An difríocht idir athruithe ar: "Clochaois"

← Gabh chuig an difear roimhe seo An chéad dhifear eile →

Content deleted Content added

Inline

Leagan ó 11:40, 12 Eanáir 2010

Is ré leathan réamhstairiúil í an Chlochaois, ina raibh daoine ag brath ar chloch chun uirlisí agus airm a dhéanamh. Mar shampla, bhíodh feidhm á bhaint as breochloch agus seirt le haghaidh uirlisí agus airm, agus basalt agus gaineamhchloch chun brónna a dhéanamh le haghaidh cócaireachta. Chomh maith leis na hábhair seo, bhí adhmad, cnámh, sliogán, beann agus rudaí eile in úsáid. Sa chuid is déanaí den aois, thosaigh daoine ag déanamh criadóireachta as cré nó dríodair eile.

Tosaíonn an Chlochaois idir 2.7 agus 2.58 milliún bliain ó shin nuair a bhaineadh feidhm as uirlisí cloiche don chéad uair i nGona na hAetóipe. Críochnaíonn an aois le forbairt na talmhaíochta, ceansú ainmhithe áirithe agus bruithniú mhian chopair chun miotal a chruthú.

Croineolaíocht

Roinneann na staraithe an aois seo ina trí ré, rud a bhí molta don chéad uair ag John Lubbock ina leabhar Pre-historic Times (1865).

An tSean-Chlochaois (Pailéiliteach)
An Meán-Chlochaois (Méisiliteach)
An Nua-Chlochaois (Neoiliteach)

An tSean-Chlochaois (Pailéiliteach)

Tagann an focal Pailéiliteach ón nGréigis παλαιός, palaios, "sean"; agus λίθος, lithos, "cloch", is é sin "seanaois na cloiche". Ré réamhstairiúil atá inti ina bhfeictear forbairt in uirlisí cloiche. Cuimsíonn sé an chuid is mó de stair an chine daonna ar Domhan (99%), ag tosú timpeall 2.5 nó 2.6 milliún bliain ó shin leis na céad uirlisí cloiche in úsáid ag homainidí ar nós Homo habilis, suas go dtí tosú na talmhaíochta timpeall na bliana 10,000 RC.

Roinntear níos faide í mar seo:

Ré Phailéiliteach Íochtar
Ré Phailéiliteach Mheán
Ré Phailéiliteach Uachtar

An Meán-Chlochaois (Méisiliteach)

Thosaigh an Meán-Chlochaois 10,000 bliain ó shin ag deireadh na hoighearaoise is déanaí, agus mhair sé go dtí 6,000 bliain ó shin. Bhí an timpeallacht ag athrú le ardú le feiceáil i leibhéil na mara agus bhí gá teacht ar fhoinsí bhia nua. Chun dul i ngleic leis na hathruithe seo, thosaigh daoine ag baint feidhm as micrilití, is é sin uirlisí cloiche a bhí ní ba bhige agus sofaisticiúla.

An Nua-Chlochaois (Neoiliteach)

Príomhalt: An Nua-Chlochaois

An Réamhstair
An Chlochaois \| An Chré-umhaois \| An Iarannaois

@@ Líne 33: / Líne 33: @@
 [[af:Steentydperk]]
 [[als:Steinzeit]]
-[[ar:عصر حجري]]
 [[an:Edat de Piedra]]
+[[ar:عصر حجري]]
+[[arz:عصر حجرى]]
 [[ast:Edá de Piedra]]
+[[bat-smg:Kūlė omžios]]
-[[bn:প্রস্তর যুগ]]
 [[be:Каменны век]]
 [[be-x-old:Каменны век]]
-[[bs:Kameno doba]]
-[[br:Oadvezh ar Maen]]
 [[bg:Каменна ера]]
+[[bn:প্রস্তর যুগ]]
+[[br:Oadvezh ar Maen]]
+[[bs:Kameno doba]]
 [[ca:Edat de pedra]]
-[[cv:Чуллă ĕмĕр]]
 [[cs:Doba kamenná]]
+[[cv:Чуллă ĕмĕр]]
 [[cy:Oes y Cerrig]]
 [[da:Stenalder]]
 [[de:Steinzeit]]
-[[et:Kiviaeg]]
 [[el:Εποχή του Λίθου]]
 [[en:Stone Age]]
-[[es:Edad de Piedra]]
 [[eo:Ŝtonepoko]]
+[[es:Edad de Piedra]]
+[[et:Kiviaeg]]
 [[eu:Harri Aro]]
 [[fa:عصر سنگ]]
-[[hif:Patthar Yug]]
+[[fi:Kivikausi]]
+[[fiu-vro:Kiviaig]]
 [[fr:Âge de la pierre]]
 [[fy:Stientiid]]
-[[gl:Idade da Pedra]]
 [[gan:石器時代]]
-[[ko:석기 시대]]
+[[gl:Idade da Pedra]]
+[[he:תקופת האבן]]
 [[hi:पाषाण युग]]
+[[hif:Patthar Yug]]
 [[hr:Kameno doba]]
-[[io:Petr-epoko]]
+[[hu:Kőkorszak]]
 [[id:Zaman Batu]]
+[[io:Petr-epoko]]
 [[is:Steinöld]]
 [[it:Età della pietra]]
+[[ja:石器時代]]
-[[he:תקופת האבן]]
-[[sw:Zama za Mawe]]
+[[jbo:rokci cedra]]
+[[ko:석기 시대]]
 [[la:Aetas Lapidea]]
-[[lv:Akmens laikmets]]
 [[lb:Steenzäit]]
 [[lt:Akmens amžius]]
-[[jbo:rokci cedra]]
+[[lv:Akmens laikmets]]
-[[hu:Kőkorszak]]
 [[mk:Камено доба]]
 [[ml:ശിലായുഗം]]
+[[mn:Чулуун зэвсгийн үе]]
 [[mr:पाषाणयुग]]
-[[arz:عصر حجرى]]
 [[ms:Zaman Batu]]
 [[mwl:Eidade de la Piedra]]
-[[mn:Чулуун зэвсгийн үе]]
 [[my:ကျောက်ခေတ်]]
+[[nds:Steentiet]]
 [[nl:Steentijd]]
-[[ja:石器時代]]
+[[nn:Steinalderen]]
 [[no:Steinalderen]]
-[[nn:Steinalderen]]
 [[oc:Edat de la pèira]]
+[[pl:Epoka kamienia]]
+[[pms:Età dla pera]]
 [[pnb:پتھر ویلہ]]
-[[pms:Età dla pera]]
-[[nds:Steentiet]]
-[[pl:Epoka kamienia]]
 [[pt:Idade da Pedra]]
 [[ro:Epoca de piatră]]
 [[ru:Каменный век]]
 [[sah:Таас үйэ]]
+[[scn:Etati dâ Petra]]
 [[sco:Stane Age]]
-[[scn:Etati dâ Petra]]
 [[simple:Stone Age]]
 [[sk:Kamenná doba]]
 [[sl:Kamena doba]]
-[[szl:Epoka kamjyńa]]
 [[sr:Камено доба]]
-[[fi:Kivikausi]]
 [[sv:Stenåldern]]
-[[tl:Panahon ng Bato]]
+[[sw:Zama za Mawe]]
+[[szl:Epoka kamjyńa]]
 [[ta:கற்காலம்]]
 [[te:రాతి యుగము]]
 [[th:ยุคหิน]]
+[[tl:Panahon ng Bato]]
 [[tr:Taş Devri]]
+[[ug:تاش قورال دەۋرى]]
 [[uk:Кам’яна доба]]
-[[za:Ciuhrin]]
 [[vi:Thời đại đồ đá]]
-[[fiu-vro:Kiviaig]]
 [[vls:Steentyd]]
 [[war:Panahon han Bato]]
 [[yi:שטיין עפאכע]]
+[[za:Ciuhrin]]
+[[zh:石器時代]]
 [[zh-yue:石器時代]]
-[[bat-smg:Kūlė omžios]]
-[[zh:石器時代]]