An difríocht idir athruithe ar: "Compás"
Guliolopez (plé | dréachtaí) m +IV +Íomhá |
|||
| Líne 1: | Líne 1: | ||
[[Íomhá:Kompas Sofia.JPG|thumb|280px|Compás]] |
|||
Is éard is '''compás''' nó '''compás mairnéalaigh''' ann ná gléas a úsáidtear leis na ceithre hairde a aithint thar a chéile agus leis an treoir cheart a aimsiú. Tá snáthaid mhaighnéadach ann agus í á casadh de réir mar a luíonn línte an réimse mhaighnéadaigh timpeall an Domhain. Taobh thiar den tsnáthaid, tá aghaidh an chompáis, agus airde an chompáis péinteáilte nó priontáilte uirthi i bhfoirm a chuirfeadh bláth i gcuimhne duit, agus a dtugtar rós an chompáis uirthi. Nuair a luíonn leath thuaidh na snáthaide le tuaisceart an róis, is féidir na hairde eile a aithint ar an rós. |
Is éard is '''compás''' nó '''compás mairnéalaigh''' ann ná gléas a úsáidtear leis na ceithre hairde a aithint thar a chéile agus leis an treoir cheart a aimsiú. Tá snáthaid mhaighnéadach ann agus í á casadh de réir mar a luíonn línte an réimse mhaighnéadaigh timpeall an Domhain. Taobh thiar den tsnáthaid, tá aghaidh an chompáis, agus airde an chompáis péinteáilte nó priontáilte uirthi i bhfoirm a chuirfeadh bláth i gcuimhne duit, agus a dtugtar rós an chompáis uirthi. Nuair a luíonn leath thuaidh na snáthaide le tuaisceart an róis, is féidir na hairde eile a aithint ar an rós. |
||
| Líne 4: | Líne 5: | ||
Is iad an tuaisceart, an deisceart, an t-iarthar agus an t-oirthear príomhairde an chompáis, ach aithnítear airde eile eatarthu. Is iad airde an chompáis as Gaeilge ná: |
Is iad an tuaisceart, an deisceart, an t-iarthar agus an t-oirthear príomhairde an chompáis, ach aithnítear airde eile eatarthu. Is iad airde an chompáis as Gaeilge ná: |
||
[[Íomhá:Compass thumbnail.jpg|thumb|280px|Airde an Chompáis]] |
|||
* ó thuaidh |
* ó thuaidh |
||
* ó thuaidh lámh thoir |
* ó thuaidh lámh thoir |
||
| Líne 42: | Líne 43: | ||
Na hairde a thugtar thuas, tugtar san fhoirm iad a bheadh á húsáid ar bhord an bháid atá ag dul i dtreo áirithe. An breathnóir a d'fheicfeadh an bád chuige ó threo áirithe, bheadh córas eile in úsáid aige as Gaeilge. An bád atá ag seoladh '''ó thuaidh''' - i dtreo an tuaiscirt - is féidir linn a rá freisin go bhfuil sí ag seoladh '''aneas''' - ó threo an deiscirt. Cosúil leis sin, deirtear go bhfuil an bád atá ag teacht ó threo an iarthair, go bhfuil sí ag teacht '''aniar''', an bád atá ag teacht ó threo an oirthir go bhfuil sí ag teacht '''anoir''', agus an bád atá ag teacht ó threo an tuaiscirt go bhfuil sí ag teacht '''aduaidh'''. |
Na hairde a thugtar thuas, tugtar san fhoirm iad a bheadh á húsáid ar bhord an bháid atá ag dul i dtreo áirithe. An breathnóir a d'fheicfeadh an bád chuige ó threo áirithe, bheadh córas eile in úsáid aige as Gaeilge. An bád atá ag seoladh '''ó thuaidh''' - i dtreo an tuaiscirt - is féidir linn a rá freisin go bhfuil sí ag seoladh '''aneas''' - ó threo an deiscirt. Cosúil leis sin, deirtear go bhfuil an bád atá ag teacht ó threo an iarthair, go bhfuil sí ag teacht '''aniar''', an bád atá ag teacht ó threo an oirthir go bhfuil sí ag teacht '''anoir''', agus an bád atá ag teacht ó threo an tuaiscirt go bhfuil sí ag teacht '''aduaidh'''. |
||
[[ar:بوصلة]] |
|||
[[be-x-old:Компас]] |
|||
[[bs:Kompas]] |
|||
[[br:Nadoz-vor]] |
|||
[[bg:Компас]] |
|||
[[ca:Brúixola]] |
|||
[[cs:Kompas]] |
|||
[[da:Kompas]] |
|||
[[de:Kompass]] |
|||
[[el:Πυξίδα]] |
|||
[[en:Compass]] |
|||
[[es:Brújula]] |
|||
[[eo:Kompaso]] |
|||
[[fa:قطبنما]] |
|||
[[fr:Boussole]] |
|||
[[gl:Compás (navegación)]] |
|||
[[ko:나침반]] |
|||
[[hr:Kompas]] |
|||
[[id:Kompas]] |
|||
[[it:Bussola]] |
|||
[[he:מצפן]] |
|||
[[kg:Busole]] |
|||
[[la:Pyxis nautica]] |
|||
[[lt:Kompasas]] |
|||
[[jbo:makfartci]] |
|||
[[hu:Iránytű]] |
|||
[[mr:होकायंत्र]] |
|||
[[ms:Kompas]] |
|||
[[nl:Kompas]] |
|||
[[ja:方位磁針]] |
|||
[[no:Kompass]] |
|||
[[nrm:Compas]] |
|||
[[pl:Kompas magnetyczny]] |
|||
[[pt:Bússola]] |
|||
[[ro:Busolă]] |
|||
[[qu:Suyu rikuchiq]] |
|||
[[ru:Компас]] |
|||
[[sq:Busulla]] |
|||
[[simple:Compass]] |
|||
[[sk:Kompas]] |
|||
[[sl:Kompas]] |
|||
[[sr:Компас]] |
|||
[[fi:Kompassi]] |
|||
[[sv:Kompass]] |
|||
[[th:เข็มทิศ]] |
|||
[[vi:La bàn]] |
|||
[[tg:Компас]] |
|||
[[tr:Pusula]] |
|||
[[uk:Компас]] |
|||
[[ur:قطب نما]] |
|||
[[yi:קאמפאס]] |
|||
[[zh:指南针]] |
|||
Leagan ó 19:54, 6 Nollaig 2007
Is éard is compás nó compás mairnéalaigh ann ná gléas a úsáidtear leis na ceithre hairde a aithint thar a chéile agus leis an treoir cheart a aimsiú. Tá snáthaid mhaighnéadach ann agus í á casadh de réir mar a luíonn línte an réimse mhaighnéadaigh timpeall an Domhain. Taobh thiar den tsnáthaid, tá aghaidh an chompáis, agus airde an chompáis péinteáilte nó priontáilte uirthi i bhfoirm a chuirfeadh bláth i gcuimhne duit, agus a dtugtar rós an chompáis uirthi. Nuair a luíonn leath thuaidh na snáthaide le tuaisceart an róis, is féidir na hairde eile a aithint ar an rós.
Airde an Chompáis as Gaeilge
Is iad an tuaisceart, an deisceart, an t-iarthar agus an t-oirthear príomhairde an chompáis, ach aithnítear airde eile eatarthu. Is iad airde an chompáis as Gaeilge ná:
- ó thuaidh
- ó thuaidh lámh thoir
- ó thuaidh soir ó thuaidh
- soir ó thuaidh lámh thuaidh
- soir ó thuaidh
- soir ó thuaidh lámh thoir
- soir soir ó thuaidh
- soir lámh thuaidh
- soir
- soir lámh theas
- soir soir ó dheas
- soir ó dheas lámh thoir
- soir ó dheas
- soir ó dheas lámh theas
- ó dheas soir ó dheas
- ó dheas lámh thoir
- ó dheas
- ó dheas lámh thiar
- ó dheas siar ó dheas
- siar ó dheas lámh theas
- siar ó dheas
- siar ó dheas lámh thiar
- siar siar ó dheas
- siar lámh theas
- siar
- siar lámh thuaidh
- siar siar ó thuaidh
- siar ó thuaidh lámh thiar
- siar ó thuaidh
- siar ó thuaidh lámh thuaidh
- ó thuaidh siar ó thuaidh
- ó thuaidh lámh thuaidh
- ó thuaidh.
In áiteanna, go háirithe i nGaeilge na Mumhan, is féidir "pointe" a chloisteáil in áit "lámh". Seasann an dá fhocal seo do by an Bhéarla (siar ó thuaidh lámh thiar = nortwest by west).
Na hairde a thugtar thuas, tugtar san fhoirm iad a bheadh á húsáid ar bhord an bháid atá ag dul i dtreo áirithe. An breathnóir a d'fheicfeadh an bád chuige ó threo áirithe, bheadh córas eile in úsáid aige as Gaeilge. An bád atá ag seoladh ó thuaidh - i dtreo an tuaiscirt - is féidir linn a rá freisin go bhfuil sí ag seoladh aneas - ó threo an deiscirt. Cosúil leis sin, deirtear go bhfuil an bád atá ag teacht ó threo an iarthair, go bhfuil sí ag teacht aniar, an bád atá ag teacht ó threo an oirthir go bhfuil sí ag teacht anoir, agus an bád atá ag teacht ó threo an tuaiscirt go bhfuil sí ag teacht aduaidh.