* [[Sícetheangeolaíocht]] |
||
* [[Séimeantaic]] |
* [[Séimeantaic]] |
||
* [[Sochtheangeolaíocht]] |
* [[Sochtheangeolaíocht]]{{Nasc AR|bn}} |
||
== Scoileanna/Gluaiseanna/Teachta == |
|||
* [[Feidhmiúlacht (teangeolaíocht)|Feidhmiúlacht]] |
|||
* [[Scoil na Genéive]] |
|||
* [[Scoil Prág]] |
|||
* [[Oideas agus Cur síos]] |
|||
* [[Teangeolaíocht Sóibhéideach]] |
|||
⚫ | |||
* [[Struchtúracht]] |
|||
* [[Teangeolaíocht Córasúil]] |
|||
* [[SIL Idirnaisiúnta]] |
|||
* [http://personal.bgsu.edu/~edwards/tags.html Tagmemics] |
|||
{{Nasc AR|bn}} |
|||
[[Catagóir:Teangeolaíocht|*]] |
[[Catagóir:Teangeolaíocht|*]] |
Leagan ó 02:30, 15 Iúil 2010
Go ginearálta, ciallaíonn an teangeolaíocht an stáidéar eolaíoch a dhéantar ar angcaint. Tugtar teangeolaí ar dhuine a dhéanann an saghas stáidéir seo.
Ceisteanna bunúsacha na teangeolaíochta
- Céard is teanga ann?
- Cén chaoi ar fhás teanga nó cén chaoi a bhfuil sí ag fás?
- Cén chaoi a n-oibríonn teanga mar mhodh cumarsáide?
- Cén chaoi a n-oibríonn teanga mar mhodh smaointe?
- Cén chosúlacht atá idir teangacha?
- Cé na difríochtaí atá idir teangacha?
D'fhéadfadh na freagraí a bheith casta go leor.
Téarmaí bunúsacha
Stair na teangeolaíochta
- Gramadóirí Sainscritise
- Léann teanga na nGréige
- An saothrú a rinne na Rómhánach ar léann teanga na Gréige
- Léann fealsúnach na meánaoiseanna i Laidin
- Tús na teangeolaíochta nua-aoisí sa 19ú haois
- Iompraíochas agus teoiric an tabula rasa
- Chomsky agus an feidhmeachas
- Gramadach ghiniúnach, fóineolaíocht ghiniúnach agus séimeantaic ghiniúnach
- Teangacha comharthaí
- Anailísí malartacha comhréireacha
- Teangeolaíocht ríomhaireachta
- Néaratheangeolaíocht agus bunús bitheolaíoch na feasa
- Idirtheangeolaíocht - an chumarsáid idirnáisiúnta trí theangacha eitneacha agus trí theangacha pleanáilte mar Esperanto.
- Coincheap Pirahã na n-uimhreacha
Daoine
- Benjamin Lee Whorf
- Edward Sapir
- Ferdinand de Saussure
- Franz Bopp
- August Schleicher
- John Langshaw Austin
- John R. Searle
- Louis Hjelmslev
- Kenneth L. Pike
- M.A.K. Halliday
- Noam Chomsky
- Panini
- Rasmus Rask
- Roman Jakobson
- An Ridire William Jones
Fochatagóirí
- Teangeolaíocht fheasach
- Teangeolaíocht ríomhaireachta
- Teangeolaíocht chomparáideach
- Canúinteolaíocht
- Sanasaíocht
- Teangeolaíocht stairiúil
- Gramadach
- Oideolaíocht teanga
- Foclóireolaíocht
- Staitisticí teangeolaíochta
- Deilbheolaíocht
- Foghraíocht
- Fóineolaíocht
- Pragmatachas
- Sícetheangeolaíocht
- Séimeantaic
- SochtheangeolaíochtTeimpléad:Nasc AR