Breandán Ó Buachalla

Ba scoláire agus acadóir Gaeilge é Breandán Ó Buachalla (1936 - 20 Bealtaine 2010). Aithnítear é ar dhuine de na scoláirí ba thábhachtaí i léann na Gaeilge sa dara cuid den 20ú haois agus i dtús na haoise seo. Bhí sé ar dhuine de na daoine is mó saineolas ar fhilíocht agus ar scríbhneoireacht na Nua-Ghaeilge Moiche.

Óige

Rugadh Breandán Ó Buachalla i gCathair Chorcaí sa bhliain 1936. Oileadh é i Scoil Neasáin agus i gColáiste na hOllscoile, Corcaigh, áit ar bhain sé bunchéim amach sa Léann Ceilteach.

Gairmréim mar acadóir

Chaith sé tréimhse ina léachtóir Gaeilge i gOllscoil na Banríona, Béal Feirste ar dtús, sular thug sé aghaidh ar München na Gearmáine chun staidéar a dhéanamh ar fhocleolaíocht agus ar theangeolaíocht faoi oiliúint Julius Pokorny. Bhí sé ina Ollamh le Gaeilge i Scoil an Léinn Cheiltigh in Institiúid Bhaile Átha Cliath um Ardoideachas ó 1973 go dtí 1978, chomh maith le bheith ina Ollamh le Nua-Ghaeilge i gColáiste na hOllscoile, Baile Átha Cliath ó 1978 go dtí 1996. Anuas air sin, bhí sé ina ollamh ar cuairt i Notre Dame, Coláiste Bhostún agus Ollscoil Nua-Eabhrac.

Saol pearsanta

Bhí an Buachailleach pósta le hAingeal agus bhí triúr clainne acu, mar atá, Bríd Óg, Clíona agus Traolach. Tá cáil áirithe bainte amach ag a pháistí dóibh féin ag obair sna meáin chumarsáide, go háirithe i meáin chumarsáide na Gaeilge.

Leabhair

• Clár Lámhscríbhinní Gaeilge sa Leabharlann Phoiblí i mBéal Feirste (1962)
• I mBéal Feirste Cois Cuain (1968)
• Peadar Ó Doirnín: Amhráin (1969)
• Nua-Dhuanaire I agus II (1972 agus 1976)
• Cathal Buí: Amhráin (1975)
• Aisling Ghéar (1996)

Naisc sheachtracha

• Próifíl acadúil Uí Bhuachalla ar shuíomh gréasáin Institiúid Mhic Eochaidh-Uí Neachtain um an Léann Éireannach