An difríocht idir athruithe ar: "Craobh Shinsear Iomána na hÉireann"
m →Scórálaithe is fearra: Ord |
m →Naisc sheachtracha: níl síolta fós é |
||
| Líne 192: | Líne 192: | ||
{{Teimpléad:Craobh Iomána Sinsearach}} |
{{Teimpléad:Craobh Iomána Sinsearach}} |
||
{{stumpa}} |
|||
[[Catagóir:Cumann Lúthchleas Gael]] |
[[Catagóir:Cumann Lúthchleas Gael]] |
||
Leagan ó 17:31, 12 Iúil 2008
Príomhchomórtas iomána in Éirinn é Craobh Iomána Sinsearach na hÉireann (Béarla: All-Ireland Senior Hurling Championship). Comórtas bliantúil atá ann, a eagraíonn an Cumann Lúthchleas Gael. Imrítear na cluichí le linn an tsamhraidh, agus bíonn Cluiche Ceannais Iomána Sinsearach na hÉireann i gcónaí i mí Meán Fómhair, ar an gcéad nó an dara Domhnach i bPáirc an Chrócaigh, Baile Átha Cliath. An duais atá i gceist ná an Corn Liam Mac Carthaigh. Is é Guinness an t-urraitheoir faoi láthair.
Meastar go bhfuil an iománaíocht i measc na spórt is tapa agus is tréitheach ar domhan. Tá na sárchumhachtaí sa spórt seo lonnaithe don chuid is mó i gCúige Laighean agus i gCúige Mumhan, mar shampla Corcaigh, Cill Chainnigh agus Tiobrad Árann. Tá 85 bua ag na contaetha seo le chéile sa chomórtas. Faoi láthair, is iad Cill Chainnigh agus Corcaigh na foirne is rathúla, le 30 bua. Chomh maith leis sin, is é Corcaigh an t-aon chontae a bhuaigh an duais ceithre bhliain as a chéile (sna 1940idí).
Forbhreathnú
Nuair a bunaíodh an CLG ar 1 Samhain 1884, aontaíodh go raibh gá le comórtas náisiúnta nua a chruthú sna cluichí Gaelacha, chun dul chun cinn a dhéanamh leis na cluichí dúchasacha, peil Ghaelach agus iománaíocht ach go háirithe. Ag an tríú chruinniú a bhí acu sa bhliain 1885, chum siad rialacha nua don spórt sean-aimseartha iománaíocht, agus foilsíodh iad sna nuachtáin ar fud na tíre. Sa bhliain 1886, bunaíodh na boird chontae le bheith i gceannas ar na cluichí sna contaetha éagsúla. Imríodh an chéad Chraobh Iomána sa bhliain 1887. Ní raibh ach cúig fhoireann páirteach ann, ach ba choschéim í sa tslí cheart don eagraíocht nua.
Nuair a thosaigh Chraobh Iomána na hÉireann ar dtús, b'iad na clubanna a bhuaigh comórtas an chontae a d'imigh ar aghaidh chun imirt i gcoinne a chéile sna babhtaí idir-chontae. Mar shampla, d'imir Dúrlas Éile as Tiobrad Árann i gcoinne Meelick as Gaillimh sa chéad chomórtas sa bhliain 1887. Bunaíodh na foirne contae sa bhliain 1895, nuair a bhailigh Corcaigh na hiománaithe is fearr le chéile ó na clubanna sa chontae. Tar éis tamall, cuireadh tús leis an gcraobh cúigeach i gCúige Mumhan, Cúige Laighean, Cúige Connacht agus Cúige Uladh. Díbirt dhíreach a bhí ann. D'imir na buaiteoirí ó na cúigí i gcoinne a chéile, sna cluichí leath-cheannais. Mhair an córas seo suas go dtí na 1990í, nuair a bhain an CLG triail as an "gcóras chúl-dhoras" sa chraobh i 1997.
Buaiteoirí
| Foireann | Buaiteoir | Bua is déanaí | Dara áit | Caillteanas is deánaí | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  Cill Chainnigh
|
30 | 2007 | 24 | 2004 |
| 2 |  Corcaigh
|
30 | 2005 | 18 | 2006 |
| 3 |  Tiobrad Árann
|
25 | 2001 | 10 | 1997 |
| 4 | Íomhá:Limerick crest.gif Luimneach | 7 | 1973 | 8 | 2007 |
| 5 |  Loch Garman
|
6 | 1996 | 11 | 1977 |
 Átha Cliath
|
6 | 1938 | 14 | 1961 | |
| 7 |  Uíbh Fhailí
|
4 | 1998 | 3 | 2000 |
 Gaillimh
|
4 | 1988 | 17 | 2005 | |
| 9 |  An Chláir
|
3 | 1997 | 4 | 2002 |
| 10 |  Port Láirge
|
2 | 1959 | 3 | 1963 |
| 11 |  Laois
|
1 | 1915 | 2 | 1949 |
| Íomhá:London City coa.png Londain | 1 | 1901 | 3 | 1903 | |
 Ciarraí
|
1 | 1891 |
Scórálaithe is fearra
| # | Imreoir | Foireann | Cúl is cúlíní | Cluichí |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Éadbhard Ó Cathaoir | Cill Chainnigh | 36-307 (415pt) | 50 |
| 2 | Anraí Ó Sibhleáin* | Cill Chainnigh | 19-308 (365pt) | 41 |
| 3 | Criostóir Uí Rinn | Corcaigh | 33-208 (307pt) | 64 |
| 4 | D. S. Ó Ciara | Cill Chainnigh | 34-195 (297pt) | 57 |
| 5 | Eoin Ó Ceallaigh* | Tiobrad Árann | 12-239 (275pt) | 34 |
| 6 | Nioclás Mac Riocaird | Loch Garman | 59-96 (273pt) | 36 |
| 7 | Pól Ó Floinn* | Port Láirge | 24-180 (252pt) | 41 |
| 8 | Searlas Mac Carthaigh | Corcaigh | 28-153 (237pt) | 45 |
| 9 | Seosamh Ó Déin* | Corcaigh | 2-229 (235pt) | 44 |
| 10 | Séamus Ó Dúghaill | Tiobrad Árann | 18-176 (230pt) | 39 |
| 11 | Séamas Langtún | Cill Chainnigh | 16-159 (207pt) | 27 |
- (*) Ag imirt fós.