An difríocht idir athruithe ar: "Aogán Ó Rathaille"
No edit summary |
Guliolopez (plé | dréachtaí) m Naisc |
||
Líne 1: | Líne 1: | ||
Ba file é '''Aogán Ó Rathaille''' ([[1675]]? – [[1729]]), a chuir tús leis an gcineál dáin ar a dtugtar ''[[aisling]]''. |
Ba [[Filíocht|file]] é '''Aogán Ó Rathaille''' ([[1675]]? – [[1729]]), a chuir tús leis an gcineál dáin ar a dtugtar ''[[aisling]]''. Rugadh Ó Rathaille i [[Screathan an Mhil]], [[Sliabh Luachra]], [[Contae Chiarraí]]. Bhí a shinsir ina n-ollúna ag clan Mhic Cárthaigh. |
||
⚫ | Fuair sé teagasc sa [[Laidin]] agus sa Bhéarla agus chuir sé aithne ar stair agus litríocht na Gaeilge. B'é cheann des na [[dán|dána]], ba cháiliúla a chum sé ná 'Gile na Gile'. Thart fán bhliain 1714 a scríobhadh é, i bhfoirm aisling bharócach, le linn don Ghearmánach [[Seoirse I]] (a rugadh i 1727) baill de rítheaghlach Hanover, coróin na Breataine a ghlacadh. Gné thábhachtachden san bhfilíocht a chruthaigh sé is ea an gaol a shamhlaigh sé (mar fhile teaghlaigh) idir na Cártaigh is é féin. Ba é an Mac Cártaigh Mór príomhghéag an teaghlaigh ríoga agus cé go raibh na Cártaigh i réim i [[Cúige Mumhan|gcúige Mumhan]] uair, faoin am seo bhí an cine ' tráite tréithlag'. Tugann a shaothar léargas ar mheath na nGael sa seachtú haois déag nuair a bhí uasalaimce na hÉireann á gcur as seilbh agus á ndíbirt thar sáile ag fórsaí na Breataine. In ainneoin na hoiliúna a bhí air, b'éigean dó obair mar spailpín ar fud chúige Mumhan. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
==Saothar== |
==Saothar== |
||
*'Gile na Gile' |
*'Gile na Gile' |
||
Líne 12: | Líne 14: | ||
*[http://www.geocities.com/Athens/Library/9107/aogan.html Saol agus dhá danta (i mBéarla)] |
*[http://www.geocities.com/Athens/Library/9107/aogan.html Saol agus dhá danta (i mBéarla)] |
||
*[http://www.fainne.org/danlann/gnag.html ''Gile na Gile''] |
*[http://www.fainne.org/danlann/gnag.html ''Gile na Gile''] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
{{stumpa}} |
{{stumpa}} |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[en:Aogán Ó Rathaille]] |
[[en:Aogán Ó Rathaille]] |
Leagan ó 13:29, 15 Iúil 2007
Ba file é Aogán Ó Rathaille (1675? – 1729), a chuir tús leis an gcineál dáin ar a dtugtar aisling. Rugadh Ó Rathaille i Screathan an Mhil, Sliabh Luachra, Contae Chiarraí. Bhí a shinsir ina n-ollúna ag clan Mhic Cárthaigh.
Fuair sé teagasc sa Laidin agus sa Bhéarla agus chuir sé aithne ar stair agus litríocht na Gaeilge. B'é cheann des na dána, ba cháiliúla a chum sé ná 'Gile na Gile'. Thart fán bhliain 1714 a scríobhadh é, i bhfoirm aisling bharócach, le linn don Ghearmánach Seoirse I (a rugadh i 1727) baill de rítheaghlach Hanover, coróin na Breataine a ghlacadh. Gné thábhachtachden san bhfilíocht a chruthaigh sé is ea an gaol a shamhlaigh sé (mar fhile teaghlaigh) idir na Cártaigh is é féin. Ba é an Mac Cártaigh Mór príomhghéag an teaghlaigh ríoga agus cé go raibh na Cártaigh i réim i gcúige Mumhan uair, faoin am seo bhí an cine ' tráite tréithlag'. Tugann a shaothar léargas ar mheath na nGael sa seachtú haois déag nuair a bhí uasalaimce na hÉireann á gcur as seilbh agus á ndíbirt thar sáile ag fórsaí na Breataine. In ainneoin na hoiliúna a bhí air, b'éigean dó obair mar spailpín ar fud chúige Mumhan.
Tá an file adhlactha i Mainistir Mhucrois, Eastát Mhucrois, Páirc Náisiúnta Chill Airne, Cill Airne, Co Chiarraí.
Saothar
- 'Gile na Gile'
- 'Cabhair ní Ghoirthead'
- 'Is fada liom Oíche Fhírfhliuch'
Naisc sheachtracha
Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |