An difríocht idir athruithe ar: "Corp an duine"
Content deleted Content added
Luckas-bot (plé | dréachtaí) m róbat ag suimiú: gl:Corpo humano |
m róbat ag suimiú: ik:Timi; cosmetic changes |
||
Líne 1: | Líne 1: | ||
[[ |
[[Íomhá:Da Vinci Vitruve Luc Viatour.jpg|right|150px|An Fear Vituivió ag Leonardó da Vinci. Is íomhá é seo den chorp foirfe.]] |
||
Is é '''corp an duine''' an t-ábhar riachtanach aiceanta a chomhdhéanann duine aonair, i gcodarsnacht leis an [[anam|t-anam]], an [[pearsantacht|phearsantacht]] nó an [[iompar]]. |
Is é '''corp an duine''' an t-ábhar riachtanach aiceanta a chomhdhéanann duine aonair, i gcodarsnacht leis an [[anam|t-anam]], an [[pearsantacht|phearsantacht]] nó an [[iompar]]. |
||
Líne 8: | Líne 8: | ||
Is í an [[anatamaíocht]] staidéar an choirp. |
Is í an [[anatamaíocht]] staidéar an choirp. |
||
==Corp an duine== |
== Corp an duine == |
||
{| |
{| |
||
|- |
|- |
||
Líne 35: | Líne 35: | ||
== Córais an choirp == |
== Córais an choirp == |
||
* [[córas matánchnámharlaigh]]: [[cnámharlach]] an duine, na [[cnámh |
* [[córas matánchnámharlaigh]]: [[cnámharlach]] an duine, na [[cnámh]]a agus na [[alt|hailt]] |
||
* [[córas cardashoithíoch]]: an [[croí]], na [[féitheach]]a, na h[[artaire|artairí]] agus na [[ribeadán|ribeadáin]] |
* [[córas cardashoithíoch]]: an [[croí]], na [[féitheach]]a, na h[[artaire|artairí]] agus na [[ribeadán|ribeadáin]] |
||
* [[córas díleáite]]: an t-[[éasafagas]], an [[bolg]], an [[stéig bheag]], an [[stéig mhór]], an [[béal]], an t-[[áthán|anas]], an [[aipindic]], an [[máilín domlais]], an t-[[ae]], an [[paincréas]] |
* [[córas díleáite]]: an t-[[éasafagas]], an [[bolg]], an [[stéig bheag]], an [[stéig mhór]], an [[béal]], an t-[[áthán|anas]], an [[aipindic]], an [[máilín domlais]], an t-[[ae]], an [[paincréas]] |
||
* [[córas inchríneach]]: [[hormón|hormóin]] éagsúla a scaoiltear as na [[faireog |
* [[córas inchríneach]]: [[hormón|hormóin]] éagsúla a scaoiltear as na [[faireog]]a |
||
* [[córas úiríneach]]: ag cur [[fual]] as an corp, leis na [[duán|duáin]], na h[[úiréadar|úiréadair]], an [[lamhnán]], an t-[[úiréadra]] agus an [[bod]] |
* [[córas úiríneach]]: ag cur [[fual]] as an corp, leis na [[duán|duáin]], na h[[úiréadar|úiréadair]], an [[lamhnán]], an t-[[úiréadra]] agus an [[bod]] |
||
* [[córas limfeach]]: na [[céislín]]í, an [[faireog thímis|fhaireog thímis]], an [[liathán]], na [[faireoga limfe]] |
* [[córas limfeach]]: na [[céislín]]í, an [[faireog thímis|fhaireog thímis]], an [[liathán]], na [[faireoga limfe]] |
||
Líne 78: | Líne 78: | ||
[[hu:Emberi test]] |
[[hu:Emberi test]] |
||
[[id:Tubuh manusia]] |
[[id:Tubuh manusia]] |
||
[[ik:Timi]] |
|||
[[is:Mannslíkaminn]] |
[[is:Mannslíkaminn]] |
||
[[it:Corpo umano]] |
[[it:Corpo umano]] |
Leagan ó 09:37, 11 Iúil 2010
Is é corp an duine an t-ábhar riachtanach aiceanta a chomhdhéanann duine aonair, i gcodarsnacht leis an t-anam, an phearsantacht nó an iompar.
Déantar tagairt don corp go minic nuair atá cuma, sláinte agus bás i dtreis. Tugtar marbhán ar chorp duine marbh. Tugtar conablach ar corp ainmhí marbh.
Tá corp an duine comhdhéanta as an gceann, an muineál, an chabhail, dhá ghéag, dhá chois agus an bhléin - atá éagsúil i bhfir agus mná. I ndaoine fásta, tá níos mó ná deich trilliún cill sa chorp. Bailíonn cillí le chéile chun fíochán a chruthú, agus ansin déantar orgáin astu. Tugtar córais orgán ar ghrúpa orgán atá ag obair le chéile.
Is í an anatamaíocht staidéar an choirp.
Corp an duine
Córais an choirp
- córas matánchnámharlaigh: cnámharlach an duine, na cnámha agus na hailt
- córas cardashoithíoch: an croí, na féitheacha, na hartairí agus na ribeadáin
- córas díleáite: an t-éasafagas, an bolg, an stéig bheag, an stéig mhór, an béal, an t-anas, an aipindic, an máilín domlais, an t-ae, an paincréas
- córas inchríneach: hormóin éagsúla a scaoiltear as na faireoga
- córas úiríneach: ag cur fual as an corp, leis na duáin, na húiréadair, an lamhnán, an t-úiréadra agus an bod
- córas limfeach: na céislíní, an fhaireog thímis, an liathán, na faireoga limfe
- córas imdhíonachta
- córas riospráide: an traicé, na scamhóga agus araile
- córas néarógach: an inchinn, corda an dromlaigh agus na néaróga
- córas atáirgthe: an fhaighin, an ceirbheacs, an bhroinn, na hubhagáin agus an feadán fallópach, an reicteam, an próstatach, an bod agus an uirí
Cnámha an choirp
- Príomhalt: Cnámharlach daonna
Tá timpeall 206 cnámh i gcnámharlach an duine, mar atá:
- dromlach agus an colún veirteabrach (26)
- cráiniam (8)
- aghaidh (14)
- cnámh hióideach, steirneam agus na heasnacha (26)
- "Upper extremities" (64)
- "Lower extremities" (62)
Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |