An difríocht idir athruithe ar: "Príosún Chill Mhaighneann"

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Content deleted Content added
Catagóir, ceartúcháin
m robot Adding: eu:Killmainham Gaol
Líne 39: Líne 39:
[[en:Kilmainham Gaol]]
[[en:Kilmainham Gaol]]
[[es:Kilmainham Gaol]]
[[es:Kilmainham Gaol]]
[[eu:Killmainham Gaol]]
[[fr:Prison de Kilmainham]]
[[fr:Prison de Kilmainham]]
[[it:Kilmainham Gaol]]
[[it:Kilmainham Gaol]]

Leagan ó 18:06, 9 Bealtaine 2009

Príosún Chill Mhaighneann

Foirgneamh i mBaile Átha Cliath, Éire is ea é Príosún Chill Mhaighneann. Príosún a bhí ann ó 1796 go dtí 1924, ach is músaem é anois. Áit thábachtach i stair na hÉireann is ea é. Osclaíodh é ag am Acht an Aontais, agus dúnadh é tar éis bhunú Saorstáit Éireann. Mar sin, ba shuíomh lárnach é sa tréimhse tábhachtach seo i stair na hÉireann.

Stair

Bunaíodh an príosún i gCill Mhaighneann, in aice leis an chathair, sa bhliain 1796. Ar dtús, tugadh an t-ainm "an príosún nua" air, mar bhí seanphríosún eile in aice leis. Ó 1796 go dtí 1924, b'é seo an príosún inar cuireadh (agus a lámhachadh go minic) réabhlóidithe agus polaiteoirí a bhí ag troid ar son saoirse na hÉireann. Mar shampla, Réabhlóid na nÉireannach Aontaithe i 1798, éirí amach Robert Emmet i 1803, An Gorta Mór ó 1845 go dtí 1851, Éirí Amach na nÉireannach Óga i 1848, Éirí Amach na bhFíníní i 1867, Cogadh na Talún sna 1880í, Éirí Amach na Cásca i 1916, Cogadh na Saoirse ó 1919 go dtí 1921, agus Cogadh Cathartha na hÉireann sna 1920idí. Coinníodh agus lámhachadh ceannairí Éirí Amach 1916 ann, agus b'é Eamon de Valera an príosúnach deireanach a bhí faoi choinneáil i gCill Mhaighneann. Dhún rialtas an tSaorstáit é mar phríosún i 1924. I measc na bpríosúnaigh cáiliúla a bhí faoi ghlas ann ná:

Músaem

Is séadchomhartha náisiúnta é an príosún anois. Rinneadh a lán oibre ar an bhfoirgneamh agus ath-osclaíodh é mar mhúsaem náisiúnachais. Insíonn an músaem an scéal faoin bhóthar trioblóideach go saoirse na hÉireann. Thug 160,000 duine cuairt ar an músaem sa bhliain 1999.

Scannáin

Rinneadh roinnt scannáin san fhoirgneamh freisin, mar shampla: