An difríocht idir athruithe ar: "Príosún Chill Mhaighneann"
m →Stair |
|||
| Líne 3: | Líne 3: | ||
== Stair == |
== Stair == |
||
Bhunaíodh an príosún i gCill Mhaighneann, in aice leis an chathair, i 1796. Ar dtús, tugadh an t-ainm "an príosún nua" air, mar bhí sean príosún eile in aice leis. Ó 1796 go dtí 1924, ba é an príosún an áit a chuireadh (agus a lámhachadh go minic) réabhlóidí agus polaiteórí ag bhí ag troid ar shon saoirse in Éireann. Mar shampla, [[Réabhlóid na hÉireannaigh Aontaithe]] i [[1798]], réabhlóid [[Robert Emmet]] i [[1803]], [[An |
Bhunaíodh an príosún i gCill Mhaighneann, in aice leis an chathair, i 1796. Ar dtús, tugadh an t-ainm "an príosún nua" air, mar bhí sean príosún eile in aice leis. Ó 1796 go dtí 1924, ba é an príosún an áit a chuireadh (agus a lámhachadh go minic) réabhlóidí agus polaiteórí ag bhí ag troid ar shon saoirse in Éireann. Mar shampla, [[Réabhlóid na hÉireannaigh Aontaithe]] i [[1798]], réabhlóid [[Robert Emmet]] i [[1803]], [[An Gorta Mór]] ó [[1845]] go dtí [[1851]], [[Réabhlóid na Éireannaigh Óga]] i [[1848]], [[Réabhlóid na bhFíníní]] i [[1867]], [[Cogadh na Talaimhe]] sna [[1880í]], [[Éirí Amach na Cásca]] i [[1916]], [[Cogadh Angla-Éireannach|Cogadh na Saoirse]] ó [[1919]] go dtí [[1921]], agus [[Cogadh Cathartha na hÉireann]] sna [[1920í]]. Chuireadh agus lámachadh ceannairí den Éirí Amach i 1916, agus ba é [[Eamon de Valera]] an príosunach deireanach a chuireadh i gCill Mhaighneann. Dhún an rialtas Saorstát nua é mar phriosún i 1924. |
||
I measc na príosunacha cáiliúla ab ea iad: |
I measc na príosunacha cáiliúla ab ea iad: |
||
Leagan ó 11:54, 7 Feabhra 2006
Foirgneamh i mBaile Átha Cliath, Éire is ea é Príosún Cill Mhaighneann. Príosún ab ea é ó 1796 go dtí 1924, ach is músaem é anois. Aít tábachtach i stair na hÉireann is ea é. Osclaíodh é ag an am céanna den Acht an Aontais, agus dúnadh é tar éis bunaiodh Saorstát Éireann nua. Mar sin, suíomh tábhachtach ab ea é san tréimshe fuinniúile seo i bhfás Poblacht na hÉireann.
Stair
Bhunaíodh an príosún i gCill Mhaighneann, in aice leis an chathair, i 1796. Ar dtús, tugadh an t-ainm "an príosún nua" air, mar bhí sean príosún eile in aice leis. Ó 1796 go dtí 1924, ba é an príosún an áit a chuireadh (agus a lámhachadh go minic) réabhlóidí agus polaiteórí ag bhí ag troid ar shon saoirse in Éireann. Mar shampla, Réabhlóid na hÉireannaigh Aontaithe i 1798, réabhlóid Robert Emmet i 1803, An Gorta Mór ó 1845 go dtí 1851, Réabhlóid na Éireannaigh Óga i 1848, Réabhlóid na bhFíníní i 1867, Cogadh na Talaimhe sna 1880í, Éirí Amach na Cásca i 1916, Cogadh na Saoirse ó 1919 go dtí 1921, agus Cogadh Cathartha na hÉireann sna 1920í. Chuireadh agus lámachadh ceannairí den Éirí Amach i 1916, agus ba é Eamon de Valera an príosunach deireanach a chuireadh i gCill Mhaighneann. Dhún an rialtas Saorstát nua é mar phriosún i 1924.
I measc na príosunacha cáiliúla ab ea iad:
- Henry Joy McCracken, 1796
- Robert Emmet, 1803
- Anne Devlin, 1803
- Michael Dwyer, 1803
- William Smith O'Brien, 1848
- Thomas Francis Meagher, 1848
- Jeremiah O'Donovan Rossa, 1867
- Charles Stewart Parnell, 1881
- Michael Davitt
- Pádraig Mac Piarais, 1916
- Séamas Ó Conghaíle, 1916
- Countess Markievicz, 1916
- Eamon de Valera, 1916
- Joeseph Plunkett, 1916
Músaem
Is séadchomhartha náisiúnta é an príosún anois. Mar sin, rinneadh a lán obair ar an fhoirgnimh, agus osclaíodh é mar mhúsaem náisiúnachas. Iarrann an músaem an scéal faoin bhóthair trioblóideach go dtí saoirse na hÉireann. Tháinig 160,000 daoine chun an turas a dhéanamh i 1999.
Scannáin
Rinneadh roinnt scannáin san fhoirgnimh freisin mar shampla: